Ulica Stefana Okrzei w Warszawie

Ulice i place

Ulica Stefana Okrzei to jedna z ulic, która znajduje się w malowniczej dzielnicy Praga-Północ w Warszawie.

Ta część miasta jest znana z bogatej historii i unikalnej architektury, co czyni ją miejscem wartym uwagi dla mieszkańców oraz turystów. Aby poznać więcej na temat tej dzielnicy, warto odwiedzić stronę Praga-Północ, gdzie znajdują się szczegółowe informacje oraz atrakcyjne miejsca do zwiedzania.

Historia

Dawna droga narolna stanowiła granicę pomiędzy gruntami Pragi a Skaryszewa. W przeszłości, ze względu na nawierzchnię, ulica była nazywana Brukowaną, by zyskać nowe miano w roku 1815 jako Brukowa. Obecna nazwa, nadana w 1949 roku, nawiązuje do niegdysiejszych tradycji okolicy.

W roku 1792 wzdłuż tej ulicy znajdowało się już osiemnaście drewnianych domów. Kluczowa rola drogi polegała na zapewnieniu dostępu do przeprawy przez Wisłę. U jej wylotu, w drugiej połowie XVIII wieku oraz na początku XIX wieku, budowano sezonowe mosty łyżwowe, w tym most Ponińskiego, z roku 1775. Po roku 1809, jednakże, ruch przelotowy przejęła równoległa ulica Szeroka, znana także jako ks. Ignacego Kłopotowskiego. To właśnie przy niej budowano mosty łyżwowe aż do roku 1864, kiedy to powstał most Kierbedzia.

W XIX wieku okolica zaczęła się intensywnie rozwijać. Powstawały tu zakłady przemysłowe, takie jak Warszawskie Towarzystwo Wyrobów Metalowych i Emaliowanych „Wulkan”, które z lewobrzeżnej Warszawy zostało przeniesione do obecnej lokalizacji w roku 1864. W latach 1881–1882 firma zbudowała nowe obiekty produkcyjne przy ulicy Jagiellońskiej. W zakładzie „Wulkan” pracował patron ulicy, Stefan Okrzeja.

Na krańcu XIX wieku przy Brukowej swoją działalność rozpoczęła manufaktura pończoszniczo-trykotowa Augusta Marschela, przebudowana później na młyn Fiszela Fuchsa w 1915 roku. W 1930 obiekt ten został przejęty przez Przetwórczą Spółdzielnię Pracy „Warmłyn”. Jego pozostałości, w tym ceglany magazyn, zostały wkomponowane w nowoczesny kompleks apartamentowo-usługowy „Symfonia” (nr 23), w roku 1999.

W wrześniu 1885 roku w kamienicy Mintera otwarte zostało Gimnazjum Praskie. Od lat 90. XIX wieku zaczęły także powstawać eklektyczne kamienice, w tym narożna kamienica Pod Sowami, wybudowana w 1906 roku, która uchodzi za jedną z najcenniejszych pod kątem architektury na Pradze.

W 1925 roku nowoczesne obiekty rzeźni miejskiej zbudowano po południowej stronie Brukowej. W latach 1924–1926 na jej południowym skraju, w okolicy ulicy Sierakowskiego, powstał monumentalny gmach Żydowskiego Domu Akademickiego, przeznaczony dla studentów żydowskich. Po roku 1944 budynek ten stał się siedzibą m.in. NKWD oraz Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

W trakcie II wojny światowej zabudowa ulicy została mocno zniszczona, głównie w wyniku walk o Pragę we wrześniu 1944 roku oraz wskutek artyleryjskiego ostrzału z lewego brzegu Wisły. W latach 1945–1946 ulica ta służyła jako dojazd do mostu wysokowodnego.

Na podstawie uchwały Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 26 marca 1949 roku nadano ulicy Brukowej nową nazwę – ulicę Stefana Okrzei. Po wojnie zdecydowano o stopniowym wyburzaniu rzeźni, aby uwolnić przestrzeń dla nowoczesnych inwestycji. W latach 1997–1999 zrealizowano budowę neomodernistycznego budynku biurowego Dominanta Praska pod adresem 1a.

W obrębie ulicy Okrzei powstała niedawno kładka na Wiśle, która została oddana do użytku w roku 2024, co stanowi ważny element komunikacyjny przeznaczony zarówno dla pieszych, jak i dla rowerzystów.

Ważniejsze obiekty

Na ulicy Stefana Okrzei w Warszawie można znaleźć wiele interesujących obiektów, które przyciągają uwagę mieszkańców i turystów. Do najważniejszych z nich zalicza się:

  • Pomnik Kościuszkowców,
  • Kamienica Mintera, znajdująca się przy ul. Sierakowskiego 4,
  • Dawny Żydowski Dom Akademicki na ul. Sierakowskiego 7,
  • Dom Generalny Sióstr Loretanek, który znajduje się przy ul. ks. I. Kłopotowskiego 18,
  • Kamienica Pod Sowami, pod adresem nr 26,
  • Centrum Praha przy ul. Jagiellońskiej 26,
  • zabytkowa kamienica zlokalizowana przy ul. Okrzei 30.

Przypisy

  1. Tomasz Urzykowski: Niezwykłe odkrycie na warszawskiej Pradze. Co wyłoniło się spod warstw farby?. warszawa.wyborcza.pl, 28.05.2024 r. [dostęp 30.05.2024 r.]
  2. "Praga nieustannie zaskakuje". W starej kamienicy odkryli dekoracje malarskie. tvn24.pl/tvnwarszawa, 27.05.2024 r. [dostęp 30.05.2024 r.]
  3. Jarosław Osowski: Nowy most połączył brzegi Wisły. Warszawa się chwali i mostem, i wynikami wyborów: "To piękny dzień". warszawa.wyborcza.pl, 17.10.2023 r. [dostęp 18.10.2023 r.]
  4. Jarosława Zieliński: Złota 44 i inne warszawskie niebotyki. Warszawa: EKBIN, 2015, s. 181. ISBN 978-83-940941-0-2.
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 15. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2011, s. 267. ISBN 978-83-88372-42-1.
  6. Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 153. ISBN 978-83-931723-5-1.
  7. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 15. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2011, s. 234. ISBN 978-83-88372-42-1.
  8. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 15. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2011, s. 238. ISBN 978-83-88372-42-1.
  9. Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom III Praga. Warszawa: Wydawnictwo VEDA, 2004, s. 111. ISBN 978-83-61932-03-1.
  10. Michał Pilich: Warszawska Praga. Warszawa: Fundacja "Centrum Europy", 2005, s. 47. ISBN 83-923305-7-9.
  11. Dorota Wilkiewicz: Ulice i uliczki naszej Pragi. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Pragi, 1999, s. 72. ISBN 83-906889-2-1.
  12. Uchwała nr 468 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 26.03.1949 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy”. nr 16, poz. 67, s. 1, 26.09.1949 r.
  13. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 570. ISBN 83-01-08836-2.
  14. Jerzy Kasprzycki: Warszawa sprzed lat. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 23. ISBN 83-7005-201-0.

Oceń: Ulica Stefana Okrzei w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:23