Bracia Łopieńscy

---

Historia

Początki działalności braci Łopieńskich sięgają roku 1862, kiedy to Jan Łopieński założył w Warszawie warsztat specjalizujący się w brązownictwie, cyzelarstwie oraz odlewnictwie. Firmę wyróżniał bogaty asortyment wyrobów ze srebra, w tym elementów sakralnych, kielichów, świeczników oraz kandelabrów. Jan Łopieński, utalentowany artysta szkolony w Krakowie, Wiedniu oraz Paryżu, uzyskał zlecenia na dekoracje z brązu, wśród nich dla warszawskiego Pałacu Kronenberga, a także zyskał uznanie za kute balustrady w stylu Ludwika XVI w Pałacu hrabiego Zawiszy, gdzie w 1879 roku otrzymał srebrny medal na wystawie w Paryżu.

Na początku, pracownia Łopieńskiego mieściła się przy Nowym Świecie, lecz szybko została przeniesiona do domu na ulicy Ordynackiej 3, gdzie działała przez wiele lat. W roku 1880 firmie niestety przytrafił się bankructwo, co skłoniło Jana Łopieńskiego do podjęcia pracy w Zakładzie Platerniczym Norblinów.

Cztery lata później, w 1884 roku, jego synowie, Grzegorz i Feliks, postanowili reaktywować przedsiębiorstwo. Grzegorz zajmował się technicznymi aspektami działalności, natomiast Feliks zarządzał finansami. Początkowo firma przyjęła nazwę „Fabryka Wyrobów Bronzowych G. Łopieński – Warszawa”, jednak szybko zmienili ją na „Bracia Łopieńscy”. W 1900 roku siedzibę przeniesiono do nowo wybudowanego kompleksu przy Hożej. W 1912 roku Łopieńscy rozbudowali zakład, budując nową halę produkcyjną, w której umieszczono nowoczesny piec o pojemności do 300 kilogramów oraz sześciotonową suwnicę.

Firma zatrudniała około 60 pracowników, a jej zyski rosły z roku na rok: w 1890 roku wyniosły 8 tysięcy rubli, a w 1906 roku już 45 tysięcy rubli. Magazyn wystawowy przez pewien czas mieścił się w pałacu Hołowczyca przy Nowym Świecie 35, a następnie, aż do wybuchu II wojny światowej, działał w kordegardzie pałacu Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 15.

W początkach XX wieku w Warszawie istniało około 140 firm zajmujących się produkcją wyrobów z brązu, od drobnych elementów budowlanych, przez codzienne przedmioty, aż po artystyczne odlewy. Mimo dużej konkurencji, zakład Łopieńskich utrzymał pozycję lidera na rynku, zdobywając solidną renomę.

W 1950 roku przedsiębiorstwo zostało upaństwowione i przekształcone w spółdzielnię „Brąz Dekoracyjny”. W okresie tym trwały prace nad odtworzeniem pomnika Fryderyka Chopina, gdzie Tadeusz Łopieński pełnił rolę kierownika artystycznego, a Władysław Łopieński pracował w cyzelarni. Po zakończeniu pracy nad pomnikiem obaj zostali zwolnieni z dożywotnim zakazem wykonywania zawodu.

Po październiku 1956 roku Tadeusz Łopieński uzyskał jednak pozwolenie na otwarcie niewielkiej Pracowni Metalowej Sztuki Zdobniczej pod nazwą Bracia Łopieńscy. Na początku firma zlokalizowana była w suterenie przy ul. Nowogrodzkiej 12, a potem przeniosła się na ul. Poznańską 24. Aktualnie przedsiębiorstwo prowadzi córka Tadeusza, Anna Łopieńska-Lipczyk, wraz z mężem Wojciechem Lipczykiem. Obecnie nie mają oni następców, a w 2024 roku w pracowni zatrudniona ma być dodatkowo jedna osoba na pół etatu w roli cyzelera.

W 2020 roku pracownia została wpisana na listę Warszawskich Historycznych Pracowni Artystycznych. Natomiast w 2021 roku w magazynie na Pradze-Północ odnaleziono oryginalne gipsowe matryce, które służyły do produkcji form dla odlewów z brązu, co stanowi nieocenioną wartość historyczną dla tej słynnej marki.

Wystawy i monografie

W obrębie sztuki użytkowej i artystycznych odlewów z prężnie działającej wytwórni braci Łopieńskich zorganizowano szereg interesujących wystaw monograficznych. W 1978 roku miała miejsce wystawa przeglądowa ich dzieł, którą przygotowały wspólnie warszawskie Muzeum Woli oraz Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych.

Rok 1982 przyniósł wydanie monografii napisanej przez Tadeusza Łopieńskiego, opublikowanej przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe, która dotyczyła historii sztuki brązowniczej, obejmującej jej rozwój od początku cywilizacji aż po czasy współczesne. Osobliwy tytuł „Okruchy brązu” zyskał znaczenie w roku 1994, gdy stał się nazwą kolejnej wystawy przeglądowej, zorganizowanej w Muzeum Sztuki w Łodzi, która odbyła się w zabytkowej willi Edwarda Herbsta.

Następnie w 2010 roku Muzeum Okręgowe w Koninie zorganizowało podobną wystawę, gromadząc blisko 200 dzieł z różnych kolekcji, w tym zasobów rodziny Łopieńskich oraz instytucji takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie, w Krakowie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, Muzeum Książąt Lubomirskich oraz Zakład Narodowy im. Ossolińskich. W tym czasie wydano również książkową monografię zatytułowaną „Tradycje prawdziwe – Łopieńscy”.

W 2013 roku, po 35 latach od pierwszej wystawy, Muzeum Woli ponownie zajęło się tematem, organizując między lipcem a listopadem ekspozycję pod nazwą „Bracia Łopieńscy – tytani warszawskiego brązownictwa”. Również w 2022 roku odbyła się wystawa z okazji 160-lecia działalności firmy Bracia Łopieńscy, zorganizowana przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Źródła

Przypisy

Oto wyczerpująca lista źródeł, które stanowią ważny element badawczy dotyczący braci Łopieńskich:

• Prószyńska 1973, s. 412–413,
• DESA 2014, ¶ 1,
• Łopieński 1996, s. 8,
• Lileyko 1979, s. 62–63,
• Budrewicz 1990, s. 199,
• Żołnierczyk 2015, ¶ 7,
• Łopieński 1996, s. 6,
• Charazińska i Kossowski 1996, s. 451,
• Berbelska 1995, s. 83–87,
• Dubrowska 1997, s. 126,
• Dubrowska 1997, s. 125,
• Magdalena Stopa: Rzemieślnicy warszawscy. Warszawa: Stowarzyszenie Vox Humana, 2007, s. 8. ISBN 978-83-923207-6-0,
• Magdalena Stopa: Rzemieślnicy warszawscy. Warszawa: Stowarzyszenie Vox Humana, 2007, s. 10. ISBN 978-83-923207-6-0,
• Historia Pracowni. lopienscy.pl. [dostęp 2017-06-18],
• Tomasz Urzykowski: Czy to koniec jednej z najstarszych polskich firm? Dynastia warszawskich brązowników w kryzysie. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 15 października 2024. [dostęp 2024-10-21],
• Pracownia Sztuki Dekoracyjnej Braci Łopieńskich. um.warszawa.pl, 2020-04-20. [dostęp 2023-02-02],
• Odnalezienie gipsów firmy braci Łopieńskich. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 14 grudnia 2021. [dostęp 2023-01-17],
• Rejduch-Samkowa 1988, ¶ 2,
• Łopieński 1982,
• Janik 1994,
• PAP 2010, ¶ 1–2,
• Żaczek 2010,
• Mycielska i Popiołek 2013,
• Agnieszka Kasprzak. varsavianista.pl, 2022. [dostęp 2023-02-02].

Każde z wymienionych źródeł wnosi istotne informacje, które mogą pomóc w dalszym zgłębianiu tematu i zrozumieniu dziedzictwa braci Łopieńskich.

---

Oceń: Bracia Łopieńscy

---