Służew nad Dolinką

---

Położenie i charakterystyka

Osiedle Służew nad Dolinką znajduje się w malowniczym rejonie stołecznego Mokotowa, na południowym wschodzie obszaru Miejskiego Systemu Informacji Służew. Ta lokalizacja jest podzielona na dwie wyraźne części: zachodnią, znaną jako Służew nad Doliną I i wschodnią – Służew nad Doliną II. Granice tych dwóch części wytyczają ulice: Puławska, Wałbrzyska, Kmicica, Łukowa, jak również Dolina Służewska oraz Potok Służewiecki, który stanowi naturalną granicę od strony południowej. Cały obszar osiedla zajmuje około 52,4 hektara.

W obrębie tego osiedla można znaleźć ulice takie jak Jana Sebastiana Bacha, Batuty, Sonaty, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Wróbla, Zygmunta Noskowskiego, Józefa Elsnera, a także Tarniny (w części wschodniej), Nowoursynowska oraz aleja Harcerzy Rzeczypospolitej. Warto zaznaczyć, że wiele z nazw ulic w tym rejonie jest związanych z muzycznym dziedzictwem. Osiedle znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie stacji metra Służew, co zapewnia dogodny dostęp do komunikacji. Na północy graniczy z nowym cmentarzem na Służewie, a na południu otacza go piękny park Dolina Służewska, który jest częścią Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Teren ten jest także domem dla dwóch pomników przyrody w postaci głazów narzutowych.

Realizacja kompleksu mieszkalnego, który rozpoczęto budować w 1973 roku, została powierzona Spółdzielni Mieszkaniowej „Mokotów”, założonej w 1958 roku. Od 1991 roku osiedlem zarządza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką”, która powstała w wyniku podziału poprzedniej jednostki. W tym samym roku doszło do zmiany oficjalnej nazwy osiedla, kiedy to „Dolinę” zastąpiono „Dolinką”. Spółdzielnia zarządza obecnie według stanu z 2021 roku 46 budynkami, z czego 42 należą do jej własnych zasobów. Powierzchnia gruntów w gestii zarządzającej wynosi ponad 42 hektary, a liczba mieszkańców osiedla to około 10 000.

Osiedle charakteryzuje się unikalnym wyglądem architektonicznym, który obejmuje niejednorodne bryły różnych budynków oraz różnorodną kolorystykę z dominacją białego koloru, uzupełnioną intensywnymi barwami, takimi jak czerwień, niebieski, zieleń i czerń. Jednym z wyróżniających się elementów są balkony, które są podparte żelbetowymi słupami, co sprawia, że stanowią one unikalną cechę tego kompleksu. Podobne podpory zastosowano także w innych warszawskich osiedlach, takich jak Stawki i Wrzeciono. Projekt stworzenia osiedla uwzględniał naturalne ukształtowanie terenu, w tym skarpę dolinki oraz obfitą zieleń, w tym około 3000 drzew, gdzie dominują klony, lipy oraz brzozy.

Zabudowa i historia

Służew nad Doliną I

W zachodniej części osiedla zrealizowano projekt autorstwa Janusza Nowaka, Piotra Sembrata oraz Jerzego Kuźmienkę, którzy działali w Zakładzie Projektowania Kombinatu Budownictwa Miejskiego – Śródmieście w Warszawie. Zespół ten uzupełniali również Tadeusz Parzyński, Władysław Bryndza-Nacki, Georgi Czarkwiani oraz Jerzy Leszczyński. Budowa miała miejsce w latach 1973–1978, a łączna powierzchnia osiedla wynosi 40,83 ha.

Osiedle wyróżnia się budynkami wielorodzinnymi o zróżnicowanej liczbie kondygnacji: 4, 11 oraz 13, które powstały w nowatorskiej wówczas technologii ramy H. Całość zaplanowano z myślą o 4400 mieszkaniach średnio o powierzchni 50 m², co przyniosło możliwość zamieszkania dla około 15 100 osób. W koncepcji uwzględniono również przedszkola, żłobki, budynki administracyjne oraz pawilony handlowe. Pomiędzy blokami, przy ul. Batuty 3 i Jana Sebastiana Bacha 22, stworzono amfiteatr położony na niewielkim wzniesieniu. Ostateczna kubatura budynków mieszkalnych wyniosła 1 032 000 m³, natomiast usługowych 118 500 m³.

Generalnym wykonawcą kompleksu był Kombinat Budownictwa Mieszkaniowego Zjednoczenia Budownictwa „Warszawa”. Wśród wyróżniających się obiektów z tego okresu znalazł się budynek przy ul. Wałbrzyskiej 19, który jako jeden z pierwszych został oddany do użytku. W realizacji tego obiektu zastosowano, jak na tamte czasy, znaczną ilość tworzyw sztucznych, co przyczyniło się do jego potocznej nazwy „chemikaliowiec” lub „plastikowiec”. Dodatkowo, wyposażenie takie jak tapety, sanitariaty i wykładziny sprowadzono z Francji, a blachy elewacyjne przybyły ze Szwecji.

Budynki w zachodniej części Służewa nad Doliną zyskały prestiżowy tytuł Mistera Warszawy, który przyznał dziennik „Życie Warszawy” w 1978 roku, ex aequo z dwoma innymi obiektami.

Służew nad Doliną II

Wschodnia część osiedla, z kolei, zaprojektowana została przez Janusza Kazubińskiego i Marię Zalewską. Jej budowa miała miejsce w latach 1976–1979. Osiedle składa się z mieszkań wielorodzinnych, których wysokość wynosi od 4 do 11 kondygnacji, wzniesionych w technologii ramy H oraz wielkoblokowej „Ż”. Całość zaplanowano na 916 mieszkań, co dawało możliwość osiedlenia 3200 osób. Na miejscu powstał również pawilon handlowy, a powierzchnia całego osiedla wynosi około 11,6 ha.

Późniejsza zabudowa

Od 2003 roku Spółdzielnia Mieszkaniowa „Służew nad Dolinką” kontynuuje działalność deweloperską na terenie osiedla. Zrealizowano kolejne projekty budowlane z dominującą funkcją mieszkalną:

• Noskowskiego 2 (ukończony w 2005 roku): 58 mieszkań i 1 lokal użytkowy,
• Puławska 255 (2009): 128 mieszkań i 3 lokale użytkowe,
• Puławska 255A (2010): 17 mieszkań i 1 lokal użytkowy,
• Elsnera 34 (2012): 113 mieszkań i 1 lokal użytkowy,
• Mozarta 1, „Dom nad Doliną” (2017): 103 mieszkania i 2 lokale użytkowe,
• Sonaty 5, „Sonata nad Dolinką” (2021): 135 mieszkań oraz lokale usługowe.

Obecnie trwa budowa nowego budynku mieszkalnego u zbiegu ulicy Puławskiej i Wałbrzyskiej, w miejscu byłego pawilonu handlowego, który zajmowała firma Mokpol oraz restauracja McDonald’s. Inwestycja nosi nazwę Wałbrzyska 21 i jest realizowana od 2023 roku, a przewiduje 160 lokali mieszkalnych, kilkanaście lokali usługowych oraz prawie 250 miejsc postojowych w podziemnym garażu trzykondygnacyjnym. W granicach osiedla znajduje się również Centrum Handlowe „LAND”, które zostało wybudowane w latach 1996–1999.

W kulturze

Na terenie osiedla mieszkał przez pewien czas znany artysta, Zdzisław Beksiński. W 2007 roku na ścianie budynku przy ulicy Sonaty 6, gdzie zmarł, powstał mural poświęcony jego pamięci, wykonany przez Piotra Janowczyka.

Swoje młodzieńcze lata spędził tu również raper Tede, który w 2006 roku wydał płytę zatytułowaną „Esende Mylffon”. Tytuł ten częściowo odnosi się do skrótu nazwy osiedla – SND. W okolicy nakręcono teledysk do utworów z tej płyty, w tym do „Blask/To jeszcze nie koniec”.

Służew nad Dolinką to także miejsce niejednej produkcji filmowej. W szczególności, kręcono tu sceny do kultowego serialu „Zmiennicy” w reżyserii Stanisława Barei. Co więcej, część akcji powieści autorstwa Joanna Chmielewskiej nosi tytuł „Lesio”, która rozgrywa się w tymże osiedlu.

Na obszarze osiedla znajduje się również ulica Batuty, której nazwa zainspirowała mistyfikację stworzoną w 2004 roku na polskojęzycznej Wikipedii. Dotyczyła ona rzekomego istnienia Henryka Batuty. W rzeczywistości jednak, nazwa ulicy bezpośrednio odnosi się do muzyki, a nie do konkretnej postaci historycznej.

---

Oceń: Służew nad Dolinką

---