Ulica Przyrynek w Warszawie

Ulice i place

Ulica Przyrynek w Warszawie to jedna z ciekawszych ulic znajdujących się na obszarze Nowego Miasta. Rozpoczyna się od Rynku Nowego Miasta, gdzie tętni życie kulturalne i społeczne. Ludzie odwiedzają tę część stolicy, aby podziwiać architekturę oraz korzystać z różnorodnych usług.

Ulica ta prowadzi dalej w kierunku ul. Kościelnej, gdzie znajdują się ważne obiekty sakralne, a następnie kieruje się do ul. Wójtowskiej, która zagłębia się w zachwycające zakątki warszawskiego krajobrazu. Ulica Przyrynek jest doskonałym przykładem urokliwej przestrzeni miejskiej, idealnej do spacerów i odkrywania tajemnic historycznych stolicy.

Historia

Ulica Przyrynek ma długą i ciekawą historię, sięgającą daleko w przeszłość. Dawniej prowadziła wzdłuż ogrodów mieszkańców, znanych jako Morgi, co zaowocowało jej nazwą Morgowską w XVI wieku. Już w początkach XV wieku obszar przy tej ulicy należał do kościoła Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, wzniesionego w 1411 roku, gdzie funkcjonowały szkoła oraz szpital.

W połowie XVI wieku urok ulicy Przyrynek zaczęły podkreślać niewielkie drewniane domki, które zamieszkiwali biedniejsi mieszkańcy. Po wybudowaniu Wału Zygmuntowskiego w latach 1621–1624, droga ta została odcięta od Nowej Warszawy, co zmieniło jej charakter. W XVII wieku epizodycznie zaczęła występować nazwa ul. Panny Marii, związana z pobliskim kościołem, jednak w początkach XVIII wieku przyjęła obecne brzmienie – Przyrynek.

W okresie baroku na ulicy zaczęły powstawać murowane obiekty; jednym z nich był pałac Radziwiłłów, znany później jako pałac Lucyfera, w którym na przełomie XVIII i XIX wieku działała loża masońska. Około 1765 roku został wzniesiony pałac ks. Doroty Miączyńskiej, żony Atanazego Miączyńskiego, podskarbiego nadwornego koronnego oraz kasztelana podlaskiego. W 1791 roku Przyrynek zyskał nową nawierzchnię, ponieważ ulica została wybrukowana.

Dzięki działalności szpitala przy kościele Nawiedzenia NMP, w 1821 roku przeniesiono przytułek dla starców ze ul. Nowomiejskiej 23. Wkrótce po tym do pałacu Miączyńskiej przeniesiono inny szpital, dotychczas zlokalizowany w kościele św. Marcina na Piwnej. W międzyczasie sam pałac został przerobiony w latach 1817-1830 według projektu architekta Aleksandra Groffe, znanego z budowy ratusza w Łomży.

W 1832 oraz 1851 roku ulica była dwukrotnie skracana na skutek poszerzenia esplanady Cytadeli Warszawskiej. Z tego powodu zniknęły zarówno pałac Miączyńskiej, jak i inne budynki w końcowej części ulicy. W 1884 roku wzniesiono nowe zabudowania Domu Schronienia dla Starców, z pawilonami przylegającymi do ul. Samborskiej; projekt przebudowy stworzył architekt Adolf Adam Loeve, ojciec Kazimierza Loewego, znanego architekta.

W okolicach 1905 roku zrealizowano budynek domu starców pod numerem 4, zaprojektowany przez A. Szreniawę-Oraczewskiego. Po wytyczeniu w 1919 roku ul. Romana Sanguszki, Przyrynek po raz kolejny został skrócony, a na jego osi powstał w latach 1925–1926 gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, zaprojektowany przez Antoniego Dygata.

Po II wojnie światowej, w 1944 roku, cała zabudowa ulicy została zniszczona, a w jej miejscu zbudowano domy jednorodzinne oraz kilka kamienic w stylu socrealistycznym, które nie nawiązywały do historycznej zabudowy. Powstał również gmach zespołu Szkół Architektoniczno-Budowlanych im. Stanisława Noakowskiego (nr 9). W 1958 roku na terenie posesji Przyrynek 4 wytyczono nową ulicę – Burmistrzowską. Po wojnie, u zbiegu z ulicą Kościelną, została umieszczona tablica Tchorka, upamiętniająca mord na ludności cywilnej w sierpniu 1944 roku.

Ważniejsze obiekty

Wzdłuż ulicy Przyrynek w Warszawie znajduje się wiele interesujących miejsc, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wśród najważniejszych obiektów wyróżniają się:

Przypisy

  1. Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 100. 1987 r. ISBN 83-01-06109-X.

Oceń: Ulica Przyrynek w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:12