Zespół dworski Mostowskich w Warszawie

---

Dwór

Parterowa posiadłość została z pewnością wzniesiona przez Józefa Kantego Ossolińskiego, który nabył majątek w Tarchominie w 1738 roku. Konstrukcja, będąca przykładem drewnianej architektury barokowej, została uzupełniona dachem krytym gontem. Taki typ dachu jest typowy dla polskich dworków, a jego łamany kształt nadaje budowli wyjątkowego charakteru.

Dwór, którego fasada jest zwrócona w stronę ganku, wspiera się na czterech kolumnach wykonanych z modrzewia, co podkreśla jego elegancję. Został usytuowany tyłem do rzeki Wisły, tuż przy wale przeciwpowodziowym, co dodatkowo przyczyniło się do jego malowniczego położenia.

W około 1790 roku majątek przeszedł w ręce Tadeusza Antoniego Mostowskiego, który nie tylko wzbogacił go o park, ale także nadał mu nowy blask. Rezydencja zyskała dużą popularność wśród gości hrabiego, który docenił jej walory krajobrazowe, co w końcu doprowadziło do decyzji o wzniesieniu pałacu w Tarchominie.

Obecnie dworek przeszedł odrestaurowanie i otynkowanie, co pozwoliło mu na zachowanie swojego historycznego charakteru oraz harmonijne wkomponowanie się w otoczenie.

Pałac

Projekt przyszłej rezydencji, zlecony przez Mostowskiego Szymonowi Zugowi, nie doczekał się swoich ostatecznych ram. W latach 1801–1825 wzniesiono jedynie oficynę, której autorstwo przypisuje się Henrykowi Ittarowi. Budowla ta, mimo swojej niepełności, zyskała wyraźną dominację nad obok stojącym drewnianym dworkiem.

Omawiana oficyna charakteryzuje się dwoma kondygnacjami oraz długą i wąską formą (13-osiową). Frontowa fasada skierowana jest na południe, a wnętrze obiektu urozmaica czterokolumnowy wgłębny portyk. Zastosowany czterospadowy dach z lukarnami dopełnia klasycystyczny charakter tej budowli, której miano „pałac” zyskało popularność.

Po upadku powstania listopadowego, majątek przeszedł w ręce Pawła Aleksandrowicza Muchanowa, który był przedstawicielem władz zaborczych. Poślubił on Józefę z Mostowskich, córkę byłego właściciela. Po przymusowej emigracji jej ojca, powstańca, młoda pani zarządzała majątkiem w Tarchominie.

Jako następny właściciel zamku pojawił się Siergiej Siergiejewicz Muchanow, mąż Marii Kalergis. Od 1881 roku majątek przeszedł w ręce inżyniera dróg i komunikacji, Władysława Kisiela-Kiślańskiego, który pełnił m.in. funkcję szambelana papieża Piusa XI. Jego znaczenie wpłynęło na ostatnią wolę Kisiela-Kiślańskiego, w której ujął zapiskę swoich dóbr tarchomińskich na rzecz fundacji im. Ojca Świętego Piusa XI.

Od 1921 roku zespół dworski przy Mehoffera należy do Kościoła. Obecnie na tych terenach znajduje się Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej. Budowę nowego gmachu według projektu Leszka Klejnerta rozpoczęto w 1999 roku. Struktura ta harmonijnie współistnieje z otoczeniem pałacu, a połączenie z nim odbywa się poprzez szklaną klatkę schodową, która przylega do zabytku od północnej strony.

Obiekty w rejestrze zabytków

Na liście obiektów zarejestrowanych jako zabytki, znajdują się następujące elementy związane z zespołem dworskim Mostowskich w Warszawie:

• park – nr rejestru: 664/2,
• dwór – nr rejestru: 664/3,
• oficyna (tzw. pałac) – nr rejestru: 664/4,
• budynek administracyjno-gospodarczy – nr rejestru: 664/5.

---

Oceń: Zespół dworski Mostowskich w Warszawie

---