Hipolit Wawelberg

---

Życiorys

Hipolit Wawelberg był absolwentem Gimnazjum Realnego oraz Instytutu Agronomicznego w Warszawie. W jego życiorysie ważnym punktem było uczestnictwo w powstaniu styczniowym, po którym zdecydował się udać na studia do Akademii Handlowej w Berlinie, aby uniknąć represji.

W 1864 roku zajął miejsce współwłaściciela Domu Bankowego H. Wawelberg, instytucji bankowej założonej w 1847 roku przez jego ojca, Henryka Wawelberga. To bank, który miał swoją filię w Petersburgu, klasyfikował się w tym czasie jako jedna z największych prywatnych placówek finansowych w kraju.

Wawelberg miał decydujący wpływ na rozwój kultury i edukacji w Warszawie. Był współzałożycielem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, które powstało w 1875 roku, oraz członkiem Rady Banku Handlowego w Warszawie w latach 1890-1900. W 1895 roku, wraz ze swoim szwagrem Stanisławem Rotwandem, fundował Szkołę Mechaniczno-Techniczną H. Wawelberga i S. Rotwanda.

W 1898 roku ustanowił Fundację Tanich Mieszkań dla warszawskich robotników, którą nazwał imieniem Hipolita i Ludwiki Wawelbergów. Darowizna w wysokości 300 tys. rubli, przekazana z okazji pięćdziesięciolecia banku, umożliwiła budowę mieszkań dla robotników, które znajdowały się w rejonie dzisiejszych ulic Woli, Górczewskiej oraz Działdowskiej. Mieszkania te wchodziły w skład Kolonii Wawelberga i były skierowane także do ubogiej inteligencji osiedlonej przy ulicy Ludwiki.

Wawelberg był także współzałożycielem petersburskiego tygodnika „Kraj”, a jego działalność obejmowała wspieranie wydania tanich dzieł znanych polskich literatów, takich jak Henryk Sienkiewicz, Eliza Orzeszkowa oraz Bolesław Prus. Wyróżniał się również zaangażowaniem w wydanie pierwszego popularnego zbioru dzieł Adama Mickiewicza oraz przyczynił się do budowy jego pomnika w Warszawie.

Żoną Hipolita była Ludwika Wawelberg (1852–1927), pochodząca z zasłużonej warszawskiej rodziny Bersonów. Para miała troje dzieci: córkę Jadwigę Berson oraz dwóch synów: Michała i Wacława Wawelberga.

Hipolit Wawelberg został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, rząd 3).

Upamiętnienie

Hipolit Wawelberg pozostawił po sobie ważne ślady w historii Warszawy, które są doceniane przez społeczność lokalną. Oto kilka przykładów upamiętnienia jego osoby:

• W 1928 roku ulica w warszawskiej Woli otrzymała nazwę jego imienia,
• Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji oraz Prywatne Liceum Ogólnokształcące nr 51 noszą imię Hipolita Wawelberga i kontynuują tradycję edukacyjną zapoczątkowaną przez niego,
• Na 21 maja 2017 roku zaplanowano odsłonięcie muralu, który przedstawia Hipolita oraz jego żonę Ludwikę Wawelberg, namalowanego na ścianie garaży przy ulicy Górczewskiej 15 w Kolonii Wawelberga; dzieło powstało w ramach 3. edycji Święta Kolonii Wawelberga.

---

Oceń: Hipolit Wawelberg

---