Pałac Działyńskich w Warszawie

---

Historia

Pałac w Warszawie ma swoją historię sięgającą XVII wieku, gdy w miejscu dzisiejszego obiektu znajdował się dwór Leszczyńskich. W 1714 roku nowymi właścicielami tej posesji stali się Potoccy, co zapoczątkowało nowy etap w rozwoju tego miejsca. Budowa pałacu, zlecona architektowi saskiemu Janowi Zygmuntowi Deyblowi, miała miejsce około 1740 roku. Na początku jego struktura obejmowała trzy odrębne pawilony, które później zostały połączone w jeden budynek.

W kolejnych latach pałac przeszedł w ręce różnych właścicieli, w tym Wojciecha Loberta, burmistrza Starej Warszawy. W latach osiemdziesiątych XIX wieku wnętrze oraz fasada budynku zostały przebudowane w stylu neoklasycystycznym. W 1789 roku, nowym właścicielem został bankier Piotr Blank, a później, w latach 1790–1820, pałac stał się własnością Działyńskich. Ignacy Józef Działyński, jako nowy właściciel, stworzył w pałacu bibliotekę oraz zebrał zbiory dzieł sztuki, co miało znaczące znaczenie dla kulturalnego życia Warszawy.

Przed wybuchem insurekcji kościuszkowskiej, organizatorzy tego ruchu spotykali się w pałacu, co podkreśla jego rolę w ważnych wydarzeniach historycznych. W XIX wieku funkcjonowała tutaj loża masońska Wielkiego Wschodu Polski. Wkrótce po tym, w 1823 roku, pałac został przekazany gminie ewangelicko-reformowanej. W 1828 roku z inicjatywy tej wspólnoty utworzono w nim Szkołę Wojewódzką Praktyczno-Pedagogiczną, z rektorem Tomaszem Dziekońskim na czele. W szkole uczęszczało około 355 uczniów. W 1833 roku przekształcono ją w Drugie Gimnazjum w Warszawie, w którym uczył się również Karol Levittoux. W 1869 roku z kolei powstała tam żeńska pensja Konradi.

W 1940 roku pałac, razem z innymi sąsiednimi budynkami, znalazł się w tzw. enklawie ewangelickiej, będącej obszarem wyłączonym z getta. Był on połączony z dzielnicą aryjską wąskim korytarzem. Niestety, w trakcie powstania warszawskiego w 1944 roku, pałac został zniszczony. Po zakończeniu wojny odbudowano go i przekształcono w Młodzieżowy Dom Kultury.

W 1966 roku na szczytowej ścianie pałacu odsłonięto tablicę upamiętniającą Karola Levittoux, ufundowaną przez Prezydium Stołecznej Rady Narodowej. Dzisiaj budynek należy do parafii ewangelicko-reformowanej i jest wykorzystywany jako biura, co potwierdza jego dynamiczną historię oraz nieustanne dostosowywanie się do zmieniających się potrzeb społecznych.

---

Oceń: Pałac Działyńskich w Warszawie

---