Pałac Bogusławskiego w Warszawie

---

Historia

Budynek ten został wzniesiony w 1807 roku przez Wojciecha Bogusławskiego, który przeprowadził gruntowną przebudowę istniejącego w tym miejscu pałacyku. Historycy odnotowują, że w czerwcu 1780 roku, kiedy w Warszawie przebywał Alessandro di Cagliostro, znany też jako Hrabia di Cagliostro, wystąpił on w tym pałacyku. W tym samym roku miał również zasłużyć się w Warszawie, zakładając egipską lożę wolnomularską.

Budynek znajdował się pomiędzy dwoma parterowymi oficynami. W jednej z nich mieściły się mieszkania, podczas gdy druga służyła jako wozownia oraz stajnie. W 1825 roku pałac zakupił architekt Karol Henryk Gall, który dokonał kolejnych przebudów. W roku 1862 właścicielem stał się ks. Julian Feliński. Razem z bratem, arcybiskupem Zygmuntem, założyli w pałacyku szkołę oraz sierociniec. Opiekę nad placówką sprawowało Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, które Feliński założył.

W 1863 roku na dziedzińcu ustawiono rzeźbę Matki Boskiej, wykonaną przez Andrzeja Pruszyńskiego. Ten utalentowany rzeźbiarz stworzył także płaskorzeźbę przedstawiającą Chrystusa, zamieszczoną w tympanonie budynku. Na elewacji umieszczono łaciński napis Parva sed apta, co tłumaczony jako „Mała, ale wygodna”.

W czasach II wojny światowej, w latach 1940–1943, pałacyk znajdował się w bezpośrednim sąsiedztwie warszawskiego getta. Siostry ze Zgromadzenia przyjęły pod swoją opiekę około 11 żydowskich dzieci, a także pomagały w przemycaniu ich na stronę „aryjską”, skąd były przekazywane do sierocińców lub rodzin na prowincji. Niestety, w czasie powstania warszawskiego, pałacyk przeszedł przez ogromne zniszczenia spowodowane przez niemieckie oddziały, a dodatkowo spalił się, co spowodowało, że siostry zostały wywiezione do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück.

Po wojnie, w 1945 roku, budynek został odbudowany w stylu klasycystycznym przez Beatę Trylińską. W nowej formie różnił się od pierwotnego wyglądu, mimo że portyk dwukolumnowy w elewacji frontowej i czterokolumnowy w ogrodowej pozostały nienaruszone. Oficyny zostały połączone z korpusem głównego budynku, co nadało mu nowoczesną formę.

W 2017 roku, w prawej oficynie palacu, otwarto Muzeum św. Zygmunta Felińskiego, co jeszcze bardziej wzbogaciło ofertę kulturalną i edukacyjną tego historycznego miejsca.

Upamiętnienia

W Warszawie, w obrębie Pałacu Bogusławskiego, znajdują się różnorodne formy upamiętnienia ważnych wydarzeń oraz postaci historycznych. Na szczególną uwagę zasługuje kilka istotnych tablic i pomników, które są świadectwem bogatej historii tego miejsca.

– Pierwszą z nich stanowi tablica, która przypomina o zakupie nieruchomości w 1862 roku przez Zygmunta Szczęsnego Felińskiego dla „Rodziny Maryi”, dokonanym od hrabiego Pusłowskiego.

– Kolejna tablica, znajdująca się na fasadzie budynku od strony ulicy Żelaznej, upamiętnia Janusza Tarnowskiego, istotną postać w dziejach Warszawy.

– Ostatnim z wyróżniających się elementów jest pomnik Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, który wraz z dwójką dzieci został odsłonięty przed budynkiem w 2007 roku, stanowiąc ważny symbol rodziny i wartości, które reprezentował.

---

Oceń: Pałac Bogusławskiego w Warszawie

---