Ulica Ordynacka w Warszawie

---

Opis

Do XVII wieku tereny, którymi obecnie przebiega ulica Ordynacka, były znane jako Kałęczyn. Początkowo pełniła ona rolę drogi, prowadzącej z Nowego Światu do pałacu ordynatów Ostrogskich. Ulica stała się osią dla nie zrealizowanego, rozległego projektu pałacowego, wykonanego przez Tylmana z Gameren około 1680 roku, dla Jana Krzysztofa Gnińskiego. Po śmierci Gnińskiego zrealizowano jedynie budowę jednego pawilonu, znanego jako Zamek Ostrogskich.

W 1725 roku teren ten przeszedł w posiadanie ordynata Michała Zdzisława Zamoyskiego. Jego syn, Jan Jakub Zamoyski, założył w 1739 roku jurydykę Ordynacką, która miała swoją główną ulicę w postaci właśnie ulicy Ordynackiej. Nazwa ulicy, która odnosi się do jurydyki, została oficjalnie zatwierdzona w 1770 roku. Na przestrzeni lat, w 1820 roku, na posesji przy ul. Nowy Świat 64 rozbudowano wcześniej istniejące targowisko, znane pod nazwą „na Sułkowskiem” lub „na Ordynackiem”. Targowisko to funkcjonowało do początku II wojny światowej, przede wszystkim jako miejsce handlu artykułami spożywczymi.

Po 1880 roku ulica została zabudowana kamienicami. W latach 1882–1883 na rogu ul. Okólnik powstał gmach pierwszego stałego cyrku w Warszawie, mającego widownię dla około 3 tys. osób. Również w latach 1882–1884 przy ulicy wzniesiono budynek dla Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, któremu w latach 1899–1900 dobudowano kaplicę. W latach 1913−1915 dominującą perspektywę ulicy w kierunku wschodnim zamknęło nowe skrzydło Konserwatorium Muzycznego. Pomimo tego, że w okolicy znajdowało się niewiele sklepów, w okresie międzywojennym ulokowała tam siedzibę między innymi spółka produkująca maszyny „Rzewuski i S-ka”, która w 1938 roku zatrudniała około 130 pracowników.

W trakcie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku doszło do bombardowania gmachu cyrku przez Niemców, co spowodowało zniszczenia wielu kamienic. W czasie powstania warszawskiego, od 5 sierpnia 1944 roku, ulica znajdowała się w strefie kontrolowanej przez powstańców z Grupy Bojowej „Krybar”. Na ul. Nowy Świat, na osi ulic Ordynackiej i Wareckiej, stworzono barykadę, która miała osłonić główne przejście między Śródmieściem a Powiślem. Na początku września 1944 roku ulica stała się jedną z dwóch głównych dróg przeciwnika, który umożliwiał polskim oddziałom i cywilom ewakuację z zajętego przez Niemców Powiśla. Niestety, 6 września 1944 roku podczas nalotów Luftwaffe wiele osób cywilnych straciło życie na terenie dawnego cyrku, jak również kilkudziesięciu powstańców w gmachu Konserwatorium; Niemcy w tym dniu zaczęli ostrzeliwać ulicę z okien zdobytych kamienic przy ul. Tamka. W tym samym dniu polskie oddziały, które zostały zmuszone do odwrotu, wycofały się na nową linię obrony wzdłuż ul. Nowy Świat.

Po zakończeniu działań wojennych, w latach 1950–1953, odbudowano odcinek ulicy przy Nowym Świecie, z kolei około 1960 roku kontynuowano prace na stronie parzystej. W tym czasie zniszczono ruiny przylegającego do Zamku Ostrogskich skrzydła Konserwatorium Muzycznego oraz zabudowania Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. Na miejscu zniszczonego cyrku w latach 1959–1966 zbudowano gmach Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, co stanowiło nowy rozdział w historii tej części Warszawy.

Ważniejsze obiekty

Ulica Ordynacka w Warszawie kryje w sobie wiele ciekawych obiektów, które zasługują na szczególną uwagę. Do najważniejszych miejsc znajdujących się w tej okolicy należy:

• Zamek Ostrogskich,
• Narodowy Instytut Fryderyka Chopina,
• Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina,
• Kamienica Ordynacka.

---

Oceń: Ulica Ordynacka w Warszawie

---