Wincenty Czamarczan

---

Życiorys

Wincenty Czamarczan przyszedł na świat 22 stycznia 1899 roku na warszawskiej Pradze. Jego rodzice, Andrzej, dorożkarz, oraz Karolina z Filubów, kształtowali jego pierwsze lata życia. Wychowywał się przy ojcu do ósmego roku życia, a następnie ukończył trzy klasy szkoły rządowej. Na kolejny etap zawodowy zdecydował się jako pracownik sztukatora. Po rozpoczęciu I wojny światowej podjął pracę dorożkarza, co było dla niego naturalnym wyborem w obliczu zmieniającego się świata. Następnie zaciągnął się do armii rosyjskiej jako wolontariusz, jednak jego służba zakończyła się dezercją z powodu niezadowolenia z sytuacji, wracając do swojego rodzinnego domu.

Wojenne losy splotły się z nim w roku 1915, kiedy to oddziały armii niemieckiej zajęły Warszawę. Został wywieziony do Rzeszy, jednak po sześciu miesiącach udało mu się uciec i powrócić do rodzinnych stron. Niestety, jego sytuacja ponownie się pogorszyła, gdy został zadenuncjowany przez gospodarza, co zmusiło go do emigracji do Generalnego Gubernatorstwa Lubelskiego. Z końcem roku 1918, kiedy armia austro-węgierska opuściła Warszawę, Czamarczan z radością wrócił do stolicy.

W dniu 7 listopada 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego, przyjmując służbę w 7. kompanii II batalionu 36 pułku piechoty. Jego oddział brał aktywny udział w walkach z Ukraińcami oraz bolszewikami. W trakcie tych konfliktów był trzykrotnie ranny oraz kontuzjowany. Uznanie zyskał szczególnie 20 maja 1920 roku w bitwie pod Woropajewem i 3 czerwca tego samego roku w starciach pod Duniłowiczami.

Dnia 20 maja 1920 w bitwie pod Woropajewem, podczas odpierania nadzwyczajnie silnego ataku nieprzyjacielskiego, plutonowy Czamarczan jako strzelec przy lekkim karabinie maszynowym ostrzeliwując nieprzyjaciela zostaje dotkliwie rannym w ucho, mimo to nie traci ani na chwilę zimnej krwi i nie opuszcza stanowiska. Dostaje jednak drugi powierzchowny postrzał w czoło, od którego traci przytomność. Nieprzyjaciel rozzuchwalony milczeniem karabinu maszynowego atakuje z podwójną energią. Kompania tak zachwiana milczeniem karabinu maszynowego jak i utratą oficera, który w międzyczasie zostaje rannym, zaczyna się cofać. Plutonowy Czamarczan po kilkuminutowym omdleniu przytomnieje, odtrąca od karabinu maszynowego nieobeznanych, majstrujących kolegów i rozpoczyna ogień. Strzelając na kilka kroków i wzdłuż linii tyralierskiej nieprzyjaciela zadaje mu ciężkie straty, tym samym pobudza kompanię do kontrataku i atak nieprzyjacielski zamienia się w formalną ucieczkę, a nawet pogrom.

W latach 1929–1931 Czamarczan pracował jako robotnik w wojskowych składach samochodowych, które znajdują się przy ul. Stalowej, a później na lotnisku wojskowym Okęcie. Po tym czasie borykał się z bezrobociem, a w 1934 roku, korzystając z pomocy Biura Kapituły Orderu Wojennego „Virtuti Militari”, starał się o zatrudnienie w administracji państwowej. Jego domem była Praga, a dokładniej ul. Kowieńska 10 m. 2.

19 lipca 1934 roku kierownik XIV Komisariatu Policji Państwowej w stolicy, komisarz Władysław Rodkiewicz, przesłał do Biura Kapituły Orderu Wojennego „Virtuti Militari” pozytywną opinie o Czamarczanie, zaznaczając, że “prowadzi się nienagannie, ma na utrzymaniu żonę i dwoje dzieci”. Z drugiej strony, 23 lipca tego roku, major Edward Rybicki przesłał negatywną opinię, jednak opierała się ona na danych sprzed dziesięciu lat.

6 grudnia 1934 roku prezydent RP podjął decyzję o ułaskawieniu Wincentego Czamarczana, umarzając jednocześnie jego kary aresztu nałożone na podstawie różnych przepisów prawnych i wyroków.

Czamarczan zmarł 2 sierpnia 1942 roku w Warszawie. Został pochowany trzy dni później na cmentarzu Bródnowskim (sektor 52g, rząd 4, grób 4). Był żonaty i doczekał się syna Lucjana, ur. 14 października 1925 roku, oraz córki Ireny, ur. 23 marca 1930, zm. 15 stycznia 2000, po mężu Grzędę.

Ordery i odznaczenia

Wincenty Czamarczan otrzymał szereg odznaczeń, które podkreślają jego wyjątkowe osiągnięcia oraz odwagę. Niezwykle istotnym wyróżnieniem jest Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari, który nosi numer 1534. Został on nadany 26 marca 1921 roku, co stanowi znaczący moment w jego życiu i karierze wojskowej.

Dodatkowo, jako symbol jego męstwa, Czamarczan po raz pierwszy został odznaczony Krzyżem Walecznym, co również świadczy o jego dzielności na polu bitwy.

---

Oceń: Wincenty Czamarczan

---