Zdzisław Henneberg

---

Życiorys

Ukończył szkołę podstawową oraz gimnazjum imienia Jana Zamoyskiego w Warszawie. W 1930 roku zdobył maturę. W kolejnym roku podjął naukę w dęblińskiej Szkole Podchorążych Lotnictwa, gdzie zakończył edukację z tytułem podporucznika obserwatora, osiągając 3. lokatę. Następnie odbył kurs pilotażu w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 w Dęblinie (CWL-1), po czym kontynuował swoją edukację w Wyższej Szkole Pilotażu w Grudziądzu. W sierpniu 1934 roku, z awansem na stopień podporucznika, został przydzielony do 1 pułku lotniczego w Warszawie.

Podczas służby w 1 pułku, Henneberg nie przerwał nauki i nadal rozwijał swoje umiejętności pilotażowe, a także brał udział w sportowym lataniu na szybowcach. W marcu 1938 roku awansował na porucznika, otrzymując 22. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa. W marcu 1939 roku, pełnił funkcję dowódcy IV plutonu 2. eskadry 1. dywizjonu Szkoły Podchorążych Lotnictwa – Grupa Taktyczna (Liniowa) w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1 w Dęblinie.

Bezpośrednio po wybuchu II wojny światowej, jako porucznik i instruktor w Dęblinie, zgłosił się ochotniczo do służby jako pilot bojowy, biorąc udział w tzw. grupie dęblińskiej, jednostce składającej się z instruktorów CWL-1. Po agresji ZSRR, Henneberg musiał ewakuować się do Rumunii, a następnie dotarł do Francji, gdzie przeszedł szkolenie na myśliwce MS.406. Po rozpoczęciu niemieckiej inwazji na Francję, powierzono mu zadanie sformowania klucza myśliwskiego (IV Klucz Kominowy „He” w Chateauroux (ELD/Chateauroux)) na maszynach MB.152, odpowiedzialnego za ochronę zakładów lotniczych Bloch. To właśnie w tych myśliwcach Henneberg, wspólnie z por. Arsenem Cebrzyńskim, odniósł swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne, zestrzeliwując bombowiec He 111.

17 czerwca, w wyniku ewakuacji, francuski personel lotniska opuścił miejsce, zostawiając polskich pilotów bez rozkazów oraz niezbędnego zaopatrzenia. W tej trudnej sytuacji Henneberg zdecydował się na ewakuację do Anglii. Dotarł tam, towarzyszyło mu trzech innych pilotów, po międzylądowaniu w Bordeaux. Była to jedyna ewakuacja Polaków z Francji do Anglii, która miała miejsce na pokładzie samolotu. W Royal Air Force otrzymał numer służbowy P1393.

2 sierpnia 1940 roku zyskał status pilota i dowódcy eskadry dywizjonu 303. Swoje pierwsze zestrzelenie w Anglii zanotował 31 sierpnia, podczas premierowej misji operacyjnej dywizjonu. Po krótkim czasie, 21 października, objął tymczasowe dowództwo dywizjonu, zastępując Witolda Urbanowicza, a 7 listopada przekazał dowództwo kpt. Adamowi Kowalczykowi. Jednak już 20 lutego 1941 roku ponownie zdobył dowództwo, tym razem na stałe.

12 kwietnia 1941 roku Henneberg prowadził sześć Spitfire’ów nad Francję, mając na celu atak na lotniska w Le Touquet i Crecy. W trakcie misji jego maszyna została uszkodzona przez ogień artylerii przeciwlotniczej. Pilotowi udało się uniknąć wpadnięcia w ręce wroga, jednak musiał lądować na wodach kanału La Manche w odległości około 20 km od Dungeness. Porucznik Zbigniew Kustrzyński, towarzyszący Hennebergowi, zobaczył go unoszącego się w kapoku i przekazał jego pozycję przez radio, wracając do Anglii. Mimo intensywnych poszukiwań przez dwa dni, ciała Henneberga nigdy nie odnaleziono.

Wizerunek pilota Henneberga znalazł swoje miejsce na samolocie myśliwskim MiG-29 nr 59 z 23 Bazy Lotnictwa Taktycznego.

Zestrzelenia

Zdzisław Henneberg jest znany jako zwycięski as lotniczy w czasie II wojny światowej. Na słynnej liście Bajana zajmował 16. miejsce, mając na swoim koncie osiem i pół pewnych zestrzeleń samolotów Luftwaffe, jedno prawdopodobnie zestrzelenie oraz jedno uszkodzenie.

Zestrzelenia pewne:

• pół He 111 – 5 czerwca 1940 (współdziałał z por. Arsenem Cebrzyńskim),
• Bf 109 – 31 sierpnia 1940 (strącił Bf 109E-1 o numerze seryjnym 3175 z jednostki 4/JG3),
• Bf 109 – 7 września 1940 (pilotował Hurricane’a o numerze V6605),
• He 111 i Bf 109 – 11 września 1940,
• Bf 109 i Do 215 – 15 września 1940 (pilotując Hurricane’a o numerze P3120),
• Bf 109 – 27 września 1940 (prowadząc Hurricane’a o numerze V7246, zestrzelił Bf 109E-4 o numerze 5333 z 3/JG27),
• Bf 110 – 5 października 1940 (na Hurricane’ie o numerze V6644, zestrzelił Bf-110D/0 o numerze fabrycznym 3598 z 1/Erprgr.210).

Prawdopodobne zestrzelenia:

• Bf 109 – 7 września 1940 (podczas pilotowania Hurricane’a o numerze V6605).

Uszkodzenia:

• Bf 109 – 2 września 1940 (pilotując Hurricane’a o numerze V7246, uszkodził Bf 109E-4 o numerze 1469 z 6/JG3).

Ordery i odznaczenia

W życiu Zdzisława Henneberga wyróżniało się wiele znaków uznania za jego odwagę i poświęcenie na polu walki. Wśród tych wyróżnień znajdują się:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany 23 grudnia 1940 roku,
• Krzyż Walecznych, przyznany trzykrotnie, 1 lutego 1941 roku,
• brytyjski Distinguished Flying Cross, zdobyty jako jeden z pięciu pierwszych Polaków, 30 października 1940 roku,
• francuski Croix de Guerre.

---

Oceń: Zdzisław Henneberg

---