Wacław Gebethner, urodzony 26 stycznia 1899 roku w Warszawie, pozostaje znaczącą postacią w polskim sporcie lekkoatletycznym. Po zakończeniu kariery sportowej, związał swoje życie z armią jako porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego.
Niestety, jego życie zakończyło się 3 grudnia 1959 roku w Komorowie, pozostawiając po sobie nie tylko sportowe osiągnięcia, ale także uznanie w postaci kawalera Orderu Virtuti Militari, co podkreśla jego zasługi i oddanie dla kraju.
Życiorys
Wacław Gebethner przyszedł na świat 26 stycznia 1899 roku w Warszawie. Był synem Jana oraz Marii z domu Herse. Jako utalentowany sportowiec koncentrował się na biegach sprinterskich, a także na skoku w dal oraz trójskoku. Poza tym, aktywnie uczestniczył w rozgrywkach piłkarskich, występując na pozycji napastnika w swoim macierzystym klubie. Wyspecjalizował się w grze w piłkę nożną, osiągając znaczące wyniki jako jeden z najlepszych zawodników, zajmując miejsce w pierwszej osiemnastce czołowych strzelców Polonii w latach 1915–1925.
W 1920 roku zdobył tytuł mistrza Polski w biegu rozstawnym 4 × 100 metrów, co stało się historycznym momentem, ponieważ drużyna Polonii Warszawa pobiła wtedy rekord kraju. W następnym sezonie wywalczył srebrne medale podczas krajowego czempionatu zarówno w skoku w dal, jak i trójskoku. Ponadto był dwukrotnym rekordzistą Polski w sztafecie 4 × 100 metrów.
Warto dodać, że został ujęty w gronie sportowców nominowanych do kadry na Igrzyska Olimpijskie w 1920 roku, jednak z powodu wojny z bolszewikami, Polska ostatecznie nie wysłała reprezentacji na te zawody. Do jego życiowych rekordów należą: bieg na 200 metrów – 24,0 sekundy (uzyskany 21 września 1918 roku w Warszawie), skok w dal – 6,18 metra (31 lipca 1921 roku w Warszawie) oraz trójskok – 11,47 metra (31 lipca 1921 roku w Warszawie).
W trakcie wojny z bolszewikami Wacław walczył w szeregach 214 pułku ułanów, dowodząc plutonem w 4 szwadronie. W działaniach wojennych wyróżnił się 12 września 1920 roku w walkach pod Zaglinkami, gdzie doznał poważnych ran w nogę. Za odwagę i poświęcenie w trakcie walk został uhonorowany Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Po zakończeniu kariery sportowej ukończył studia na Uniwersytecie Poznańskim, a następnie podjął pracę jako księgarz. Był jednym z dyrektorów w rodzinnej firmie Gebethner i Wolff oraz redaktorem w Tygodniku Ilustrowanym oraz miesięczniku Naokoło Świata. Od kwietnia 1934 do kwietnia 1939 roku pełnił funkcję wiceprezesa oraz członka prezydium Związku Księgarzy Polskich.
W armii osiągnął stopień porucznika, a jego starszeństwo datowane jest na 2 stycznia 1932 roku w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. W roku 1934 był w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III, trzymając przydział w rezerwie do 24 pułku ułanów w Kraśniku. Wziął udział w kampanii wrześniowej. Po poniesionej klęsce udało mu się przedostać do Francji oraz Wielkiej Brytanii, gdzie pozostał wciąż przy 24 pułku ułanów.
Życie rodzinne
Wacław Gebethner pochodził z rodziny warszawskich księgarzy, której tradycje były silnie zakorzenione w kulturze miasta. Jego dziadek Gustaw był osobą, która zasłynęła jako twórca renomowanej księgarni Gebethner i Wolff. Wraz z wspaniałymi braćmi, Tadeuszem oraz Janem Gebethnerem, stał się jednym z założycieli klubu sportowego Polonia Warszawa, co podkreśla jego aktywne zaangażowanie w życie społeczne i kulturalne stolicy.
Wacław spoczywa w spokoju na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 205-1/6-11/18, gdzie wiele osób przychodzi oddać hołd jego pamięci oraz dziedzictwu, które pozostawił po sobie.
Ordery i odznaczenia
Wacław Gebethner był odznaczonym żołnierzem, który służył z wyjątkowym honorem. Jego zasługi zostały uhonorowane kilkoma prestiżowymi odznaczeniami. Oto lista wyróżnień, które zdobył:
- krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 4578,
- krzyż Walecznych (dwukrotnie),
- medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: HERSE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.11.2019 r.]
- KomornickiK. Stefan KomornickiK., 24. Pułk Ułanów. Zarys historii, Londyn 1976, s. 218.
- Stanisław Zaborniak: Z tradycji lekkoatletyki w Polsce w latach 1919–1939: Tom VI Udział lekkoatletów i lekkoatletek w międzynarodowej rywalizacji sportowej. Rzeszów: 2011, s. 252, 253. ISBN 978-83-7338-663-1.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 121, 604.
- Broczyński 1929 ↓, s. 18–19.
- Broczyński 1929 ↓, s. 31.
- a b c Kolekcja VM ↓, s. 1.
- a b c Kolekcja VM ↓, s. 3.
- a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- Przegląd Sportowy Nr 36 (225).
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Teresa Krassowska | Tadeusz Zawadzki (harcmistrz) | Józef Florkowski | Marek Długoszowski | Halina Najder | Henryk Kończykowski | Henryk Kintopf | Leon Koplewski | Wiktor Szeliński | Stanisław Dulfus | Mikołaj Byczkowski | Eugeniusz Łepkowski | Tadeusz Gutowski (podporucznik) | Tadeusz Mikke | Henryk Filipski | Kazimierz Zarębski | Ryszard Górecki (żołnierz AK) | Wacław Berka | Alicja Gołod-Gołębiowska | Tadeusz Łukaszewicz (żołnierz)Oceń: Wacław Gebethner