Jan Robert Gebethner

---

Życiorys

Jan Robert Gebethner był synem Gustawa Adolfa Gebethnera oraz Teofili Katarzyny z Trzetrzewińskich. Jego edukacja rozpoczęła się w gimnazjum w Brzegu, a następnie kontynuował na Wydziale Handlowym Politechniki Ryskiej. W trakcie swoich studiów wstąpił do korporacji akademickiej Arkonia.

Po uzyskaniu dyplomu w 1888 roku, Jan rozpoczął swoją karierę zawodową w rodzinnej firmie „Gebethner i Wolff”. Początkowo pełnił rolę lidera działu ilustracyjnego w „Tygodniku Ilustrowanym”. Doświadczenie zdobyte w ciągu kolejnych lat pełnienia różnych funkcji zaowocowało, gdy po śmierci ojca w 1901 roku, stał się współwłaścicielem księgarni i wydawnictwa wraz z Augustem Robertem Wolffem oraz jego synem Józefem. W tym czasie firma znacznie rozszerzyła swoją działalność na polu wydawnictw edukacyjnych oraz działających na rzecz oświaty.

Realizowano wtedy projekty takie jak Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych i Młodzieży Szkolnej, Wybór Pisarzy Polskich dla Domu i Szkoły oraz Teatr Amatorski. Jednym z ważniejszych wydawnictw tego okresu był przewodnik bibliograficzny Gebethnera i Wolffa, który ukazywał się w latach 1901–1913, jak również Biografia Polska XIX Stulecia Karola Estreichera. W wyniku dynamicznego rozwoju firmy, w 1906 roku powstał nowy budynek przy ulicy Zgoda w Warszawie, gdzie ulokowano centralę, dział wydawnictw, nową księgarnię oraz redakcję „Tygodnika Ilustrowanego”. W 1908 roku rozpoczęto także intensywną współpracę z polskimi emigrantami w Ameryce.

Poza zaangażowaniem w firmę, Gebethner aktywnie uczestniczył w działalności wielu organizacji. Był bratem i aktywnym członkiem wspomnianej już korporacji akademickiej Arkonia. Po powrocie do Warszawy, odegrał kluczową rolę w powołaniu oraz objęciu funkcji pierwszego prezesa Stowarzyszenia Filistrów Arkonii. Poza tym, pełnił sprawy sędziowskie oraz był członkiem władz wielu organizacji, takich jak Börsenverein der Deutschen Buchhändler. Uczestniczył w IV Międzynarodowym Kongresie Wydawców, a także był prezesem Delegacji Księgarskiej przy Sekcji V Warszawskiego Oddziału Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu w latach 1905–1908. Pełnił również rolę wiceprezesa Związku Księgarzy Polskich oraz był członkiem Komisji Rewizyjnej Towarzystwa Biblioteki Publicznej w Warszawie.

W życiu osobistym Jan był mężem Marii Herse (1870–1950), która była współwłaścicielką Domu Mody Bogusław Herse w Warszawie. Z małżeństwa urodziło się trzech synów: Jan Stanisław, Tadeusz, który był kapitanem i pierwszym prezesem Polonii Warszawa, oraz Wacław Robert, a także dwie córki: Maria i Hanna. Jan Robert Gebethner zmarł w Warszawie i został pochowany w grobie rodziny Gebethnerów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (rząd 19, miejsce 10).

---

Oceń: Jan Robert Gebethner

---