Roman Sigalin

Inżynieria i technologie

Roman Sigalin, znany również jako Jakub Aron Sigalin, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w polskiej architekturze i historii wojskowości. Urodził się 3 grudnia 1901 roku w Warszawie, a jego życie zakończyło się tragicznie wiosną 1940 roku w Charkowie. Był wykształconym inżynierem architektem, który z pasją oddał się swojej profesji.

Jako oficer rezerwy Wojska Polskiego, Sigalin łączył swoją karierę w architekturze z obowiązkami wojskowymi. Warto zaznaczyć, że pochodził z rodziny o silnych tradycjach architektonicznych, co nie tylko przyczyniło się do jego rozwoju zawodowego, ale również wpłynęło na jego postrzeganie w środowisku architektów. Był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, co potwierdza jego zaangażowanie na rzecz rozwoju tej dziedziny w Polsce.

Życiorys

Roman Sigalin przyszedł na świat 3 grudnia 1901 roku w Warszawie, jako syn Michela i Rojzy z Kurlandskich. W 1928 roku uzyskał dyplom w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany z datą 1 stycznia 1931 roku, w korpusie oficerów artylerii. Jego służba w rezerwie obejmowała 10 pułk artylerii ciężkiej, 1 pułk artylerii najcięższej oraz 33 dywizjon artylerii lekkiej.

W okresie międzywojennym, Sigalin we współpracy z Jerzym Gelbardem utworzył biuro architektoniczne o nazwie „Biuro Projektów Jerzy Gelbard i Roman Sigalin – Architekci SARP”. W ramach tego zespołu, a także wspólnie z młodszym bratem Grzegorzem oraz Witoldem Woyniewiczem, zrealizował dziesiątki projektów budynków użyteczności publicznej oraz prywatnych kamienic w Warszawie. Osobą bliską Sigalinowi był również Józef Sigalin, który był architektem i urbanistą, a także jedną z kluczowych postaci w odbudowie Warszawy po II wojnie światowej.

Wśród realizacji zespołu Sigalina i Gelbarda można wymienić projekty takie jak siedziba Banku Gospodarstwa Krajowego (której realizację ostatecznie zastąpiono konkurencyjnym projektem), Ministerstwa Spraw Zagranicznych (które nie zrealizowano przed wybuchem wojny), a także Najwyższej Izby Kontroli Państwa, dla którego projekt Tadeusza Leśniewskiego został wybrany podczas konkursu. W 1930 roku zespół przedstawił swój projekt na konkurs dotyczący nowego Dworca Głównego, a mimo że wybrano inny projekt, zdecydowano się na zakup pomysłu Sigalina za 10.000 złotych. Jedną z ostatnich poważnych realizacji była nowoczesna siedziba Zjednoczenia Kolejowców Polskich usytuowana przy Alei Jerozolimskich 101 (dawniej 107), która była wówczas kontrowersyjna, jednak obecnie uznawana jest za udany projekt.

Również zaprojektowana przez Sigalina i Gelbarda kamienica Wachsmachera, zlokalizowana przy Nowym Świecie 3 i mieszcząca dancing Paradiso, wzbudzała wiele dyskusji przy budowie. Oprotestowany projekt zawierał nowoczesny styl funkcjonalistyczny, który według historyka architektury, Stanisława Łozy, był „zbrodnią na tkance miasta”, w związku z jego nieprzystosowaniem do charakterystyki ulicy.

Oprócz tej kamienicy, do dzisiaj pozostało kilka innych realizacji tym zespołu, takich jak kamienica firmy Steinhagen i Saenger przy ul. Konopnickiej 3, kamienice Juliana i Józefa Glassów (na ul. Lwowskiej 7 i ulicy Kredytowej 6), kamienica Gustawa Pala przy Alejach Jerozolimskich 101, kamienica przy Mokotowskiej 46a, oraz wille znajdujące się w sąsiedztwie ulicy Frascati.

W czasach międzywojennych Roman Sigalin rezydował w Warszawie, w kamienicy z wczesnym modernizmem przy ul. Mokotowskiej 26, gdzie mieszkał obok takich osobistości jak Aleksander Mogilnicki i Alfred Loth. Chociaż większość jego realizacji miała miejsce w Warszawie, zaprojektował również osiedle domków wczasowych w Juracie oraz opracował koncepcje związane z remontem wystroju Wielkiej Synagogi w Wilnie.

Latem 1939 roku, Sigalin został powołany do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie obronnej. Po wojnie znalazł się w niewoli radzieckiej i, podobnie jak wielu innych polskich oficerów, został zamordowany przez NKWD podczas zbrodni katyńskiej, najprawdopodobniej w Charkowie. Jego długoletni współpracownik, Jerzy Gelbard, również nie przeżył, zostając zamordowanym przez Niemców na Majdanku.

Pośmiertnie, 5 października 2007 roku, minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, mianował Romana Sigalina na stopień kapitana. Awans został ogłoszony w Warszawie w dniu 9 listopada 2007 roku, w trakcie uroczystości upamiętniającej „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Przypisy

  1. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 25.12.2023 r.]
  2. arch. Roman Jakub Sigalin. Marek Perepeczo. [dostęp 25.12.2023 r.], urodził się 24.12.1901 r.
  3. Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  4. Barański 2015, ¶ 1–2.
  5. Cohen-Mushlin i in. 2012, s. 291–292.
  6. Kasprzycki 2004, s. 71–72.
  7. Kasprzycki 2004, s. 104.
  8. Kasprzycki 1996, s. 56–57, 61.
  9. Kasprzycki 1996, s. 140.
  10. Kasprzycki 1996, s. 178–179.
  11. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 149.
  12. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 654.
  13. Krzyżakowa 1973, s. 2.
  14. Saliński 1996, s. 66–67.
  15. Szczygliński 1929, s. 122.
  16. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 1. Agrykola–Burmistrzowska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 63. ISBN 83-902793-5-5.
  17. a b Fuks 1998, s. 61.

Oceń: Roman Sigalin

★★★★★
Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:5