Stanisław Zawadzki to postać, która pozostawiła niezatarte ślady w polskiej historii. Urodził się w 1743 roku w Warszawie i tam też, po wielu latach działalności, zmarł 19 października 1806 roku.
Był generałem-majorem wojsk koronnych oraz od 1792 roku dowodził kompanią pontonierów. Jego wkład w rozwój architektury w Polsce, szczególnie w okresie klasycyzmu, jest nieoceniony. Zawadzki pełnił także funkcję architekta w Komisji Edukacji Narodowej, gdzie jego prace miały kluczowe znaczenie dla kształtowania edukacji i architektury w Polsce.
Życiorys
Stanisław Zawadzki to postać, której życie i dokonania znacząco wpłynęły na rozwój architektury w Polsce. Ukończył Akademię Świętego Łukasza w Rzymie, gdzie miał okazję poznania wpływowych projektów Andrei Palladia.
Po powrocie do kraju, Zawadzki oddał swój talent oraz umiejętności pracy dla wojska, zdobywając tytuł generała-majora wojsk inżynieryjnych. Jego kariera wojskowa jednak nie trwała długo, gdyż został oskarżony przez swojego ucznia, Hilarego Szpilowskiego, o błędy w projekcie oraz nadużycia podczas budowy koszar w Kamieńcu Podolskim.
W wyniku tych oskarżeń Zawadzki został zdymisjonowany w roku 1783, co skłoniło go do zaangażowania się w budownictwo cywilne, gdzie mógł realizować swoje architektoniczne pasje.
Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku, opracowywał plany obrony Warszawy, co świadczy o jego zaangażowaniu i umiejętności w zakresie architektury wojskowej oraz cywilnej.
Ważniejsze projekty
W dorobku architektonicznym Stanisława Zawadzkiego można znaleźć wiele znaczących realizacji. Do najważniejszych projektów, które można wymienić, należą:
- projekt pałacu w Dobrzycy,
- Pałac w Śmiełowie,
- Pałac w Lubostroniu,
- projekt ratusza w Siedlcach,
- przebudowa pałacu Ogińskich w Siedlcach,
- przebudowa Koszar Mirowskich,
- przebudowa Zamku Ujazdowskiego w Warszawie,
- Koszary Artylerii Koronnej (Wołyńskie) w Warszawie,
- przebudowa pałacu Raczyńskich w Warszawie w latach 1787–1789,
- Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie w okresie 1786–1787,
- Koszary w Kamieńcu Podolskim,
- pałac dla Szczęsnego Potockiego w Tulczynie na Podolu (prawdopodobnie),
- kościół św. Tekli w Krzyżanowicach pod Pińczowem,
- kościół św. Michała Archanioła w Nowym Dworze Mazowieckim (1792),
- kościół św. Stanisława Biskupa w Siedlcach,
- Pałac w Górze nad Narwią,
- plebania księdza Grzegorza Piramowicza w Kurowie koło Puław.
Warto dodać, że Zawadzkiemu przypisuje się także autorstwo projektu kościoła św. Piotra i Pawła w Międzyrzecu Podlaskim. Rozpoczął również budowę Pałacu Tyszkiewiczów w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu, chociaż jego projekt ostatecznie zrealizowano w wersji Jana Kamsetzera. Dodatkowo, architekt zajmował się przebudową dawnego pałacu Jana Humańskiego w Warszawie przy ulicy Miodowej 26, u zbiegu z ulicą Długą. Był również autorem projektu portyku, który został dobudowany do pałacu Skórzewskich w Czerniejewie.
Przypisy
- a b RyszardR. Mączyński RyszardR., Zawadzki i Kamsetzer – dowód przyjaźni i współpracy architektów. Rozważania o warszawskich pałacach Tyszkiewiczów i Raczyńskich, „Sztuka i Kultura”, 5, 2018, s. 159–220, DOI: 10.12775/SZiK.2017/2018.006, ISSN 2300-5335 [dostęp 01.08.2023 r.]
- Henryk P. Kosk, Generalicja polska t. II, Pruszków, 2001 s. 278.
- Ryszard Henryk Bochenek: 1000 słów o inżynierii i fortyfikacjach. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989, s. 305. ISBN 83-11-07423-2.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Jerzy Knabe | Jerzy Zdanowski (elektronik) | Stanisław Piwowar | Roman Sigalin | Bolesław Handelsman-Targowski | Kazimierz Jackowski (inżynier) | Stanisław Janicki (inżynier) | Kazimierz Mikołaj Gutkowski | Leonid Kacejko | Marek Gromiec | Witold Ławrynowicz | Helena Syrkus | Maria Tawryczewska | Tadeusz Chyliński | Tadeusz Leśniewski | Szymon Syrkus | Grzegorz Chruścielewski | Krzysztof Pawłowski (architekt) | Włodzimierz Bronic-Czerechowski | Wojciech Majewski (inżynier)Oceń: Stanisław Zawadzki (architekt)