Budynek Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie

---

Opis

W momencie, gdy planowano pierwotny projekt budynku, uwzględniono zabudowę wzdłuż Alej Jerozolimskich na odcinku pomiędzy Nowym Światem a ulicą Bracką, zajmującym obszar o powierzchni 8247 m². Wówczas, na rogu Alej Jerozolimskich i Nowego Światu, znajdowała się mleczarnia „Nadświdrzańska” z przytulnym ogródkiem.

W okresie przedwojennym udało się zrealizować jedynie fragment planowanej zabudowy, obejmujący teren zajmowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego, który miał powierzchnię 4835 m². Dwie elewacje tego budynku prezentowały się od strony Alej Jerozolimskich oraz Nowego Światu. Główna część budynku wzdłuż Alej Jerozolimskich miała siedem kondygnacji nadziemnych, podczas gdy od strony Nowego Światu oraz zaplecza było to pięć kondygnacji.

Nad czwartą kondygnacją elewacja wieńczona była gzymsem o znacznej głębokości, a wyższe piętra cofały się, tworząc efekt uskoków. Na wspomnianym terenie, całkowicie zajętym przez przedwojenną część, zaaranżowano trzy dziedzińce na parterze, które pokryte zostały szklanymi dachami, stanowiącymi sale operacyjne banku.

Budowa rozpoczęła się 21 maja 1928 roku, a budynek oddano do użytku 6 grudnia 1931 roku. Żelbetowa konstrukcja obiektu osadzona była na palach, podczas gdy fundamenty sąsiednich obiektów zostały pogłębione, co zaplanował inżynier Ludwik Tylbor, który zastosował zbrojenie przewyższające potrzeby według obliczeń statycznych. Ścianki budynku wzniesione zostały z cegły dziurawki, natomiast ścianki działowe wykonano z cegły trocinowej.

Elewacje oblicowano płytami z małopolskiego andezytu, a w reprezentacyjnych wnętrzach zastosowano okładziny wykonane z marmuru oraz alabastru. Wykończenia metalowe zyskały powłokę galwaniczną i stali nierdzewnej. Podłogi pokryto płytami z rodzimego marmuru: Bolechowice, Zelejowa, Dębnik, Szewce oraz Morawica. W korytarzach zainstalowano wykładziny tekstylne i gumowe, zaś w biurach ułożono klepkę.

Współpraca przy wystroju plastycznym wnętrza obejmowała artystów takich jak Wojciech Jastrzębowski (odpowiedzialny za witraże), Felicjan Szczęsny Kowarski, Wacław Borowski oraz Romuald Kamil Witkowski (malarstwo).

Warto zaznaczyć, iż gmach przetrwał trudne czasy II wojny światowej. Po 1945 roku w jego wnętrzach mieściły się m.in. biura Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy. W okresie powojennym, dzięki przebiciu ulicy Mysiej na przedłużeniu ulicy Nowogrodzkiej, gmach przeszedł rozbudowę, a nowe skrzydła powstały od ulic Brackiej i Mysiej. W ten sposób budynek, pierwotnie zaprojektowany jako obiekt w zabudowie obrzeżnej, stał się wielofunkcyjnym gmach wolnostojącym.

W projekcie powojennej rozbudowy zadbano o detale architektoniczne pierwotnego planu, co umożliwiło utrzymanie spójnej stylistyki budynku. W 1965 r. wpisano go do rejestru zabytków. W 2020 roku rozpoczęto gruntowną modernizację wnętrz według projektu biura JEMS Archtitekci.

---

Oceń: Budynek Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie

---