Ludwik Domański, urodzony 24 lipca 1877 roku w Warszawie, to marzyciel w świecie prawa, który odcisnął swoje piętno na polskim prawodawstwie. Jego działalność jako prawnika cywilisty oraz jako nauczyciela akademickiego, związana była z ważnymi instytucjami edukacyjnymi, takimi jak Wolna Wszechnica Polska oraz Uniwersytet Łódzki.
Od 1936 do 1939 roku Domański pełnił funkcję prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, co potwierdza jego znaczącą rolę w polskim systemie prawnym oraz zaangażowanie w rozwój adwokatury w Polsce. Jego pracy nie można zrozumieć bez kontekstu dynamicznych zmian, które miały miejsce w polskim prawie w XX wieku.
Życiorys
Ludwik Domański, wybitny prawnik, rozpoczął swoją edukację w II Gimnazjum w Warszawie. Następnie, kontynuując swoje studia, ukończył studia prawnicze na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Po uzyskaniu dyplomu podjął dwuletnią aplikację w Sądzie Okręgowym w Warszawie, a potem zdobywał doświadczenie jako pomocnik adwokata przysiężnego. W 1906 roku Domański otworzył własną kancelarię adwokacką, specjalizującą się w dziedzinie prawa cywilnego.
Podczas I wojny światowej, pełniąc rolę radcy w Wydziale Prawnym Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, uniknął mobilizacji do armii rosyjskiej. W 1915 roku został ewakuowany do Moskwy, a pod koniec konfliktu przeniósł się do Piotrogrodu, gdzie jego działalność koncentrowała się na pracy w Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego.
W 1918 roku powrócił do Warszawy, zdecydowany na wznowienie pracy swojej kancelarii adwokackiej oraz rozpoczęcie wykładów z zakresu prawa cywilnego w Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wkrótce potem, został powołany do Komisji Kodyfikacyjnej, w której pełnił rolę współreferenta projektu Kodeksu zobowiązań. Zasiadał w Warszawskiej Radzie Adwokackiej od 1920 roku, a następnie od 1924 roku był członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej, a w 1930 roku objął stanowisko skarbnika. W 1931 roku został wiceprezesem, a od 1936 do 1939 roku pełnił funkcję prezesa.
Domański, jako prezes Akcji Katolickiej w Polsce, sprzeciwiał się wprowadzeniu świeckich rozwodów do prawa małżeńskiego, co doprowadziło do polemiki z prof. Karolem Lutostańskim. W marcu 1938 roku został członkiem komisji rewizyjnej Zjednoczenia Polskich Prawników Katolików.
Niestety, w 1940 roku jego kariera zawodowa została przerwana przez okupantów hitlerowskich, którzy skreślili go z listy adwokatów z powodu jego sprzeciwu wobec pozbawienia praw zawodowych adwokatów żydowskiego pochodzenia. W związku z tym, zmuszony był podjąć pracę w kancelarii notarialnej Stanisława Małachowskiego-Łempickiego. Przez krótki czas, od 17 kwietnia do 21 maja 1940 roku, był więziony na warszawskim Pawiaku.
Po zakończeniu II wojny światowej, Domański otworzył nową kancelarię adwokacką w Łodzi i podjął wykłady z zakresu prawa cywilnego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. W 1950 roku, bez podania przyczyny, został skreślony z listy wykładowców.
Ostatnie lata jego życia spędzone zostały w Warszawie, gdzie zmarł. Jego prochy spoczywają na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera M, rząd 5, grób 9/10).
Ważniejsze publikacje
Wśród kluczowych prac Ludwika Domańskiego znaleźć można szereg istotnych publikacji, które nadawały kierunek w dyskursie prawnym. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- O prawie własności nieruchomości hipotekowanych (1931),
- O prawie małżeńskim (1931),
- Instytucje kodeksu zobowiązań: komentarz teoretyczno-praktyczny: część ogólna [T. 1 – T. 2], wydane przez Marjana Gintera w Księgarni Wydawnictw Prawniczych, Warszawa 1936.
Przypisy
- Sebastian Kamiński: Ludwik Domański. slawniprawnicy.mecenasi.pl. [dostęp 11.06.2019 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: MICHALINA DOMAŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 11.06.2019 r.]
- Krzemiński Zdzisław. Sylwetki wybitnych adwokatów: adwokat Ludwik Domański. „Palestra”. 26/4-5(292-293), s. 54, 1982 r.
- Nowe władze zjednoczenia polskich prawników katolików. „ABC”. Nr 71, s. 3, 07.03.1938 r.
- JerzyJ. Waldorff JerzyJ. i inni, Cmentarz Powązkowski w Warszawie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982 r., s. 143.
Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":
Tadeusz Myśliński (prawnik) | Kamil Zaradkiewicz | Aleksander Mogilnicki | Jerzy Stembrowicz | Władysław Winawer | Lech Falandysz | Ryszard Siciński | Stanisław Groniowski | Ludwik Cohn | Jan Kanty Wołowski | Stanisław Car | Zygmunt Skoczek | Mieczysław Ettinger | Witold Święcicki (prawnik) | Izaak Klajnerman | Paweł Sobczyk | Tadeusz Hilarowicz | Ewa Gruza | Mieczysław Maślanko | Adam StrzemboszOceń: Ludwik Domański