Mieczysław Ettinger, urodzony 15 października 1886 roku w Warszawie, był wybitnym polskim adwokatem o żydowskim pochodzeniu. Jego życie zakończyło się 30 maja 1947 roku w Krakowie.
Był synem znanego adwokata, Henryka Ettingera, co z pewnością miał wpływ na jego wybór kariery prawniczej oraz zaangażowanie w życie społeczne i prawne ówczesnej Polski.
Życiorys
Mieczysław Ettinger przyszedł na świat w Warszawie, gdzie spędził swoje dzieciństwo. Był synem Henryka Ettingera, znanego adwokata-karnisty oraz członka Naczelnej Rady Adwokackiej. W 1905 roku wziął udział w strajku szkolnym, co doprowadziło do jego usunięcia z rosyjskiego gimnazjum. Maturę zdał jako ekstern, a swoje studia ukończył na Uniwersytecie w Warszawie.
W okresie międzywojennym praktykował jako adwokat w stolicy. Zaledwie przed wybuchem II wojny światowej przeszedł na chrześcijaństwo. Jako obrońca reprezentował w sądzie różne znane postacie, między innymi Ritę Gorgonową, Bejlisa, a także Jana Bispinga, którego sprawa dotyczyła zabójstwa Władysława Druckiego Lubeckiego. Mieczysław Ettinger przez pewien czas pełnił również funkcję sekretarza Naczelnej Rady Adwokackiej, kiedy jej przewodniczącym był Franciszek Paschalski. Ponadto był członkiem Trybunału Stanu.
Jedną z pierwszych spraw, która przyniosła mu sławę, była sprawa Bogdana Jaxa-Ronikiera z 1910 roku, oskarżonego o zamordowanie Stanisława Chrzanowskiego, syna właściciela majątku w Tuczapach. W tej sprawie Mieczysław, będąc jeszcze pomocnikiem adwokackim, wystąpił z ojcem, co stanowiło niezwykle ciekawe połączenie.
W późniejszych latach wspierał działaczy białoruskich w Białymstoku, którzy byli związani z Białoruską Włościańsko-Robotniczą Hromadą. Uczestniczył także w 1936 roku w procesie związanym z pogromem Żydów w Przytyku, który uważa się za istotny moment w historii polsko-żydowskich relacji. Polskie sądy ukarały uczestników tych wydarzeń, co wywołało niezadowolenie wśród Żydów, którzy twierdzili, że wyroki były zbyt łagodne, wręcz zachęcające do dalszej przemocy.
Po okupacji Warszawy przez Niemców w 1939 roku, Ettinger był jednym z inicjatorów powołania Żydowskiego Związku Wojskowego. Organizacja ta skupiała w sobie Żydów z Wojska Polskiego, którzy uniknęli niewoli, oraz członków Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych działających na rzecz premiera Władysława Sikorskiego.
Początkowo Mieczysław pozostawał na zewnątrz getta, gdzie żyli przechrzczeni Żydzi, określani żartobliwie Ronikierami na cześć hrabiego Adama Ronikiera, który był przedstawicielem polskim w Radzie Głównej Opiekuńczej. Od 1941 roku Ettinger znalazł się w warszawskim getcie, gdzie pełnił funkcję rzecznika dyscyplinarnego gminy. Jego kandydaturę zaproponował znany adwokat, Bolesław Rozensztat, mimo pewnych oporów związanych z jego wyznaniem. Sałbym funkcjonował w tej roli skrupulatnie i odpowiedzialnie.
Mieczysław Ettinger podjął się także nauczania prawa w podziemnym oddziale Uniwersytetu Warszawskiego, działając w getcie do lat 1941-1942. Miał liczne kontakty po stronie aryjskiej, a jego ucieczka z getta miała miejsce prawdopodobnie we wrześniu 1942 roku.
Po wojnie zajął się pisaniem pamiętników, które w późniejszym czasie zniknęły w tajemniczy sposób. Życie zakończył w Krakowie, gdzie po ceremonii pogrzebowej w kościele św. Marcina jego ciało zostało przewiezione do Warszawy. Jego grób znajduje się obecnie na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie, w kwaterze T-2-7.
Przypisy
- a b Tomasz ZbigniewT.Z. Zapert, Kwatera T-2-7 [online], Do Rzeczy, 21.04.2023 r. [dostęp 29.08.2023 r.]
- a b MarekM. Gałęzowski, Ettinger Mieczysław [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 29.08.2023 r.]
- śp. Mieczysław Ettinger [online], grobonet [dostęp 29.08.2023 r.]
- a b MieczysławM. Maślanko, Ś.P. Mieczysław Ettinger (Wspomnienie pośmiertne), „Demokratyczny Przegląd Prawniczy”, 3 (6), 1947 r., s. 56–57 [dostęp 29.08.2023 r.]
- Marek Gałęzowski, Ettinger Mieczysław, w: Słownik biograficzny adwokatów polskich, tom III (zmarli w latach 1945–2010), zeszyt 1, red. Adam Redzik, Warszawa 2018, s. 100–101.
- a b Mieczysław Ettinger. Klepsydra [online] [dostęp 29.08.2023 r.]
- Zarządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 05.11.1935 r. o nadaniu odznaczenia "Wawrzyn Akademicki" (M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305).
Pozostali ludzie w kategorii "Prawo i sprawiedliwość":
Zygmunt Skoczek | Stanisław Car | Ludwik Domański | Tadeusz Myśliński (prawnik) | Kamil Zaradkiewicz | Aleksander Mogilnicki | Jerzy Stembrowicz | Władysław Winawer | Lech Falandysz | Ryszard Siciński | Witold Święcicki (prawnik) | Izaak Klajnerman | Paweł Sobczyk | Tadeusz Hilarowicz | Ewa Gruza | Mieczysław Maślanko | Adam Strzembosz | Wojciech Geyer | Józef Feldman (prokurator) | Marek CzecharowskiOceń: Mieczysław Ettinger