Ludwik Cohn

---

Życiorys

Urodzony w Warszawie, Ludwik Cohn pochodził z rodziny żydowskiej. Był synem notariusza Filipa Cohna oraz Zofii z domu Starkman. Miał także brata, Juliusza Cohna, który był zarówno prawnikiem, jak i muzykiem, żyjącym w latach 1899-1975.

W 1917 roku Cohn wstąpił do nielegalnego Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, a po jego przekształceniu w 1918 roku, do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. W latach 1919-1921 pełnił rolę wiceprzewodniczącego Komitetu Centralnego ZPMS. Po ukończeniu Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców w Warszawie, gdzie otrzymał świadectwo maturalne 7 czerwca 1920 roku, zgłosił się jako ochotnik do wojska 12 lipca 1920 roku. Uczestniczył aktywnie w wojnie polsko-bolszewickiej, służąc jako kanonier w 9. pułku artylerii polowej, aż do listopada 1920 roku.

Od listopada 1920 roku do października 1924 roku kształcił się na studiach prawniczych, uzyskując tytuł magistra. Dopełniał swoją edukację również w zakresie historii, a w tym okresie angażował się w działalność Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, zasiadając w Komitecie Wykonawczym w latach 1925-1927. Z polityką związany był od 1918 roku jako członek Polskiej Partii Socjalistycznej.

W latach 1923-1932 Cohn pełnił funkcję sekretarza Centralnego Wydziału Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, a następnie objął stanowisko sekretarza Komitetu Centralnego OM TUR. W latach 1932-1936 miał zaszczyt być przewodniczącym tego Komitetu, a współpracując z Adamem Ciołkoszem, reprezentował polską młodzież socjalistyczną na międzynarodowej arenie w ramach Socjalistycznej Międzynarodówki Młodzieży. Równocześnie, w latach 1931-1934 był członkiem Centralnego Sądu Partyjnego PPS, a potem do 1937 roku zasiadał w Radzie Naczelnej tej partii.

Po zakończeniu studiów, Ludwik Cohn pracował w Związku Obrony Kresów Wschodnich, a następnie w Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. W latach 1931-1939 był adwokatem, gdzie bronił m.in. Bolesława Drobnera w procesach politycznych. W latach 1936-1939 był narażony na konsekwencje prawne w związku ze śledztwem dotyczącym rzekomego ujawnienia tajemnicy państwowej, w wyniku czego spędził kilka dni w więzieniu mokotowskim. W 1939 roku został uniewinniony, ale uznano go za osobę podejrzaną.

We wrześniu 1939 roku zgłosił się ponownie do wojska i brał udział w obronie Warszawy jako podporucznik z 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, zdobywając Krzyż Walecznych 29 września. Został wzięty do niewoli niemieckiej i przetrzymywany w obozach jak Colditz, Prenzlau, Hammerstein, a od września 1940 w Oflagu II C Woldenberg.

Po wojnie, w lutym 1945 roku, włączył się w działalność PPS-WRN. Współpracował z wybitnymi postaciami, jak Kazimierz Pużak. Jesienią 1945 roku brał udział w nieudanej próbie stworzenia Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej. Odmówił przyjęcia mandatu w Radzie Naczelnej „lubelskiej” PPS w 1946 roku i krytycznie odnosił się do planów współpracy z Polskim Stronnictwem Ludowym w 1947 roku.

20 maja 1947 roku został aresztowany pod zarzutem działalności w konspiracyjnym PPS-WRN. Podczas procesu w listopadzie 1948 roku, został skazany na pięć lat więzienia oraz utratę praw obywatelskich. Po interwencji na szczeblu międzynarodowym, wyszedł na wolność przed terminem. Kiedy w końcu 1948 roku objął posadę inspektora w zakładach prefabrykacji, w 1949 roku zaczynał pracować w kancelarii prawniczej Maurycego Karniola.

W 1956 roku, Cohn został wpisany na listę adwokacką, w tym samym czasie prowadząc obronę w sprawie politycznej Anny Rudzińskiej w 1962 roku. Od 1964 roku pełnił rolę radcy prawnego w warszawskich wydawnictwach, takich jak „Czytelnik”. W 1965 roku, podczas pobytu w Paryżu, miał okazję spotkać się z Adamem Ciołkoszem oraz Zygmuntem Zarembą, a po powrocie do Polski, z tego powodu przeprowadzono u niego rewizję.

Będąc związany z opozycją demokratyczną w PRL, Cohn był sygnatariuszem Listu 59 oraz współzałożycielem Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. W 1980 roku współtworzył Komisję Helsińską wraz z Zbigniewem Romaszewskim. Po tylu trudnych doświadczeniach, jako kalwinista, został pochowany na warszawskim cmentarzu ewangelicko-reformowanym.

W 1989 roku, na wniosek Ministra Sprawiedliwości, Sąd Najwyższy zmienił wyrok wydany w 1948 roku, uniewinniając wszystkich oskarżonych. 23 września 2006 roku, pośmiertnie uhonorowano go przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

---

Oceń: Ludwik Cohn

---