Juliusz Chrościcki

---

Biografia

Juliusz Chrościcki był nie tylko synem Antoniego Chrościckiego, ale również osobą, która poświęciła swoje życie badaniu sztuki i historii. Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie, a następnie podjął studia wyższe w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, które zakończył w 1964 roku, obroną pracy magisterskiej poświęconej Madonnie z Dębego, za którą otrzymał nagrodę Senatu UW.

W 1971 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Castrum Doloris. Z symboliki polskich pogrzebów od XVI do początku XIX wieku”, co zaowocowało przyznaniem mu nagrody przez Stowarzyszenie Historyków Sztuki. Następnie, w 1981 roku, uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy „Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587–1668”, która także została obroniona na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1991 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

Do 2012 roku pełnił funkcję profesora zwyczajnego w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie był także prodziekanem (1985–1990) oraz dziekanem (1990–1992) Wydziału Historycznego. W 2012 roku rozpoczął nowy etap swojej kariery w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, uzyskując status profesora zwyczajnego od stycznia 2014 roku.

Chrościcki był przewodniczącym Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk oraz członkiem Rady Powierniczej Zamku Królewskiego w Warszawie w latach 2011–2016. Ponadto, jego działalność naukowa obejmowała współpracę z radami muzealnymi Zamku w Wersalu oraz Pałacu w Wilanowie.

Od 1983 roku Chrościcki był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a także współtwórcą i redaktorem naczelnym półrocznika „Barok. Historia–Literatura–Sztuka” od 1994 roku. Jego redakcyjne osiągnięcia obejmują również „Rocznik Historii Sztuki”, czasopismo „Perspective” (wydawca: Institut national d’histoire de l’art, Paryż) oraz „Kronikę Zamkową” (biuletyn Zamku Królewskiego w Warszawie). W latach 1995–1998 pełnił rolę dyrektora Centre de la Civilisation Polonaise na Université Paris Sorbonne – Paris IV.

W latach 2006–2009 razem z Gérardem Sabatierem oraz Markiem Hengererem kierował międzynarodowym programem badawczym „Mémoire monarchique et construction de l’Europe. Les stratégies funéraires des dynasties princières du XVIe au XVIIIe siècle”, organizowanym przez Centrum Badawcze Zamku w Wersalu. Program ten zaowocował sympozjami w Krakowie (2007), Madrycie (2008) i Wersalu – St.-Denis (2009), a także publikacjami, które Chrościcki współredagował, w tym: „Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: le grand théâtre de la mort, vol. 1” (2012), „Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: apothéoses monumentales, vol. 2” (2013) oraz „Les funérailles princières en Europe, XVIe–XVIIIe siècle: le deuil, la mémoire, la politique, vol. 3” (2015).

Za swoje zasługi w dziedzinie kultury, odznaczony srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2007 roku. Po śmierci znalazł swoje miejsce spoczynku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Wybrane publikacje

Książki

W ciągu swojej kariery Juliusz Chrościcki napisał wiele wpływowych publikacji. Wśród jego książek można znaleźć:

• Rafael, Warszawa 1972,
• Kościół Wizytek, Warszawa 1973,
• Pompa funebris: z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa 1974,
• Atlas architektury Warszawy (wraz z Andrzejem Rottermundem), Warszawa 1978–1979,
• Sztuka i polityka. Funkcje propagandowe sztuki w epoce Wazów 1587–1668, Warszawa 1983,
• Antwerpia, Warszawa 1988.

Artykuły naukowe

Juliusz Chrościcki przyczynił się również do badań naukowych, publikując liczne artykuły. Oto niektóre z nich:

• Barokowa architektura okazjonalna, [w:] Wiek XVII – Kontrreformacja – Barok. Prace z historii kultury, red. J. Pelc, Wrocław 1970, s. 229–254 (Studia staropolskie, t. XXI),
• Rubens w Polsce, [w:] „Rocznik Historii Sztuki”, XII, 1981, s. 133–219,
• Rembrandt’s „Polish Rider”. Allegory or Portrait? [w:] Ars auro prior. Studia Ioanni Białostocki sexagenario dicata, Warszawa 1981, s. 441–448,
• On Directed Graph Models of Influences in Art Theory, [w:] „Artibus et Historiae”, II, 1981, nr 3, s. 113–130 (współautor V. P. Odinec),
• Diplomazia e credito bancario. Rubens, Bruegel dei Velluti e i re di Polonia, [w:] Rubens dall’Italia all’Europa. Atti del convegno internazionale di studi (Padova, 24–27 maja 1990). A cura di C. Limantani-Viridis e F. Bottacin, Vicenza 1992, s. 95–111,
• Ceremonial Space in Early Modern Towns, [w:] Society and Europe. Studies in Social and Cultural History. Poland at the 18th International Congress of Historical Sciences in Montreal, ed. M. Bogucka, Warszawa 1995, s. 43–54. Wersja francuska: Paris 2001, s. 215–241,
• Kamieniarze i mafiosi. Zarobkowa emigracja z Włoch do Europy Środkowej i Wschodniej (XV–XVIII w.), [w:] „Przegląd Humanistyczny”, XL, 1996, nr 1 (334), s. 69–85,
• Een reis de Poolse Kroonprins (1624–1625), [w:] De prinselijke pelgrimstocht. De „Grand Tour” van Prins Ladislas van Polen 1624–1635, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (12 X – 14 XII 1997), Gent 1997, s. 47–59,
• La vie et mort de Ladislas III Jagellon (dit de Varna) d’après les dessins de Jacopo Bellini, [w:] „Quaestiones medii aevi novae”, III, 1998, s. 345–357,
• La reconquête catholique dans l’architecture et la peinture religieuses. La Pologne aux XVIIe et XVIIIe siècles, [w:] „XVIIe siècle”, 50 année, 1998, no 2 (199), s. 129–140,
• O sztuce flamandzkiej w badaniach Jana Białostockiego, [w:] Ars longa. Prace dedykowane pamięci Profesora Jana Białostockiego. Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki (Warszawa, listopad 1998), Warszawa 1999, s. 33–52,
• Le bas polonais du prince Ferdinand 1er. À propos d’une composition de Rubens pour le cycle de la „Vie de Marie de Médicis”, [w:] Florissant. Bijdragen tot de kunstgeschiedenis der Nederlanden (15de – 17de eeuw). Liber Amicorum Carl van de Velde, Brussel 2005, s. 313–334,
• The Recovered Modello of P.P. Rubens „Disembarkation at Marseilles”. The Problem of Control and Censorship in the Cycle „Life of Maria de’ Médici”, [w:] „Artibus et Historiae”, XXVI, 2005, nr 51, s. 221–249,
• French Archival Sources on Cardinal Michał Radziejowski, [w:] Celebration of Baroque. The Artistic Patronage of Primate Michał Stefan Radziejowski (1645–1705), Wilanów Palace Museum, Warszawa 2009, s. 51–65,
• Malarskie i graficzne wizerunki pola elekcyjnego. O propagandowo-symbolicznych przedstawieniach pola elekcyjnego na Woli, [w:] Wolne elekcje królów Polski na warszawskiej Woli 430 lat później. Materiały z sesji popularno-naukowej zorganizowanej 17 IV 2007, wstęp B. Komorowski, Warszawa 2010, s. 27–40, 82–108,
• Georges de La Tour i jego lwowskie arcydzieło znane pod tytułem „Płacenie podatków”, [w:] „Barok. Historia–Literatura–Sztuka”, XVII, 2010, nr 1 (33), s. 123–142.

---

Oceń: Juliusz Chrościcki

---