Barbara Różycka-Zarycka


Barbara Gregora Różycka-Zarycka, urodzona 9 maja 1941 roku w Warszawie, to postać, która pozostawiła trwały ślad w polskiej kulturze i historii. Była polską tłumaczką oraz zaangażowaną działaczką opozycji demokratycznej w latach 70. oraz 80. XX wieku.

Jej działalność w tym okresie była nie tylko świadectwem odwagi, ale także wyrazem silnego zaangażowania w walkę o demokratyczne wartości w Polsce. Różycka-Zarycka zmarła 22 października 2018 roku w Grójcu, pozostawiając po sobie istotny dorobek.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Barbara Różycka-Zarycka swoje młode lata koncentrowała głównie w Piasecznie w czasie II wojny światowej. Po wojnie przeniosła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła naukę w Szkole Podstawowej im. Słowackiego zlokalizowanej na ul. Wawelskiej. Kontynuowała edukację w Szkole Podstawowej TPD na ul. Kopernika, a następnie uczęszczała do Liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ul. Obrońców w Warszawie, gdzie uzyskała maturę w 1958 roku.

W latach 1956-1958 aktywnie uczestniczyła w odbudowie ruchu harcerskiego. Podchodząc do swojej edukacji, zdobyła tytuł tłumaczki, kończąc romanistykę na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obroniła pracę magisterską zatytułowaną „Saint-Évremond, critique du théâtre” pod opieką profesora Rachmiela Brandwajna.

Działalność zawodowa

Różycka-Zarycka pracowała jako tłumaczka, specjalizując się w językach: francuskim, włoskim, angielskim oraz rosyjskim. W okresie od 1967 do 1968 roku była lektorem w Wyższej Szkole Języków Obcych na Uniwersytecie Warszawskim, jednak w wyniku represji po wypadkach marcowych 1968 roku, musiała opuścić to stanowisko. Następnie przez długie lata była związana z Ośrodkiem Dokumentacji i Studiów Społecznych “ODISS”, gdzie pracowała nad omówieniami myśli społecznej czołowych papieży, w szczególności Pawła VI oraz Jana Pawła II. W organizacji tej jej bezpośrednim przełożonym był Janusz Zabłocki.

Po 1989 roku związała się z Biurem Interwencji Kancelarii Senatu RP, a po zakończeniu działalności tego biura w 1994 roku, kontynuowała pracę w Biurze Studiów i Analiz Senatu. Krótko, w maju i czerwcu 1992 roku, pełniła rolę doradcy Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji. Od połowy lat 90. ponownie osiedliła się w Piasecznie, a na emeryturę przeszła w 2003 roku.

Działalność opozycyjna

Aktywność opozycyjna Barbary Różyckiej-Zaryckiej miała miejsce w latach 70. i 80. XX wieku. Była współtwórcą Biura Interwencyjnego KSS “KOR”, które prowadziło działania na rzecz obrony praw człowieka, w szczególności w opracowywaniu dokumentacji dotyczącej prześladowań politycznych w PRL, w tym rozdziałów zawartych w tzw. Raporcie Madryckim. Brała również czynny udział w działalności Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA, gdzie współpracowała z inż. Leonem Nowakowskim, który zajmował się technicznymi aspektami produkcji publikacji.

W okresie 1980-1981 była członkiem Komisji Interwencji i Mediacji Regionu Mazowsze NSZZ “Solidarność”. W marcu 1981 weszła w skład zespołu redakcyjnego pisma „Interwencje-Praworządność” wydawanego przez Biuro Interwencyjne MKZ NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze, biorąc pod uwagę współpracę z Markiem Hołuszką, Anną Jaworską, Mieczysławem Klasą, Jarosławem Kosińskim oraz Zbigniewem Romaszewskim jako redaktor naczelnym. W latach 80. uczestniczyła w działalności podziemnej Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność”, zwłaszcza w redagowaniu „Prawa i Bezprawia” wraz z Wandą Falkowską i Wiktorem Mikusińskim czy „Informacji Komisji Interwencji i Praworządności” wraz z Nelly Biesiekierską, Jarosławem Szczepańskim oraz Andrzejem Malanowskim.

W 1988 roku brała udział w wyjątkowym wydarzeniu, jakim była Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka w Krakowie, a w latach następnych współorganizowała kolejne edycje tego znaczącego wydarzenia, w tym „Drugą Międzynarodową Konferencję Praw Człowieka” w Leningradzie w 1990 roku oraz konferencję, która odbyła się w Warszawie w 1998 roku. Została też współzałożycielką Stowarzyszenia Penitencjarnego „Patronat”.

Życie prywatne

Barbara Różycka-Zarycka przyszła na świat jako córka Stefana Zbigniewa (1906-1988) oraz Wiesławy (1915-2004), pochodzącej ze Stopczyków Różyckich. W 1969 roku związała się małżeństwem z Wiesławem Zaryckim, z którym doczekali się jednego syna. Niestety, ich związek zakończył się rozwodem w 1972 roku. Barbara zmarła 22 października 2018 roku w Grójcu. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 118, rząd 3, miejsce 25, obok swojej babki Reginy Różyckiej z Rogozińskich.

Odznaczenia i wyróżnienia

Barbara Różycka-Zarycka ma na swoim koncie znaczące odznaczenia, które stanowią uznanie jej zaangażowania w działalność opozycyjną. W sierpniu 2008 roku została odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, co było wyrazem szacunku i uznania jej zasług dla Polski.

Nie jest to jedyne wyróżnienie, jakie zdobyła Różycka-Zarycka. W lutym tego samego roku otrzymała Krzyż Oficerski Orderu “Za Zasługi dla Litwy” nadany przez prezydenta Valdasa Adamkusa. To odznaczenie podkreśla jej wkład w proces odzyskiwania niepodległości przez Litwę oraz jej rollę w międzynarodowych relacjach.

Przypisy

  1. Grzegorz Waligóra (2020), „Romaszewscy w Komitecie Obrony Robotników”, [w:] Po stronie dobra. Księga dedykowana Zofii i Zbigniewowi Romaszewskim, red. Cecylia Kuta i Mariusz Krzysztofiński, Warszawa – Kraków – Rzeszów 2020, ISBN 978-83-8098-311-3, s 69.
  2. Tadeusz Ruzikowski (2020), „Związek ze społeczeństwem. O działalności interwencyjnej w Regionie Mazowsze NSZZ „Solidarność” 1980–1981”, [w:] Po stronie dobra. Księga dedykowana Zofii i Zbigniewowi Romaszewskim, red. Cecylia Kuta i Mariusz Krzysztofiński, Warszawa – Kraków – Rzeszów 2020, ISBN 978-83-8098-311-3, s. 85.
  3. Ewa Rzeczkowska (2020), „Współpraca Władysława Siła-Nowickiego z Zofią i Zbigniewem Romaszewskimi w ramach Biura Interwencyjnego KOR/KSS „KOR” oraz w komisjach interwencji i praworządności w latach 1976–1989. Zarys problemu”, [w:] Po stronie dobra. Księga dedykowana Zofii i Zbigniewowi Romaszewskim, red. Cecylia Kuta i Mariusz Krzysztofiński, Warszawa – Kraków – Rzeszów 2020, ISBN 978-83-8098-311-3, s. 161.
  4. a b c Janusz Zabłocki „Dzienniki 1976-1986. Tom 3. część 1 1976-1981” Warszawa 2013: IPN, s. 325.
  5. Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Wstęp i opracowanie Andrzej Jastrzębski, PWN-Aneks, Warszawa-Londyn 1994, s. 502.
  6. Ludzie Nowej 1979-2008, Warszawa: Niezależna Oficyna NOWa, ISBN 978-83-60660-26-3, s. 145.
  7. Hasło „Komisja Helsińska” w Encyklopedii Solidarności. www.encysol.pl. [dostęp 02.01.2019 r.]
  8. Hasło „Komisja Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność”” w Encyklopedii Solidarności. www.encysol.pl. [dostęp 02.01.2019 r.]
  9. Obchody rocznicy Sierpnia80 i Sierpnia88. www.prezydent.pl. [dostęp 02.01.2019 r.]
  10. 90. rocznica Odrodzenia Państwa Litewskiego. www.tygodnik.lt Tygodnik Wileńszczyzny. [dostęp 02.01.2019 r.]

Oceń: Barbara Różycka-Zarycka

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:15