Henryk Wolpe to postać, która zapisała się w historii polskiej kultury i polityki jako wybitny polonista oraz aktywny działacz komunistyczny. Urodził się w Warszawie 22 czerwca 1899 roku i przez większość swojego życia związany był z tym miastem, które było świadkiem jego różnorodnej działalności akademickiej i społecznej.
Po wielu latach pracy oraz zaangażowania zmarł w Warszawie 27 kwietnia 1966 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w polskim życiu intelektualnym i politycznym.
Życiorys
Henryk Wolpe przyszedł na świat 22 czerwca 1899 roku, jako syn Maksymiliana. W początkowych latach swojej kariery, od 1918 roku, intensywnie angażował się w działalność w KZMP oraz KPRP, która później przekształciła się w KPP. W latach 1927-1939 pełnił rolę sekretarza komórki nauczycielskiej tej partii, posługując się pseudonimami „Lisowski” oraz „Jan”. Miał również znaczący wpływ na kształcenie młodzieży, pracując jako nauczyciel łaciny i języka polskiego w warszawskich szkołach średnich.
W sumie, Wolpe był więziony przez 11 miesięcy. Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając dyplom w zakresie prawa oraz polonistyki. W 1931 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Horacy w poezji Kochanowskiego”, co pozwoliło mu uzyskać tytuł naukowy doktora filozofii.
Okres II wojny światowej Wolpe spędził w ZSRR. Już w 1942 roku objął posadę docenta, prowadząc wykłady z historii literatury polskiej na uniwersytecie w Swierdłowsku. Po przeniesieniu do Moskwy w maju 1943, związał się z Związkiem Patriotów Polskich, pełniąc funkcję redaktora „Biblioteczki ZPP” oraz starszego redaktora w polskiej redakcji Wydawnictwa Literatur w Językach Obcych. Również działał jako wiceprezes Komitetu do spraw dzieci polskich w ZSRR, a w latach 1944-1946 prowadził wykłady z historii literatury polskiej na Uniwersytecie Moskiewskim.
W 1945 roku, przy pomocy Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, miał zaszczyt być przewodniczącym delegacji polskiej do mieszanej polsko-radzieckiej komisji ds. repatriacji. Rok później, pełnił rolę radcy i chargé d’affaires Ambasady RP w Moskwie. Po powrocie do Polski w 1947 roku, do 1952 roku był aktywnym członkiem kolegium Ministerstwa Oświaty oraz redaktorem naczelnym Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych.
W latach 1952-1953 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR. Dodatkowo, w latach 1952-1962, uczył na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, od 1954 roku jako profesor nadzwyczajny. Pracując w Instytucie Badań Literackich PAN od 1955 roku, został wicedyrektorem ds. naukowych IBL PAN. Wolpe był także członkiem Komitetu Redakcyjnego Dzieł Adama Mickiewicza oraz założycielem „Biuletynu Polonistycznego”, redagowanego w latach 1958-1966. Rok 1959 przyniósł mu rolę I sekretarza Komitetu Partyjnego PZPR przy PAN, a w latach 1962-1964 był członkiem Komitetu Zakładowego OOP PZPR przy PAN.
Henryk Wolpe zmarł 27 kwietnia 1966 roku, a jego pogrzeb odbył się 30 kwietnia na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze C2-6-17.
Ordery i odznaczenia
Henryk Wolpe, w swojej długiej i zasłużonej karierze, otrzymał szereg znaczących odznaczeń, które odzwierciedlają jego wkład w życie społeczne i kulturowe. W szczególności wyróżniono go za jego osiągnięcia i działania, które miały istotne znaczenie dla kraju.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 25 kwietnia 1956,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 18 stycznia 1946,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany dwukrotnie:19 lipca 1946 oraz 22 lipca 1952.
Przypisy
- Ekscentrycy: Henryk Wolpe. rp.pl, 06.03.2009 r. [dostęp 03.04.2016 r.]
- a b c d e f g h i j Kazimierz Wyka. Henryk Wolpe (nekrolog). „Pamiętnik Literacki”. 4, s. 709–721, 1966 r.
- M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.
- M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 36 „za pracę przy org. akcji repatriacyjnej”.
- M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 42 „w uznaniu zasług, położonych dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele zorganizowania Polonii Radzieckiej i zjednoczenia Jej w Związku Radzieckim na platformie ideowej Związku Patriotów Polskich”.
- Odznaczenie działaczy ZPP w Moskwie. „Dziennik Rzeszowski”, s. 2, Nr 34 (255) z 06.02.1946 r.
- M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1068 „za zasługi w pracy zawodowej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Barbara Różycka-Zarycka | Andrzej Kajetan Wróblewski | Karol Borsuk | Małgorzata Borowska | Stefan Tytus Dąbrowski | Juliusz Chrościcki | Halina Golczowa | Tomasz Knapik | Włodzimierz Borodziej | Witold Kamieniecki | Wawrzyniec Konarski | Maciej Bielicki | Jerzy Służewski | Jerzy Kryński | Gaja Kołodziej | Andrzej Bronisław Pląskowski | Arnold Walfisz | Dariusz Dziurzyński | Sergiusz Toll | Jadwiga TurszańskaOceń: Henryk Wolpe