Ermitaż w Warszawie

---

Historia

Początki Ermitażu

Budowla Ermitażu powstała w gęstym lesie w Łazienkach Królewskich w Warszawie na zlecenie marszałka wielkiego koronnego Stanisława Herakliusza Lubomirskiego w latach 70. XVII wieku. Projekt architektoniczny opracował Tylman z Gameren. W początkowym okresie obiekt nosił nazwę Eremitorium i pełnił funkcję mającej na celu zapewnienie marszałkowi miejsca do odpoczynku oraz refleksji.

W roku 1764 nowym właścicielem Ujazdowa oraz Ermitażu został król Stanisław August Poniatowski, co otworzyło nowy rozdział w historii tej unikatowej budowli.

Wiek XVIII do XIX

Pożar w 1777 roku zniszczył Ermitaż, jednak dzięki szybkiej odbudowie, architektura budynku została dostosowana do stylu klasycystycznego, a prace zaplanował Dominik Merlini, znany również z realizacji usytuowanych w pobliżu pałaców Myślewickiego i Łazienkowskiego. Po odbudowie, Stanisław August Poniatowski przekazał budynek swojej przyjaciółce Henrietcie Lullier.

Na tyłach Ermitażu stworzono ogród stylizowany na angielsko-chiński, który określano mianem Dzikiej Promenady. Przez plątaninę ścieżek prowadziła główna aleja do Łazni. Układ ogrodu jest starannie odwzorowany na planie Łazienek z lat 1786–1791. W roku 1819, kiedy to Łazienki przekształcono w koszary kirasjerów, ogród zmienił swój pierwotny charakter na bardziej otwarty, z rozległymi polanami i grupami drzew.

Wiek XX

Początkowo w XX wieku ogród przeszedł przemianę w sad owocowy. W latach 50. XX wieku Ermitaż stał się domem dla Kazimierza Mijala, który zainstalował tam fontannę z okrągłym basenem. Po jego wyjeździe, na krótko przekształcono obiekt w przedszkole dla dzieci z elitarnych rodzin.

Podczas budowy Trasy Łazienkowskiej teren ogrodu pokryty został grubą warstwą ziemi z gliną. W 1976 roku zdecydowano o rozbiórce ogrodzenia Ermitażu wzdłuż ulic Agrykoli oraz Myśliwieckiej, a przestrzeń przedszkola otoczono siatką i wzbogacono o latarnie. Na boisku bawiły się dzieci, wśród nich zawodnicy Legii oraz młodzież z pobliskich szkół. W 1993 roku, decyzją Marka Kwiatkowskiego, dyrektora Łazienek Królewskich, rozpoczęto rozmowy w sprawie przekazania Ermitażu w ręce Łazienek, co wywołało sprzeciw rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola jednak do przekazania doszło.

Budynek znajdował się w złym stanie, a brakowało funduszy na renowację. Propozycja czasowego wynajmu przyszła ze strony kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy, co doprowadziło do zakupu przez Bezpartyjny Blok Wspierania Reform, lecz obiekt szybko opustoszał. W 1995 roku Ermitażem zainteresowała się znana warszawska restauracja „Belvedere”, która podjęła się kompleksowego remontu zgodnego ze wskazówkami Marka Kwiatkowskiego — ściany pokryto eleganckimi tapetami, a sufit zdobiono kryształowymi żyrandolami. Organizowano tam różnorodne wydarzenia, jednak zyski pochodzące z imprez dla firm doprowadziły do rozwiązania umowy z „Belvedere”. Po tym, miejsce to przejęło Stowarzyszenie Kulturalne „Renesans”, ale z braku zainteresowania budynek uległ dalszym zmianom. Aktualnie parter służy jako przestrzeń do organizacji wydarzeń kulturalnych, natomiast piętro jest zajmowane przez Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.

W 2004 roku Edmund Ambroziak, były starosta warszawski, poprosił dyrekcję Łazienek o zgodę na budowę boiska na tyłach Ermitażu. Z przyczyn związanych z koniecznością drenażu ze względu na pozostałą warstwę gliny, dyrektor Łazienek odmówił, gdyż planowano odbudowę historycznego ogrodu.

---

Oceń: Ermitaż w Warszawie

---