Ulica Canaletta to interesująca ulica znajdująca się w warszawskiej dzielnicy Śródmieście, która rozciąga się od ulicy Niecałej aż po ulicę Senatorską. Jej nazwa upamiętnia wybitnego włoskiego malarza, Bernarda Belotta, znanego jako Canaletto, który miał znaczący wpływ na sztukę w Warszawie w XVIII wieku.
Ulica ta, pełna historycznych odniesień, przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów, szczególnie tych, którzy pasjonują się sztuką oraz architekturą stolicy.
Historia
Ulica Canaletta, znana z bogatej historii, powstała w latach 1904–1909 jako część pasażu handlowego Galeria Luxenburga. Nazwa tej galerii jest hołdem dla jej właściciela, przedsiębiorcy Maksymiliana Luxenburga. Na początku jej budowa odbywała się zgodnie z projektem opracowanym przez Czesława Przybylskiego oraz Leona Drewsa. Po zakończeniu prac budowlanych w 1909 roku, pasaż przybrał formę dwóch długich pawilonów, które ciągnęły się wzdłuż granic posesji pomiędzy ulicami Senatorską 29 a Niecałą 6 i 8.
Między tymi pawilonami powstała wąska uliczka, przykryta szklanym dachem, która w przyszłości stała się znana pod nazwą Canaletta. Dolne kondygnacje obu pawilonów Galerii wypełnione były dużymi przeszklonymi witrynami, co sprawiało, że miejsce tętniło życiem. Składający się z dwóch spadzistych dachów, szklany dach otaczał tę niezwykłą przestrzeń.
Nad głównym wejściem, które miało swoje wyjście od strony ul. Senatorskiej, znajdowała się łacińska sentencja „Sibi et suis”, co tłumaczy się jako „Swoim i sobie”. Wnętrza Galerii, w stylu secesyjnym i inspirowane ludową sztuką, składały się z około 700 różnych pomieszczeń, które były siedzibą wielu firm, takich jak Grand Hotel, a także kino, sklepy i renomowana kawiarnia „Grand Café”.
W podziemiach Galerii znajdował się tor do jazdy na wrotkach, a od 1919 roku na jej scenie występował teatr Qui Pro Quo, na którym występowali znakomici artyści, w tym Zula Pogorzelska, Hanka Ordonówna oraz Mira Zimińska, z Fryderykiem Jarosym pełniącym funkcję konferansjera.
W końcowej fazie lat dwudziestych XX wieku, Galeria przyciągnęła uwagę dzięki nowemu kinu „Sfinks”, które zdobiono dekoracjami inspirowanymi starożytnym Egiptem. Niestety, w 1944 roku Galeria spłonęła, a w roku 1949 jej ruiny zostały rozebrane, co umożliwiło rozbudowę kamienicy Petyskusa na ul. Senatorskiej 27.
Pomimo długiego czasu, kiedy dawna alejka Galerii Luxenburga pozostawała bez nazwy, w 1993 roku otrzymała obecną nazwę, dziedzicząc ją po nieistniejącej ulicy związanej z budową Trasy AK, która łączyła ul. Jelinka z ul. Twardowskiego w rejonie Marymontu.
Przypisy
- Mapa Warszawy [online], Urząd m.st. Warszawy [dostęp 05.11.2023 r.]
- Kwiryna K. Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 406, ISBN 978-83-86619-97-9 [dostęp 05.11.2023 r.]
- Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny P.G.K.A. Sokołowskiej, Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968, s. 32.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Inżynierska w Warszawie | Aleja „Solidarności” w Warszawie | Aleje Ujazdowskie w Warszawie | Aleja Ireny Sendlerowej w Warszawie | Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie | Aleja Obrońców Grodna w Warszawie | Aleja Wilanowska w Warszawie | Aleja Wojska Polskiego w Warszawie | Aleje Jerozolimskie w Warszawie | Plac Jana Henryka Dąbrowskiego w Warszawie | Ulica Blaszana w Warszawie | Ulica Białobrzeska w Warszawie | Ulica Barokowa w Warszawie | Ulica Bagatela w Warszawie | Ulica Alfreda Nobla w Warszawie | Rynek Starego Miasta w Warszawie | Plac Wileński w Warszawie | Ulica Adama Idźkowskiego w Warszawie | Ulica 11 Listopada w Warszawie | Plac Przymierza w WarszawieOceń: Ulica Canaletta w Warszawie