Henryków (Białołęka)

Osiedla

Henryków jest jednym z osiedli, które znajdują się w granicach dzielnicy Białołęka w Warszawie.

Jest to niewielka jednostka położona na wschód od ulicy Modlińskiej, a według danych warszawskiego Miejskiego Systemu Informacji, do Henrykowa przypisane są również obszary takie jak Płudy, Wiśniewo oraz fragmenty osiedla Anecin.

W rzeczywistości, Henryków jest odrębnym osiedlem, które oddziela Płudy od ulicy Modlińskiej. Granice tego osiedla są wyznaczone przez następujące ulice: Modlińska, Podróżnicza, Krokwi, Papieska oraz Mehoffera.

Henryków sąsiaduje z obszarami, takimi jak: od wschodu znajduje się osiedle Płudy, od północnej strony graniczy z Dąbrówką Szlachecką, z zachodu przylega do Anecin i Nowego Tarchomina, a od południa graniczy z Wiśniewem.

Na wschodniej stronie Henrykowa rozciąga się kompleks leśny znany jako Uroczysko Las Henrykowski, co dodaje uroku tej okolicy. Warto także zwrócić uwagę, że inną część Warszawy o tej samej nazwie – Henryków – można znaleźć w dzielnicy Mokotów.

Historia

W okresie międzywojennym wieś Henryków była częścią gminy Jabłonna. W wyniku zmian administracyjnych, po zakończeniu II wojny światowej, w 1951 roku, Henryków został przyłączony do Warszawy.

Nazwa miejscowości wywodzi się od imienia Henryka Bienentala, żydowskiego przedsiębiorcy, który w 1904 roku na terenach dawnych zabudowań folwarku Dąbrówka otworzył gorzelnię. W latach trzydziestych XX wieku, w organizowanej przez niego fabryce pracowało ponad 50 osób, a osada fabryczna liczyła 139 mieszkańców.

W obrębie miejscowości Henryków, która otaczała gorzelnię, zamieszkiwało około 650 osób. W tym czasie Henryków stanowił największe skupisko ludności na terenie obecnej Białołęki.

Komunikacja

Henryków charakteryzuje się znakomitym dostępem do komunikacji miejskiej, co umożliwia łatwe dotarcie do centrum Warszawy.

W szczególności, autobusy zapewniają dogodny transport, kursując regularnie ulicą Modlińską.

Te połączenia obejmują nie tylko trasę do Warszawy, ale także do Legionowa i innych lokalizacji w obrębie Białołęki, co czyni tę okolicę jeszcze bardziej dostępną dla mieszkańców i odwiedzających.

Ważne obiekty

Park Henrykowski

W południowo-zachodniej części Henrykowa, tuż przy ulicy Modlińskiej, rozciąga się park Henrykowski, który jest ważnym punktem rekreacyjnym dla lokalnej społeczności. Teren parku oferuje różnorodne obiekty użyteczności publicznej, w tym siłownię oraz miejsca zabaw dla dzieci. Co więcej, przez ten park przebiega Kanał Henrykowski, który transportuje wody z Wiśniewa do Dąbrówki Szlacheckiej oraz Buchnika.

Zespół dawnej drożdżowni

Ważnym elementem dziedzictwa przemysłowego tego obszaru jest zespół dawnej drożdżowni usytuowany przy ulicy Klasyków. Stanowi on istotny wkład w rozwój Białołęki i uchodzi za jeden z lepiej zachowanych zakładów przemysłowych datowanych na koniec XIX i początek XX stulecia w Warszawie. Obiekt zachował swoją pierwotną formę, a do jego składu wchodzi dom mieszkalny, który stanowi unikalny przykład willi fabrykanckiej, prawie nienaruszonej od czasu swojej budowy. Zespół zostanie odnowiony przez fińską firmę deweloperską YIT, aby stworzyć nową inwestycję mieszkaniową pod nazwą Aroma Park.

Dawny dom Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Samarytanek (powstające Centrum Lokalne)

Na ulicy Modlińskiej 257 znajdują się budynki, które kiedyś należały do różnych instytucji, w tym Towarzystwa Opieki nad Kobietami. W 1927 roku przekazane zostały siostrom benedyktynkom samarytankom, które zorganizowały tam opiekę nad kobietami w trudnej sytuacji życiowej. Ich podopieczne często były pacjentkami szpitala skórno-wenerycznego św. Łazarza w Warszawie. Siostry funkcjonowały jako stowarzyszenie świeckie „Samarytanki”, działające na podstawie statutu zatwierdzonego przez Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej w 1926 roku.

Zakład znany jako Przystań miał adres: osada Dąbrówka nr 2, gmina Jabłonna, powiat warszawski. Kardynał Aleksander Kakowski erygował Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Samarytanek Krzyża Chrystusowego 8 grudnia 1932 roku. W 1938 roku zakład przeszedł na własność Towarzystwa Medycyny Zapobiegawczej i zmienił nazwę na Zakład Wychowawczy dla Dziewcząt imienia matki Wincenty Jaroszewskiej. W czasie II wojny światowej siostry kontynuowały opiekę nad wychowankami, wspierały Żydów oraz udostępniły przestrzenie do zorganizowania konspiracji. W jednej z oficyn ukrywał się Leon Schiller.

Po zakończeniu wojny Benedyktynki Samarytanki przeniosły się do Gębic. Od 2022 roku trwa remont obiektu, który ma stać się częścią Centrum Lokalnego dla mieszkańców dzielnicy Białołęka.

Zakłady Wytwórcze Mebli Artystycznych

Henryków to również znane miejsce z tradycją przetwórstwa meblowego, gdzie od ponad 60 lat działają Zakłady Wytwórcze Mebli Artystycznych. W październiku 1988 roku powstał tam stół w kształcie koła o średnicy 8,4 metra, przy którym odbyły się obrady Okrągłego Stołu. Stół został zmontowany w pałacu w Jabłonnie, lecz na tydzień przed końcem listopada przeniesiono go do magazynu producenta, gdzie przebywał przez następne 10 tygodni.

W henrykowskich zakładach powstały także inne znaczące meble, w tym laska Marszałka Sejmu RP oraz tron papieski dla Jana Pawła II. Meble z Henrykowa zdobią wiele prestiżowych miejsc w Polsce i za granicą, w tym muzea, takie jak pałac Na Wyspie czy pałac w Wilanowie, a także siedziby władz, w tym Belweder, siedzibę Sejmu oraz Kancelarię Prezydenta RP.

W 2013 roku firma przeniosła swoją działalność do Wołomina, a obiekty w Henrykowie zostały ostatecznie wyburzone.

Parafia polskokatolicka

Na terenie Henrykowa swoją siedzibę ma parafia polskokatolicka pw. Dobrego Pasterza, która stanowi ważny punkt dla wszystkich wyznawców tego wyznania.

Przypisy

  1. AnnaA. Mieszkowska AnnaA., BartłomiejB. Włodkowski BartłomiejB., Modlińska 257: miejsce magiczne, Warszawa: Fundacja Ave, 25.01.2024 r.
  2. Modlińska 257 – nowe życie secesyjnej willi. warszawa.pl, 21.10.2021 r. [dostęp 28.09.2022 r.]
  3. Obszary MSI. Dzielnica Białołęka. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 17.02.2020 r.]
  4. Edward Figauzer: Siostry Benedyktynki Samarytanki w Henrykowie. [w:] Urząd Dzielnicy Białołęka [on-line]. [dostęp 22.08.2020 r.]
  5. Inwestycje w Warszawie. Na Białołęce powstanie nowe osiedle, a przy okazji deweloper wyremontuje zabytki [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 16.12.2016 r.]
  6. a b Marek Mroziewicz. Henryków – dawna gorzelnia drożdżowa w dzielnicy Białołęka, unikatowy zabytek przemysłu w Warszawie. „Krajobraz Warszawski”, 120, wrzesień 2011. Warszawa: Urząd m.st. Warszawy. [dostęp 02.07.2013 r.]
  7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27 czerwca 1939 r. o rozciągnięciu przepisów policyjno-budowlanych dla gmin miejskich na niektóre osiedla gmin wiejskich na obszarze województwa warszawskiego, Dz.U. z 1939 r. nr 62, poz. 408.
  9. „… Dr Gawlikowski Cz., Dr J. Burawski, Dr Morawska J. – zakład miał w nich przyjaciół, którzy swoją fachową wiedzą i stosunkiem życzliwym pomagali dużo” (z listu s. Benigny Umińskiej do s. Emanueli Dębowskiej, 10.07.1954 r.).
  10. „… W Zakładzie Henrykowskim pomimo częstych odwiedzin gestapowców, szczęśliwie ukrywało się oprócz gromadki dzieci z getta kilka osób, którym groziła zagłada z rąk hitlerowców” (Wspomnienia Anieli Puciatyckiej – Hen. 46, str. 3).
  11. a b Zakłady Wytwórcze Mebli Artystycznych. [dostęp 03.05.2012 r.]
  12. To ja zrobiłem Okrągły Stół [dostęp 19.05.2010 r.]
  13. Debata Wałęsa – Miodowicz. [dostęp 19.05.2010 r.]

Oceń: Henryków (Białołęka)

★★★★★
Średnia ocena:4.65 Liczba ocen:25