Kolonia Praussa

---

Historia

W 1923 roku zainaugurowano działalność Spółdzielni Mieszkaniowej „Domy Spółdzielcze”, która już dwa lata później nabyła tereny od Jana Łaskiego, przeznaczone na budowę nowej kolonii.

Spółdzielnia Mieszkaniowa „Domy Spółdzielcze”

Dokładnie 4 maja 1923 roku, Spółdzielnia została zarejestrowana w Wydziale IV Rejestru Handlowego Warszawskiego Sądu Okręgowego, otrzymując numer 337. Warto zaznaczyć, że spółdzielnia wchodziła w skład Związku Spożywców Rzeczypospolitej Polskiej mającego swoją siedzibę w Warszawie. W marcu 1929 roku spółdzielnię kontrolował lustrator Rz. P. p. A. Ciska. W ramach działalności, istotnym medium dla ogłoszeń ustawowych było pismo „Robotnik” oraz „Społem”.

Skład zarządu

• prezes i kierownik techniczny inż. Konstanty Haller,
• skarbniczka Maria Jankowska,
• dyrektor Tadeusz Kudelski,
• poseł Marian Malinowski,
• inż. Maciej Radziukinas.

Warto dodać, że głównymi inwestorami spółdzielni byli aktywiści Polskiej Partii Socjalistycznej.

Budowa kolonii

Projektowanie domów zlecono Witoldowi Matuszewskiemu. Zakładano zbudowanie trzech typów mieszkań: jednorodzinnych, bliźniaczych oraz czteromieszkaniowych, jednak ostatecznie zrezygnowano z ostatniego pomysłu. Domy miały przyjąć formę dworków, a ich otoczenie miało być zielone dzięki ogrodom. Proces budowy rozpoczął się w październiku 1925 roku, a zakończenie prac miało miejsce w listopadzie 1927. Dodatkowe prace wykończeniowe trwały do 1928 roku. W sumie powstało 28 domów: 10 jednorodzinnych oraz 18 w zabudowie bliźniaczej. W 1929 roku, aby rozwiązać problem wilgoci w piwnicach, Spółka Wodna Obwodu Warszawskiego odwodniła obszar kolonii. Przed wybuchem II wojny światowej wszystkie ulice na terenie kolonii zostały wybrukowane kocimi łbami, a po obu stronach dróg posadzono drzewa. Zamontowano również latarnie typu pastorały, natomiast obecnie ulice są pokryte asfaltem. Nazwa kolonii wywodzi się od nazwiska Ksawerego Franciszka Praussa, który był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego oraz działaczem PPS.

II wojna światowa

W trakcie działań wojennych dach oraz weranda domu przy ulicy Płowce 1 uległy uszkodzeniu na skutek wybuchu bomby w bliskiej odległości. Na szczęście pozostałe budynki nie zostały zniszczone. Po wojnie kolonia przeszła proces skomunalizowania, a w dzisiejszych czasach większa część budynków jest w rękach prywatnych właścicieli.

Budynki

Wszystkie budynki w Kolonii Praussa były wyposażone w nowoczesne instalacje, takie jak gazowa, elektryczna oraz telefoniczna. Każdy dom miał również zainstalowane szambo, co było standardem w tamtym okresie. Współcześnie osiedle to zostało podłączone do sieci wodociągowej, co znacząco poprawiło komfort życia mieszkańców. Tradycyjne piec kaflowy stanowił główne źródło ogrzewania w tych domach.

Symbol	Model	Zdjęcie	Opis	Adresy
A	_	_	_	ul. Byczyńska 1 ul. Byczyńska 6 ul. Byczyńska 7 ul. Chłopickiego 14 ul. Lubieszowska 5 ul. Płowce 1 ul. Płowce 7 ul. Płowce 8
B	_	_	Obrócony typ A – usytuowany szczytem do ulicy	ul. Lubieszowska 6 ul. Lubieszowska 8
2A	_	_	Dwa budynki typu A	ul. Żółkiewskiego 31 i 33
2B	_	_	Dwa budynki typu B. Posiadają one lustrzane odbicie układu pomieszczeń.	ul. Byczyńska 3 i 5 ul. Byczyńska 2 i 4 ul. Byczyńska 8 i 10 ul. Chłopickiego 10 i 12 ul. Chłopickiego 16 i 18 ul. Lubieszowska 7 i 9 ul. Płowce 3 i 5 ul. Płowce 4 i 6

Na ulicy Byczyńskiej 1 zamieszkiwał znany działacz Kazimierz Pużak. W celu upamiętnienia jego osoby, 26 sierpnia 2009 roku odsłonięto tablicę, która znajduje się po lewej stronie wejścia do jego domu.

W budynku pod adresem Chłopickiego 14 mieszkał Stanisław Siedlecki wraz z żoną Felicją oraz córkami Marią i Ireną. W 85 rocznicę jego śmierci, 14 czerwca 2024 roku, zainstalowano tablicę pamiątkową, która umiejscowiona jest po prawej stronie wejścia do ich byłego domu.

---

Oceń: Kolonia Praussa

---