Maria Kobuszewska-Faryna to postać niezwykle istotna w polskim środowisku medycznym. Urodziła się 5 stycznia 1920 roku w Warszawie, a jej życie zakończyło się 22 listopada 2009 roku w tym samym mieście.
Była wybitną lekarką i patomorfologiem, która swoją karierę zawodową poświęciła badaniom w zakresie medycyny.
Jej wkład w rozwój medycyny oraz wpływ na młodsze pokolenia lekarzy pozostaje nieoceniony, a jej osiągnięcia są wzorem dla wielu.
Życiorys
Maria Kobuszewska-Faryna, urodzona w mieszanej rodzinie związanej z Warszawą, była córką Edwarda (zm. 1953) i Aliny z Kowalskich (zm. 1978). W jej rodzinie urodzili się również aktorzy: siostra Hanna (1921–2012), matka Wiktora Zborowskiego, oraz brat Jan Kobuszewski. Maria kształciła się w szkole żeńskiej im. Leonii Rudzkiej, mieszczącej się przy ul. Zielnej, gdzie w 1937 roku zdała maturę.
Po ukończeniu szkoły średniej spędziła rok na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie, aż do wybuchu II wojny światowej, kontynuowała naukę na Wydziale Lekarskim. Od 1941 roku uczyła się w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego pod kierunkiem doc. Jana Zaorskiego. W trakcie okupacji niemieckiej pracowała w aptece jako fasowaczka i zaangażowała się w działalność Armii Krajowej, przyjmując pseudonim „dr Marysia”.
W marcu 1943 roku została aresztowana, a następnie spędziła 6 tygodni w więzieniu na Pawiaku. Po powrocie do Warszawy przystąpiła do powstania warszawskiego, gdzie działała jako sanitariuszka. Po jego klęsce, Maria przebywała z rodziną w Krzcięcicach koło Jędrzejowa, gdzie pracowała jako lekarz dla mieszkańców okolicznych wsi.
Po wojnie powróciła do stolicy, gdzie w 1946 roku ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując dyplom. Po ukończeniu nauki rozpoczęła pracę w Zakładzie Anatomii Patologicznej, gdzie przez lata awansowała na różne stanowiska – w 1961 roku została profesorem nadzwyczajnym, a w 1985 roku uzyskała tytuł profesora zwyczajnego.
W 1965 roku Maria współzałożyła Polskie Towarzystwo Anatomopatologów, gdzie obejmowała osobiste funkcje, takie jak skarbnik (1959–1965) i prezydent zarządu głównego (1973–1979). Była również członkiem zasłużonego Koła Honorowego Polskiego Towarzystwa Patologów oraz członkiem Komitetu Nauk Morfologicznych Polskiej Akademii Nauk.
Jej działalność naukowa obejmowała również udział w Polskim Towarzystwie Lekarskim, gdzie pełniła posadę przewodniczącej Sekcji Studiów Medycznych (1972–1974). Otrzymała tytuł „Medicus Nobilis” oraz honorową odznakę „Gloria Medicinae”. Od 1959 roku była także członkiem Rady Programowej Zakładu Wytwarzania Filmów Naukowych Lekarskich przy Głównej Bibliotece Lekarskiej.
Poza tym, Maria była aktywna w Polskim Towarzystwie Anatomicznym oraz Polskim Towarzystwie Onkologiczny, a także była członkiem założycielskim Stowarzyszenia Neuropatologów Polskich. Niezwykłe oznaczenia międzynarodowe otrzymała jako członek założyciel (1964) Europejskiego Towarzystwa Patologów i Europejskiego Towarzystwa Nauczania (Association for Medical Education in Europe). Posiadała także przynależność do kilku zagranicznych stowarzyszeń, w tym honorowego członkostwa Jugosłowiańskiego Towarzystwa Patologów oraz Societe Française de la Cytologie Clinique.
W 1948 roku wzięła ślub z Tadeuszem Farynę. Maria i Tadeusz doczekali się dwojga dzieci: Hanny, zajmującej się historią sztuki, oraz Jana Józefa (ur. 1956), doktora medycyny, specjalizującego się w patomorfologii. O ich rodzinnych losach można przeczytać w książce napisanej przez jej siostrę zatytułowanej „Humor w genach”.
Maria Kobuszewska-Faryna zmarła w Warszawie i została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 141-5-20).
Publikacje
Maria Kobuszewska-Faryna, będąca wybitną postacią w dziedzinie patomorfologii, jest autorką licznych publikacji, które stanowią cenną wiedzę w medycynie. Poniżej przedstawiamy zestawienie jej najważniejszych dzieł:
- Kobuszewska-Faryna M., Kosmówczaki obcosiedliskowe u kobiet. Patologia Polska 1951;1–2: (Praca doktorska),
- Kobuszewska-Faryna M, Ruszczewski, Z. Histopatologia narządu rodnego kobiety. PZWL 1958,
- Kobuszewska-Faryna M., Patomorfologia krwotoków [w:] „Krwotoki i ich leczenie” Bibl. Lek. Prakt 1968;33:1–6,
- Kobuszewska-Faryna M., Badania patomorfologiczne w medycynie praktycznej. Biblioteka SDL;7:267,
- Kobuszewska-Faryna M., Szamborski J., Histopatologia ginekologiczna. PZWL 1974, Monografia s. 448 oraz ryc. 505 (Nagroda Ministra Zdrowia 1975),
- Kobuszewska-Faryna M., Dąbska M., Udział patomorfologa w rozpoznawaniu wczesnych stadiów nowotworowych. Biblioteka Lekarza Praktyka „Nowoczesne poglądy na powstawanie nowotworów” pod red. H. Rykowskiego. PZWL 1976:1–46,
- Kobuszewska-Faryna M., Szamborski J., Histopatologia ginekologiczna, Wydanie II. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1980 Warszawa,
- Kobuszewska-Faryna M., „Nadnercza”, „gonada męska”. Rozdziały [w:] „Patomorfologia narządów wydzielania wewnętrznego. Skrypt CMKP, Warszawa 1981:118–129,
- Kobuszewska-Faryna M., Gabryelewicz M.B., Patomorfologia gruczołów wydzielania wewnętrznego. W: J. Groniowski, S. Kruś „Podstawy patomorfologii” PZWL Warszawa, 1984:770–786,
- Kobuszewska-Faryna M., Szpital Dobrej Woli, Praca zbiorowa, Czytelnik Warszawa 1990:267–273,
- Kobuszewska-Faryna M., Patologia układu dokrewnego. [w:] „Podstawy Patomorfologii”, wyd. 2 pod red. J. Groniowskiego i S. Krusia. PZWL 1991:787–799.
Ordery i odznaczenia
Maria Kobuszewska-Faryna zdobyła szereg zaszczytnych odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jej zasługi dla kraju oraz wkład w edukację i naukę. Oto lista nagród:
- krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- medal 10-lecia Polski Ludowej (13 stycznia 1955),
- medal Komisji Edukacji Narodowej,
- odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”,
- odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Lekarz PRL”,
- odznaka „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”,
- honorowa odznaka Gloria Medicinae.
Te wyróżnienia świadczą o jej zaangażowaniu w rozwój edukacji i służby zdrowia w Polsce.
Przypisy
- Archwium Historii Mówionej - Maria Kobuszewska-Faryna [online], www.1944.pl [dostęp 23.05.2024 r.]
- Prof. dr n. med. Maria Kobuszewska-Faryna [online], Okręgowa Izba Lekarska w Warszawie im. prof. Jana Nielubowicza [dostęp 23.05.2024 r.]
- Towarzystwo Lekarskie Warszawskie [online] [dostęp 23.05.2024 r.]
- Maria Aleksandra «Marysia» Kobuszewska M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 23.05.2024 r.]
- a b Cmentarz Stare Powązki: KOBUSZEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.11.2019 r.]
- HannaH. Zborowska HannaH., Humor w genach, wyd. 1 w tej ed., popr. i rozsz., Warszawa: Wydawnictwo Nisza, 11.09.2021 r.
- M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13.01.1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Antoni Julian Motz | Maria Miller (lekarka) | Wojciech Kuś (lekarz) | Gustaw Bychowski | Władysław Janowski (lekarz) | Mikołaj Ludwik Brunner | Antoni Szwojnicki | Henryk Brokman | Kazimierz Szretter | Antoni Natanson | Wanda Stankiewicz-Szymczak | Barbara Krupa-Wojciechowska | Wisława Samulska-Skłodowska | Tadeusz Mogilnicki | Zuzanna Araszkiewicz | Noemi Wigdorowicz-Makowerowa | Andrzej Kurnatowski | Zofia Majewska (neurolog) | Władysław Szenajch | Józef HandelsmanOceń: Maria Kobuszewska-Faryna