Maksymilian Goldberg

Inżynieria i technologie

Maksymilian Goldberg to postać o nieprzeciętnej biografii, której historia sięga czasów międzywojennych w Polsce. Urodził się 25 grudnia 1895 roku w Warszawie, gdzie również spędził większość swojego życia. Jako polski architekt żydowskiego pochodzenia, odegrał ważną rolę w kształtowaniu architektury swojego okresu.

Jego życie zakończyło się 12 sierpnia 1942 roku w Warszawie, co jest smutnym świadectwem trudnych czasów, które dotknęły społeczeństwo żydowskie w Polsce podczas II wojny światowej.

Życiorys

Maksymilian Goldberg rozpoczął swoją edukację architektoniczną w Lwowie w latach 1912–1914, a kontynuował ją w Warszawie od 1916 roku. W 1922 roku uzyskał dyplom w zakresie architektury monumentalnej. Już od 1916 roku był aktywnym współpracownikiem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Współzałożył Stowarzyszenie Architektów Polskich i często współpracował z Hipolitem Rutkowskim, co zaowocowało wieloma znaczącymi projektami. Charakteryzowały je cechy stylu funkcjonalizmu.

Wśród jego najbardziej znanych realizacji, wyróżnia się projekt tzw. Szklanego Domu, który zaprojektował dla swojej kuzynki, Ireny Krzywickiej, w Podkowie Leśnej. Razem z Hipolitem Rutkowskim był również współautorem budynku Domu Prasy, który został zrealizowany w latach 1927–1929. Budynek powstał z wykorzystaniem istniejącej zabudowy kompleksu fabryki Towarzystwa Akcyjnego Warszawskiej Fabryki Dywanów. Uznawany był za jedną z najciekawszych realizacji architektury nowoczesnej w Polsce.

W jego dorobku odnajdziemy też projekty domów przy ulicy Marszałkowskiej 8 oraz 56, Sandomierskiej 7, Skolimowskiej 6 i Narbutta 1. W latach 1925–1927 przeprowadził przebudowę Dworku Grochowskiego.

Goldberg pozostawił po sobie wiele znaczących budowli zrealizowanych na warszawskiej Saskiej Kępie, w tym:

  • dom wielorodzinny przy ul. Walecznych 34, zaprojektowany wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, około 1936;
  • dom wielorodzinny przy ul. Jana Styki 22, zbudowany w latach 1935-1937;
  • kamienica Wolframów przy ul. Paryskiej 3, także współpraca z Rutkowskim, około 1935;
  • willa podwójna Wohlów i Kutrzebów przy ul. Bajońskiej 3/5, projektowana wspólnie z Hipolitem Rutkowskim, w latach 1935-1936.

Poza Warszawą Goldberg zrealizował projekty takie jak willa Ireny Krzywickiej w Podkowie Leśnej, dom Muhsamów we Włocławku, urząd pocztowy we Włocławku, oraz projekty w Baranowiczach i przebudowę fabryki mgr Klawe w Drwalewie.

Goldberg miał także ważną rolę jako przewodniczący komitetu redakcyjnego czasopisma „Architektura i Budownictwo”, gdzie opublikował szereg artykułów w prasie fachowej. Niestety, jego życie tragicznie zakończyło się w warszawskim getcie.

Upamiętnienie

W sierpniu 2013 roku, Rada m.st. Warszawy podjęła istotną decyzję dotyczącą dębu, który rośnie przed budynkiem usytuowanym przy ulicy Styki 22. Budynek ten został zaprojektowany przez znanego architekta Maksymiliana Goldberga.

Drzewo to zostało uhonorowane miano pomnika przyrody, co podkreśla jego znaczenie oraz wartość przyrodniczą. Ustanowienie tego dębu symbolem nosi nazwę: Dąb Maksymiliana Goldberga.

Przypisy

  1. Karolina Lenarczyk, Magdalena Prosińska: Kraina miast-ogrodów. [dostęp 28.12.2016 r.]
  2. Tomasz Urzykowski: Saska Kępa. Dom gen. Kutrzeby w rejestrze zabytków. warszawa.wyborcza.pl, 23.12.2016 r. [dostęp 01.01.2017 r.]
  3. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 30. ISBN 978-83-934574-0-3.
  4. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 37. ISBN 978-83-934574-0-3.
  5. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 55. ISBN 978-83-934574-0-3.
  6. Magdalena Piwowar, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś: SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy. Centrum Architektury, 2012, s. 57. ISBN 978-83-934574-0-3.
  7. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918-1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 53. ISBN 83-60350-00-0.
  8. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 122, 125, 277. ISBN 83-908950-8-0.
  9. Goldberg Maksymilian. jhi.pl. [dostęp 10.10.2014 r.]
  10. Goldberg Maksymilian. sztetl.org.pl. [dostęp 16.06.2014 r.]
  11. Uchwała nr LXIII/1767/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 29.08.2013 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody. bip.warszawa.pl. [dostęp 16.06.2014 r.]
  12. Warsaw stadium adds new threat to historic area. foxnews.com, 07.07.2012 r. [dostęp 16.06.2014 r.]
  13. a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 217. ISBN 83-01-08836-2.
  14. a b c d Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1954, s. 96.

Oceń: Maksymilian Goldberg

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:15