Walerian Tadeusz Bogusławski, noszący herb Ślepowron, to postać niezwykle ważna w historii Polski. Urodził się 15 grudnia 1895 roku w Warszawie, co miało ogromny wpływ na jego późniejsze życie i karierę.
Był on major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego i znaczącym inżynierem, którego dorobek zawodowy i osiągnięcia są istotnym elementem dziedzictwa technicznego kraju.
Jednak jego losy, jak wielu innych, zostały tragicznie przerwane. W kwietniu 1940 roku stał się ofiarą zbrodni katyńskiej, która na zawsze odcisnęła piętno na polskiej historii oraz pamięci narodowej.
Życiorys
Walerian Bogusławski przyszedł na świat w rodzinie Tadeusza oraz Marii z Rzewuskich. Ukończył Gimnazjum im. Konopczyńskiego w Warszawie, zdobijając dyplom maturalny w 1912 roku, a następnie z sukcesem kontynuował naukę na Wydziale Rolnym Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie uzyskał tytuł inżyniera w 1914 roku.
W czasie I wojny światowej został powołany do armii rosyjskiej, gdzie wyróżniał się jako dowódca plutonu i zwiadu konnego. W 1916 roku złożył podanie do Akademii Wojskowej Prawniczej. Od sierpnia 1917 roku służył w I Korpusie Polskim, zajmując stanowisko dowódcy zwiadowców konnych. 12 listopada 1917 roku awansował do rangi podporucznika.
Po zakończeniu wojny, Bogusławski dołączył do Wojska Polskiego, trafiając do 7 Pułku Ułanów Lubelskich. W ramach organizacji pułku stworzył pluton łączności, a następnie, w 1920 roku, pełnił obowiązki adiutanta w 201 Pułku Szwoleżerów. Jego odwaga i determinacja zaowocowały udziałem w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której został ranny 10 października 1920 roku.
Po zakończeniu działań wojennych kontynuował swoją służbę w 3 Pułku Szwoleżerów, osiągając w 1923, 1924 i 1928 rok stopień rotmistrza, z 320 lokatą w korpusie oficerów jazdy, mając przyznane starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 roku. Sprawował funkcję komendanta garnizonu w Wołkowysku oraz ukończył kurs w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. 2 kwietnia 1929 roku awansował na majora ze starszeństwem od 1 stycznia tego roku.
W lipcu tego samego roku został przeniesiony na stanowisko kwatermistrza, a w marcu 1930 roku objął funkcję szefa taborów przy 9 Dywizji Piechoty w Siedlcach. Po odbyciu praktyki w 15 Pułku Artylerii Polowej w Bydgoszczy oraz w 59 Pułku Piechoty w Inowrocławiu, został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na dwuletni kurs 1930/32. Ukończywszy go, przeniesiono go do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu, gdzie pełnił rolę szefa Referatu Materiałowego oraz Wydziału Mobilizacyjnego.
W październiku 1935 roku został przeniesiony do Sztabu Głównego, a w marcu 1939 pełnił służbę w 24 Pułku Ułanów w Kraśniku, gdzie był dublerem I zastępcy dowódcy pułku. W czasie kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w Kozielsku. W okresie między 11 a 12 kwietnia 1940 roku przekazano go do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. Niestety, między 13 a 14 kwietnia został zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim. Pomimo przeprowadzonej w 1943 roku ekshumacji przez Niemców, nie udało się go zidentyfikować. Jego krewni przez wiele lat, aż do 1958 roku, poszukiwali informacji poprzez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Walerian Bogusławski był żonaty z Wandą z Kuleszów, z którą miał dwóch synów.
Ordery i odznaczenia
Walerian Bogusławski był osobą, która otrzymała wiele prestiżowych nagród i odznaczeń, będących świadectwem jego zasług oraz wkładu w historię. Poniżej znajduje się lista jego odznaczeń:
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie),
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930),
- Medal Niepodległości (17 września 1932),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986,
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922),
- Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”.
Upamiętnienie
Walerian Bogusławski, jako postać historyczna, zasługuje na szczególne upamiętnienie. 5 października 2007 roku, w ramach uhonorowania jego zasług, Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło dokonał jego pośmiertnego awansu do stopnia podpułkownika. Ta wzniosła chwila została ogłoszona 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W trakcie tego wydarzenia oddano hołd nie tylko Walerianowi Bogusławskiemu, ale również wszystkim poległym w dramatycznych okolicznościach drugiej wojny światowej.
Kolejnym dowodem na upamiętnienie jego osoby jest tablica, która znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim. Miejsce to jest znane jako jedno z najważniejszych w Warszawie, gdzie spoczywają zasłużeni Polacy.
Dodatkowo, 14 kwietnia 2010 roku na ul. Południowej 1 posadzono Dąb Pamięci. Ta inicjatywa została podjęta przez Starostwo Powiatowe w Łasku oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Łasku, co wskazuje na ciągłe zainteresowanie oraz szacunek dla historii i dziedzictwa Waleriana Bogusławskiego.
Przypisy
- Walerian Bogusławski. Stowarzyszenie Parafiada im. św. Józefa Kalasancjusza. [dostęp 09.09.2024 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Rybka i Stepan 2006, s. 130, 706.
- M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę na polu odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- Убиты в Катыни 2015, s. 176.
- Dęby Katyńskie [online], www.zsp2lask.republika.pl [dostęp 12.07.2017 r.]
- MarekM. Minakowski MarekM., Na zdjęciu Walerian Tadeusz Bogusławski h. Ślepowron [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 12.07.2017 r.]
- Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 10.04.1986 r.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 09.12.1932 roku, s. 405.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28.01.1931 roku, s. 7.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18.06.1930 roku, s. 233, awizo.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31.03.1930 roku, s. 108.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 06.07.1929 roku, s. 211.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 03.04.1929 roku, s. 106.
- Rocznik oficerów kawalerii 1930, s. 75.
- Zarys historji wojennej 3-go pułku szwoleżerów, 1929, s. 5.
- Materiały do epitafiów katyńskich. Pro Memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny”, Tom 4, Rok XXXIX, 1994, s. 299.
- Księga Cmentarna Katynia 2000, s. 44.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 599, 681.
- Dekoracja Orderem Legii Honorowej. Żołnierz Polski nr 28 (307), 09.07.1922 r., s. 17.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Izabela Jadwiga Łopuska | Kazimierz Szczerba-Likiernik | Michał Bron | Jan Janiszowski | Szymon Jaroszewski | Tadeusz Kosicki | Bohdan Tymieniecki | Aleksander Kostka-Napierski | Zofia Czechowska | Włodzimierz Marszewski | Aleksander Kulczyński | Aleksander Hrynkiewicz | Henryk Żmudzki | Feliks Michałkowski | Karol Fiałkowski | Gracjan Dąbrowski | Bolesław Binder | Tadeusz Kasprzycki | Stanisława Alina Liniarska | Zygmunt RoguskiOceń: Walerian Bogusławski