Mirosław Panufnik, znany pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Wil-Tel”, „Sawicki” oraz „inż. Mieczysław Jon”, to postać, która zajmuje szczególne miejsce w historii Polski. Urodził się 15 kwietnia 1909 roku w Warszawie i niestety zmarł tragicznie 16 września 1944 roku w tym samym mieście.
Był nie tylko utalentowanym teleelektrykiem, ale również odważnym żołnierzem Armii Krajowej, zdecydowanie angażującym się w walkę o wolność w trudnych czasach II wojny światowej. Jego heroizm podczas Powstania Warszawskiego odzwierciedla niezłomną determinację i przekonanie o potrzebie walki o niepodległość kraju.
Życiorys
Dzieciństwo i młodość
Mirosław Panufnik przyszedł na świat 15 kwietnia 1909 roku w Warszawie, w rodzinie o głębokich tradycjach lutniczych. Jego ojcem był Tomasz, lutnik i instrumentolog, zaś matka, Matylda z domu Thonnes, również miała swoją rolę w kształtowaniu jego zainteresowań. Miał starszego brata Andrzeja, który również odniósł sukcesy jako kompozytor i dyrygent. Po ukończeniu V Gimnazjum Miejskiego w 1927 roku, Mirosław podjął studia na kierunku matematycznym na Uniwersytecie Warszawskim. Po roku zdecydował się na zmianę kierunku i ukończył Wydział Teletechniczny w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Wawelberga i Rotwanda, zdobywając tytuł elektryka technologa w 1935 roku.
W trakcie studiów łączył naukę z pracą w amplifikatorni Polskiego Radia, gdzie po zakończeniu edukacji objął stanowisko dyżurnego technika i zastępcy kierownika. Jego zapał do techniki radiowej rozwijał się pod okiem uznanych profesjonalsów: Mieczysława Kiełpińskiego, Adolfa Rode, Zygmunta Rossochackiego oraz Fryderyka Schöne. Mirosław aktywnie uczestniczył w pracy redakcyjnej, pisząc artykuły dla „Biuletynu Technicznego Biura Studiów Polskiego Radia”, a także angażując się w Sekcji Radiotechnicznej Stowarzyszenia Elektryków Polskich.
II wojna światowa i śmierć
Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, Panufnik kontynuował pracę w Polskim Radiu aż do momentu jego rozwiązania przez Niemców, co miało miejsce po kapitulacji Warszawy. Prawdopodobnie odpowiedzialny był za nagrania ważnych przemówień radiowych, w tym Stefana Starzyńskiego. W październiku tego samego roku przystąpił do Służby Zwycięstwu Polski, a po jej reorganizacji do Związku Walki Zbrojnej, później Armii Krajowej. Jednocześnie pracował w Fabryce Aparatów Elektrotechnicznych Kazimierza Szpotańskiego, gdzie prowadził wykłady dla elektromonterów, starając się ochronić młodych Polaków przed deportacjami do Niemiec.
Pod koniec 1942 roku Panufnik został przydzielony do Biura Badań Technicznych w Armii Krajowej i objął funkcję kierownika referatu zajmującego się sabotażem oraz dywersją na liniach telekomunikacyjnych. Jego działalność edukacyjna była istotna, bowiem prowadził szkolenia dla instruktorów i dowódców zespołów dywersyjnych. Jego pracy towarzyszył pseudonim „Wil-Tel”. Latem 1943 roku przeszedł do Biura Badań Technicznych, gdzie brał udział w operacjach technicznych, jak również w wywiadzie i dywersji. W wydanej instrukcji dotyczącej działań sabotażowych, używając pseudonimu inż. Mieczysława Jona, przedstawił ważne wytyczne.
Na początku 1944 roku uzyskał awans na porucznika i wziął aktywny udział w organizowaniu łączności telefonicznej w ramach Powstania Warszawskiego w plutonie łączności Armii Krajowej. Jego bliska współpraca z ośrodkiem łączności K-2 miała miejsce przy ul. Poznańskiej 12. Niestety, 16 września 1944 roku zginął tragicznie w wyniku eksplozji bomby lotniczej. Jego ojciec pochował go w mogile powstańczej, a po wojnie brat postarał się o przeniesienie jego szczątków do grobu rodzinnego znajdującego się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 22-5-25). Postać Mirosława weszła na trwałe do historii, a Andrzej Panufnik, oddając mu hołd, stworzył „Uwerturę tragiczną”, którą to formalnie opublikowano w latach 1946 i 1948. Mirosław został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Rodzina
Prywatnie Mirosław był mężem Marii z Sulczewskich, z którą doczekał się córki Ewy, rzeźbiarki i grafiki, urodzonej w 1936 roku.
Przypisy
- Uwertura tragiczna na orkiestrę. ninateka.pl. [dostęp 15.04.2018 r.]
- a b c d e f Jerzy Kubiatowski: Mirosław Panufnik. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 14.01.2018 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: EUGENJA STAN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.05.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jan Gabarski | Stanisław Płonczyński | Jan Maruszewski | Aleksandr Urniżewski | Kazimierz Pogorzelski | Bronisław Piekarski | Eugeniusz Dreszer | Henryka Martyniak | Teodor Pajewski | Jerzy Ciszewski (1916–1983) | Zygmunt Bronisław Sawicki | Tadeusz Zawadziński | Bohdan Mincer | Ryszard Gużewski | Konstanty Aleksandrowicz (legionista) | Janusz Sobierajski | Julian Michaux | Edward Sas-Świstelnicki | Henryk Millak | Bolesław HeilpernOceń: Mirosław Panufnik