Ewa Panufnik-Dworska

---

Życiorys

Artystka Ewa Panufnik-Dworska ma bogate i pełne wyzwań życie, które rozpoczęło się na Wydziale Ceramiki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. W 1963 roku zdobyła dyplom w pracowni prof. Julii Kotarbińskiej, co było istotnym krokiem w jej twórczej karierze.

Niestety, jej dzieciństwo naznaczone było tragedią. Matka Ewy, Maria, zmarła z powodu gruźlicy w 1943 roku. Rok później, podczas bombardowania, zginął jej ojciec, Mirosław Panufnik. Osierocona w tak młodym wieku, Ewa początkowo znalazła opiekę u dziadków, a dokładniej u skrzypaczki Matyldy (z d. Thonnes) oraz lutnika Tomasza Panufnika. Po śmierci babci, dziewczynka została umieszczona pod opieką sióstr Urszulanek w Krakowie.

Jednakże, nie czuła się tam zbyt dobrze, więc ostatecznie trafiła do rodziny matki, która mieszkała na wsi. W tym trudnym czasie artystka otrzymywała wsparcie od swojego wujka, znanego i cenionego kompozytora Andrzeja Panufnika, który wspierał ją finansowo nawet po swojej emigracji z Polski, gdy Ewa stała już się studentką. Jego kolega, Zygmunt Mycielski, donosił w liście do kompozytora, że: „na swojej szkole (tej ceramice) doskonale sobie radzi we Wrocławiu […] Bardzo dobrze wychowana – jej świeżość i pewien prowincjonalizm jest w najlepszym stylu”.

Ewa Panufnik-Dworska jest szczęśliwą żoną rzeźbiarza Jacka Dworskiego oraz matką rzeźbiarza Mateusza Dworskiego. Swoją artystyczną rodzinę wzbogaca także jej szwagierka Ewa Dworska-Kopycińska, która również jest artystką. Obecnie Ewa Panufnik-Dworska mieszka oraz tworzy swoje dzieła we Wrocławiu.

Twórczość

Ewa Panufnik-Dworska to artystka, która na początku swojej kariery skupiła się na ceramice, jednak szybko zaczęła eksplorować również świat rzeźby ceramicznej. W swoich rysunkach wykorzystuje różne techniki malarskie, w tym gwasze, akwarele oraz pastele.

Jako twórczyni odważnie łamała granice pomiędzy dyscyplinami, przechodząc z ceramiki do rzeźby, przy czym nie rezygnowała z dobrze znanych sobie materiałów i technik. Zbigniew Makarewicz zauważył: „Pozostała ona przy ceramicznym tworzywie i realizuje w nim cykl subtelnie modelowanych głów, skojarzonych z różnymi formami naturalnymi, jak np. muszle. Klimat tych kameralnych dzieł ma w sobie coś z pozbawionego drapieżności surrealizmu”.

Jak podkreśla Zofia Gebhard, artystka bada „cudowność rzeczy drobnych”:

„to może być muszla, gałąź, ptak na gałęzi, chmura nad ptakiem na gałęzi, gest czułości emanujący z przytulenia dwóch głów. Ewa swoją sztuką opowiada właśnie o tej cudowności świata, studiuje jej przejawy, drąży istotę i to w rzeczach najmniejszych – strzępach, skrawkach, ułamkach, gdzie ona kumuluje się i intensyfikuje.”

Twórczość Panufnik-Dworskiej zakorzenia się w tradycji dawnych mistrzów, którzy dążyli do mocy i klarowności przekazu artystycznego, opierając się na doskonałości warsztatowej. W jej dziełach widoczne są takie walory jak harmonia, proporcja, doskonałość kompozycyjna, piękno oraz transcendentalność – „przynależność do Kosmosu, gdzie wszystko ma swoją miarę i wagę, i miejsce, i sens”.

W analizie figuratywnych prac artystki Paweł Miszewski zwraca uwagę na ich techniczną doskonałość oraz prostotę, która nie jest obciążona patosem. Zwraca uwagę na miękki modelunek kontrastujący z brutalnością materiału. Przedstawienia te, zdaniem autora, czerpią inspirację z różnych kultur, łącząc nasze ryty z wizerunkami słowiańskich bożków. Z biegiem czasu, późniejsze dzieła Panufnik-Dworskiej określono jako „popiersia renesansowych postaci, przyozdobionych rozbudowanymi, często surrealistycznymi nakryciami głowy”.

Rysunki artystki, zdaniem Miszewskiego, stają się nie tylko szkicami do ceramiki, ale także odrębnymi dziełami, które pogłębiają stworzoną przez nią surrealistyczną rzeczywistość – „jakby zszarzałe renesansowe freski, gdzie postaci przenikają się nawzajem, pokonują lustro wody, oddychają czystym powietrzem, otwartą przestrzenią delikatnie zarysowanego pejzażu”.

Wybrane wystawy indywidualne

• 2018 – Dworscy (Jacek Dworski, Ewa Panufnik-Dworska, Mateusz Dworski), Galeria Neon, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu,
• 2000 – Rzeźba i rysunek, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław,
• 1990 – Ujęcia (Ewa Panufnik-Dworska, Jacek Dworski, Ewa Dworska-Kopycińska), BWA Wrocław,
• 1980 – Rysunek i rzeźba, Galeria Spojrzenia, Wrocław.

Wybrane wystawy zbiorowe

• 2006 – Wieżowce Wrocławia. Wystawa dorobku twórczego PWSSP – ASP 1946-2006, Muzeum Narodowe we Wrocławiu,
• 2001 – Ciąg Dalszy. Ceramika, Wrocław,
• 1999 – Rysunek, grafika, Galeria Na Odwachu, Wrocław,
• 1999 – Prace na papierze, malarstwo, gwasz, technika mieszana, towarzysząca Raportowi o Rozwoju Społecznym – Polska ’99 pod auspicjami ONZ, Muzeum Ptaków Wilanów,
• 1997 – Źródła Wolności, Galeria W Pasażu, Wrocław,
• 1997 – III Biennale Małych Form Malarskich, Toruń,
• 1997 – II Triennale Autoportretu, Radom,
• 1996 – Świat sztuki Ewy i Jacka Dworskich. Muzeum Medalierskie, Wrocław,
• 1992 – Kontynuacje, Wrocław,
• 1990 – PWSSP we Wrocławiu 1946-1990, CBWA „Zachęta”, Warszawa,
• 1988 – Okręgowa Wystawa Plastyki 88, Wrocław,
• 1986 – I Triennale Rysunku, pod patronatem Tadeusza Kupisiewicza, Kalisz,
• 1980 – Wystawa Środowiska Wrocławskiego, Poznań,
• 1980 – Międzynarodowy Konkurs Ceramiki Artystycznej, Faenza,
• 1979 – Okręgowa Wystawa Prezentacje, Wrocław,
• 1978 – Artyści Środowiska Wrocławskiego, Lipsk,
• 1978 – Międzynarodowa Wystawa Sztuki Ceramicznej, Monte Carlo,
• 1977 – Okręgowa Wystawa Prezentacje, Wrocław,
• 1976 – Wystawa Sztuki Wrocławskiej – XXX-lecie ZPAP, Wrocław,
• 1974 – Okręgowa Wystawa Prezentacje, Wrocław,
• 1969 – Wystawa Sztuki Użytkowej, Wrocław,
• 1969 – Wystawa Polskiej Sztuki Użytkowej, Warszawa,
• 1969 – Okręgowa Wystawa Sztuki Użytkowej, Wrocław,
• 1968 – Wystawa Poplenerowa Rzeźby i Form Ceramicznych, Wrocław,
• 1967 – Wystawa Poplenerowa Rzeźby i Form Ceramicznych, Wrocław,
• 1966 – III Plener Dolnośląski, Wrocław.

Nagrody i wyróżnienia

Artystka Ewa Panufnik-Dworska zdobyła liczne wyróżnienia na przestrzeni lat, świadczące o jej niezwykłych umiejętnościach i twórczej pasji. Poniżej przedstawiamy niektóre z jej najważniejszych osiągnięć:

• 2001 – zdobycie III nagrody w renomowanym konkursie ceramicznym organizowanym przez Związek Polskich Artystów Plastyków,
• 1999 – II nagroda przyznana podczas wystawy pokonkursowej Prace na papierze, malarstwo, gwasz, technika mieszana, która towarzyszyła Raportowi o Rozwoju Społecznym – Polska ’99 pod auspicjami ONZ, zorganizowanej w Muzeum Ptaków w Wilanowie,
• 1967 – II nagroda zespołowa, która została przyznana w Konkursie Rzeźbiarskim Place Dolnego Śląska.

---

Oceń: Ewa Panufnik-Dworska

---