Henryk Millak

Wojsko i służby mundurowe

Henryk Kazimierz Millak, urodzony 26 lutego 1893 roku w Warszawie, to postać o niezwykłej historii. Był on nie tylko podpułkownikiem lekarzem Wojska Polskiego, ale także osobą, która stała się ofiarą tragicznych wydarzeń związanych z zbrodnią katyńską.

Jego życie zakończyło się w mrocznych okolicznościach między 9 a 11 kwietnia 1940 roku w Katyniu, co podkreśla dramatyzm oraz tragizm losów polskich żołnierzy tamtego okresu.

Życiorys

Henryk Millak był synem Ludwika i Augustyny z Kahtzów, lekarzem, który uzyskał dyplom na uniwersytecie w Kijowie w 1917 roku. Służył w armii rosyjskiej, a w 1919 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Jego formalne przyjęcie do wojska miało miejsce dekretem z 25 lutego 1920, kiedy to zatwierdzono jego stopień porucznika lekarza, przydzielając go do rezerwy armii oraz powołując do służby czynnej aż do demobilizacji. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy, a od 1 lipca 1924 roku pełnił już służbę jako oficer zawodowy w korpusie oficerów sanitarnych – lekarzy, z awansem na stopień kapitana.

W tym czasie jego oddziałem macierzystym był 1 batalion sanitarny, a on sam należał do Mieszkaniowego Stowarzyszenia Spółdzielczego Oficerów w Warszawie, gdzie otrzymał mieszkanie w wybudowanych blokach. W 1926 roku awansował do stopnia majora i objął stanowisko ordynatora szpitala wojskowego w Chełmie. Kolejne lata jego kariery obejmowały pracę w 1 pułku radiotelegraficznym oraz ponowny awans do stopnia majora. Był aktywnie zaangażowany w zjazdy i konferencje, w tym II Zjeździe Oficerów Służby Zdrowia, gdzie wygłosił referat.

W 1931 roku przeniesiono go z pracowni rentgenologicznej do Centrum Wyszkolenia Sanitarnego, a w 1933 roku powierzono mu kierownictwo w Departamencie Zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych. Jego działalność naukowa obejmowała publikacje w prasie specjalistycznej oraz gazetach codziennych. Wśród jego prac można wymienić „Pluskwa, jej biologia i zwalczanie” oraz „Zastosowanie katatermometru do badania funkcji cieplnej tkanin odzieżowych”. W 1939 roku był jednym z współautorów publikacji „Podstawy obronności państwa”.

W czasie kampanii wrześniowej Millak został wzięty do niewoli przez Sowietów. Początkowo przetrzymywano go w obozie kozielszczańskim. Na liście wysłanych z tego obozu oficerów, figurował jako Mallap Henryk. W listopadzie 1939 roku został przetransportowany do Kozielska, a następnie, pomiędzy 7 a 9 kwietnia 1940 roku, przekazany do naczelnika NKWD. Niestety, w tym samym miesiącu, pomiędzy 9 a 11 kwietnia, stał się ofiarą zbrodni katyńskiej.

Jego zwłoki zidentyfikowano w 1943 roku podczas ekshumacji, jednak z braku pełnej dokumentacji, Millak nie figuruje na liście ofiar. W Archiwum Robla zarejestrowano przedmioty znalezione przy ciele, a krewni próbowali uzyskać informacje o jego losie przez Polski Czerwony Krzyż w Warszawie w latach 1945 i 1949.

Miał rodzinę – żonę oraz dwoje dzieci: córkę Barbarę i syna Jana. W 1920 roku mieszkał w Warszawie, a jego adres przechodził zmiany w kolejnych latach. 5 października 2007 roku zmarły pośmiertnie został mianowany na stopień pułkownika przez ministra obrony narodowej Aleksandra Szczygłę. Ten awans ogłoszono 9 listopada 2007 w Warszawie podczas uroczystości “Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Henryk Millak był odznaczonym osobą, która zdobyła uznanie dzięki swoim osiągnięciom. Poniżej przedstawiamy listę honorowych wyróżnień, które otrzymał:

  • złoty Krzyż Zasługi, nadany 24 maja 1929 roku,
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej, przyznany pośmiertnie 1 stycznia 1986 roku.

Przypisy

  1. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  2. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [dostęp 17.03.2019 r.]
  3. Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 18.03.2019 r.]
  4. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 256.
  5. J.J. Tucholski J.J., op cit, s. 631.
  6. Podstawa obronności państwa, Poznań 1939. Brak numerów stron w książce.
  7. O wpływie marszu konnego na żołnierza., „Lekarz Wojskowy” (T. 30, nr 12), Wojskowy Instytut Medyczny, 15.12.1937 r., s. 513-535.
  8. Statut Fundacji Oficera Lekarza w Stanie Spoczynku, Warszawa 1937, s. 8.
  9. II Zjazd Oficerów Służby Zdrowia 3-5.01.1935 r., Warszawa 1935. Brak numerów stron w książce.
  10. „Warszawski Dziennik Wojewódzki dla Obszaru m. st. Warszawy” (nr 6), Warszawa, 14.03.1935 r., s. 54.
  11. „Dziennik Personalny”, MSWojsk., 11.04.1933 r., s. 92.
  12. „Dziennik Personalny” (R. 15, nr 3), MSWojsk., 31.01.1934 r., s. 58.
  13. „Dziennik Personalny” (R.15, nr 2), MSWojsk., 26.01.1934 r., s. 16.
  14. „Dziennik Personalny” (R.12, nr 3), MSWojsk, 26.03.1931 r., s. 141.
  15. „Kurjer Warszawski” (R.106, nr 47), Warszawa, 16.02.1926 r., s. 17.
  16. „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), MSWojsk., 03.05.1926 r., s. 127.
  17. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1928, s. 713.
  18. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 24, 1018, 1083.
  19. „Dziennik Personalny” (R.5, nr 85), MSWojsk., 27.08.1924 r., s. 488.
  20. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 8), MSWojsk., 06.03.1920 r., s. 167.
  21. Księga Adresowa "Warszawa" na 1920 rok, Warszawa 1920, s. 162.
  22. XIV Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu połączony z IV Zjazdem Związku Lekarzy Słowiańskich, Poznań 1933, s. 118.
  23. Księga Cmentarna, Katyń, Kiński i inni, 2000, s. 403.
  24. HenrykH. Millak HenrykH., Uwagi w sprawie umundurowania wojskowego z punktu widzenia higjeny, Warszawa 1935. Brak numerów stron w książce.

Oceń: Henryk Millak

★★★★★
Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:21