Jan Gabarski, urodzony 24 grudnia 1897 roku w Warszawie, był rotmistrzem Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się tragicznie w kwietniu 1940 roku w Katyniu, gdzie stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.
Ta tragiczna historia, łącząca losy tysięcy polskich żołnierzy, przypomina nam o nieuchronnych konsekwencjach wojen oraz o potrzebie pamięci o tych, którzy oddali życie za ojczyznę.
Życiorys
Jan Gabarski to postać, która w swojej biografii złożył wkład w historię Polski. Urodził się w rodzinie Stanisława i Pauliny z Gregowczyków, co miało miejsce w czasach, gdy nasz kraj borykał się z wieloma przeciwnościami. Już jako młody mężczyzna, związał swoje życie z Wojskiem Polskim, wstępując do niego w 1918 roku po doświadczeniach w I Korpusie Polskim działającym na terenie Rosji.
Gabarski zasłużył się w 4 pułku ułanów, gdzie brał udział w licznych działaniach wojennych podczas wojny z 1920 roku. Po zakończeniu tych zawirowań militarno-historycznych, kontynuował swoją służbę, obejmując stopień podporucznika, z starszeństwem z dnia 1 czerwca 1922 roku oraz 10 lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W 1924 roku awansował na porucznika, a jego pozycja w armii wzrosła – uzyskał 7 lokatę w swoim korpusie. Miał to być dopiero początek kariery.
W grudniu 1930 roku, prezydent RP odznaczył go stopniem rotmistrza, przyznawanym z dniem 1 stycznia 1931 i szesnastą lokatą w korpusie oficerów kawalerii. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, Gabarski pełnił funkcję zastępcy dowódcy szwadronu zapasowego 4 pułku ułanów. Dowódca Jędrzej Tucholski informował, że Jan był prowadzącym szwadron w Ośrodku Zapasowym Wileńskiej Brygady Kawalerii.
Niestety, jego ścieżka życiowa zostaje przerwana, gdy zostaje wzięty do niewoli przez Sowietów. Zeznania historyków wskazują, że w grudniu 1940 roku znalazł się w obozie kozielskim. Zaledwie kilka dni między 3 a 5 kwietnia 1940, został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. Niestety, jak dowiadujemy się z dokumentów, Jan Gabarski został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 roku w lesie katyńskim. Jego śmierć została także potwierdzona podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943 roku. Zapis w dzienniku ekshumacyjnym odnosi się do 13 maja 1943, kiedy to przy szczątkach znaleziono jego świadectwo szczepień.
Jan Gabarski figuruje na liście AM-218-1919, gdzie można spotkać mylnie odczytane nazwisko jako Gawarski. Dodatkowo, jego nazwisko – Gabarski – mylnie zapisane na liście Komisji Technicznej PCK jako Gabawski, widnieje na liście ofiar, opublikowanej w Gońcu Krakowskim i Nowym Kurierze Warszawskim w 1943 roku.
W wersji osobistej, Jan Gabarski był mężem Marii z Pożaryskich i ojcem Wiesławy. Jego zasługi oraz tragiczna historia po latach nie umknęły uwadze. 5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, pośmiertnie nadał mu stopień majora. Uroczystość ta miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w czasie wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
Jan Gabarski, jako uznany uczestnik wydarzeń historycznych, otrzymał szereg ważnych odznaczeń, które świadczą o jego zasługach w służbie dla kraju.
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie,
- Medal Niepodległości – przyznany 23 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – przyznany pośmiertnie 1 stycznia 1986,
- Medal Zwycięstwa.
Przypisy
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, 2015, s. 248.
- Rybka i Stepan 2006, s. 134.
- Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”, „Dziennik Ustaw RP”, 1986-04-10.
- Katyń, Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego.
- Jędrzej J. Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 604.
- Jędrzej J. Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 103.
- Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, 1943, s. 218.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 9 z 19.03.1934 r., s. 113.
- M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
- Dz. Pers. MSWojsk., Nr 16 z 03.12.1930 r., s. 333.
- Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1932, s. 154, 631.
- Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1928, s. 293, 364.
- Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1924, s. 549, 614.
- Rocznik Oficerski, MSWojsk., 1923, s. 607, 692.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Płonczyński | Jan Maruszewski | Aleksandr Urniżewski | Kazimierz Pogorzelski | Bronisław Piekarski | Eugeniusz Dreszer | Henryka Martyniak | Teodor Pajewski | Jerzy Ciszewski (1916–1983) | Henryk Hebda | Mirosław Panufnik | Zygmunt Bronisław Sawicki | Tadeusz Zawadziński | Bohdan Mincer | Ryszard Gużewski | Konstanty Aleksandrowicz (legionista) | Janusz Sobierajski | Julian Michaux | Edward Sas-Świstelnicki | Henryk MillakOceń: Jan Gabarski