Stanisław Płonczyński

---

Życiorys

Stanisław Płonczyński, urodzony w Warszawie, w 1916 roku zakończył edukację w gimnazjum, po czym kontynuował naukę na kursie technicznym na Wolnej Wszechnicy. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, gdzie pracował w sztabie na Zamku Królewskim w Warszawie. W tym okresie dążył do przejścia do lotnictwa, co zrealizował dopiero w 1921 roku, gdy skierowano go do Niższej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy. Ukończył ją pomimo rozbicia samolotu Caudron G.III w czasie lotu szkolnego.

Kolejnym krokiem w jego karierze było ukończenie Wyższej Szkoły Pilotażu w Grudziądzu we wrześniu 1923. Następnie służył w 7 eskadrze myśliwskiej im. Tadeusza Kościuszki w Warszawie, gdzie również pełnił rolę instruktora w eskadrze treningowej 1 pułku lotniczego. Po zakończeniu służby wojskowej w 1924 roku, uzyskał stopień plutonowego.

Od 1 stycznia 1925 roku rozpoczął swoją karierę jako pilot komunikacyjny w polskim lotnictwie cywilnym, w przedsiębiorstwie Aerolot (które wcześniej nazywało się Aerolloyd do maja 1925). W 1929 roku przeszedł do Polskich Linii Lotniczych Lot. W czasie swojej kariery sportowej, odniósł wiele sukcesów, w tym udział w pierwszej polskiej reprezentacji na zawody samolotów turystycznych Challenge w 1930 roku. Lecąc samolotem RWD-2, zajął 19. miejsce, co czyni go najlepszym polskim zawodnikiem w tych zawodach, w których startowało 60 załóg, w tym 12 polskich.

W 1932 roku zakwalifikował się na kolejne zawody Challenge, jednak nie mógł wziąć w nich udziału, ponieważ jeden z trzech przewidzianych dla niego samolotów RWD-6 uległ zniszczeniu w trakcie prób fabrycznych. Mimo to, w 1934 roku wystartował w ostatnich zawodach Challenge, gdzie zajął drugie miejsce na samolocie RWD-9S, wspierany przez mechanika Stanisława Ziętka. W tej rywalizacji pokonał załogi z Niemiec, Włoch i Czech, a jego sukces jest szczególnie ważny, biorąc pod uwagę konkurencję.

14 maja 1937 roku, w trakcie lotu dla PLL Lot, Płonczyński pokonał pierwszy milion kilometrów w polskim lotnictwie komunikacyjnym. Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku, ewakuował polski samolot pasażerski Junkers Ju 52 do Bukaresztu w Rumunii. Przez Jugosławię i Grecję dotarł do Francji, gdzie stał się instruktorem lotniczym w polskich jednostkach. Po klęsce Francji, przeniósł się do Wielkiej Brytanii, gdzie przez pewien czas latał jako pilot w 304 dywizjonie bombowym Ziemi Śląskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego, a następnie szkoląc innych pilotów.

Od listopada 1941 roku służył w brytyjskim wojskowym lotnictwie transportowym Ferry Command, transportując samoloty z Kanady do jednostek w Europie, Afryce i Azji, dokonując 38 przelotów nad Atlantykiem. Wojnę zakończył w stopniu porucznika pilota.

Po powrocie do Polski w czerwcu 1947 roku, ponownie podjął pracę w PLL Lot, gdzie latał jako pilot samolotów pasażerskich. Od 1957 roku kierował sekcją treningu oraz wyszkolenia personelu latającego. W 1960 roku ukończył przeszkolenie w ZSRR na samoloty turbośmigłowe, a w 1964 przeszedł na emeryturę. Łącznie przeleciał 3,5 mln kilometrów, spędzając w powietrzu 14 580 godzin.

Stanisław Płonczyński zmarł 8 marca 1974 roku w Warszawie w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku tramwajowym. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 60-4-27).

Ordery i odznaczenia

Stanisław Płonczyński był osobą uhonorowaną wieloma odznaczeniami, co podkreśla jego znaczącą rolę i wkład w rozwój kraju oraz jego wartości. Oto zestawienie przyznanych mu orderów oraz odznaczeń, które z pewnością są źródłem dumy oraz świadectwem jego zasług:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1934 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 16 września 1934 roku,
• Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia, przyznana 17 września 1934 roku,
• Krzyż Złoty Orderu Feniksa z Grecji,
• War Medal 1939–1945, nadany przez Wielką Brytanię.

---

Oceń: Stanisław Płonczyński

---