Karol Kozłowski, urodzony 10 marca 1847 roku, prawdopodobnie w Warszawie bądź Poznaniu, jest postacią, która zapisała się w historii polskiego architektury. Jego życie zakończyło się 21 czerwca 1902 roku w Karlsbadzie.
Jako architekt, Kozłowski pozostawił po sobie trwały ślad, a jego dzieła nadal są przedmiotem zainteresowania badaczy oraz miłośników architektury.
Życiorys
Karol Kozłowski urodził się jako syn Aleksandra oraz Karoliny z domu Szilling. W latach 1861–1866 kształcił się w liceum w Douai, zlokalizowanym we Francji. Po powrocie do Warszawy podjął studia z zakresu architektury, a jego nauczycielami byli m.in. Julian Ankiewicz. Uzyskał tytuł budowniczego I klasy.
Własną karierę architektoniczną rozpoczął w latach 80. XIX wieku. Specjalizował się przede wszystkim w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej, głównie w stylu eklektycznym, gdzie splatał elementy renesansowe z barokową stylistyką. W latach 90. XIX wieku był aktywnym członkiem Spółki Artystycznej Malarzy, Rzeźbiarzy i Budowniczych, znanej jako „Salon Artystyczny”. Oprócz architektury jego pasje obejmowały również malarstwo i muzykę.
Kozłowski skomponował marsza oraz mazura na orkiestrę, a także walca, który został zaprezentowany w Filharmonii. Po zakończeniu życia artysta znalazł swój spoczynek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 73-4-19/20.
Życie prywatne
Karol Kozłowski, wybitny architekt, miał związek małżeński z Cecylią, pochodzącą z rodziny Czajkowskich. Z tego małżeństwa narodziło się trzech synów, w tym Zygmunt oraz Bolesław, który niestety zmarł w dzieciństwie w roku 1878. Oprócz nich, rodzina mogła cieszyć się obecnością Mieczysława.
Wybrane projekty i realizacje
Karol Kozłowski, jako architekt, pozostawił po sobie szereg interesujących projektów oraz realizacji, które do dzisiaj fascynują miłośników architektury. Wśród nich możemy wyróżnić:
- zakład kąpielowy przy źródłach żelazistych w Nałęczowie, zrealizowany w 1870 roku,
- muzeum pszczelarstwa oraz muzeum rybactwa w Warszawie z 1880 roku – projekt, który niestety nie został zrealizowany,
- pałacyk dla H. Zabiełły usytuowany w Łabunowie pod Kownem, ukończony w 1882 roku,
- teatr w Ciechocinku, zbudowany w 1884 roku – również niezrealizowany,
- przebudowa pałacu Brühla w Warszawie na potrzeby centralnego urzędu telegraficznego Królestwa Polskiego, która miała miejsce w latach 1885–1887,
- gmach Teatru przy ulicy Namiestnikowskiej w Lublinie, zrealizowany w 1886 roku,
- kaplica grobowa Karola Scheiblera z 1889 roku, która również nie została zrealizowana,
- teatr w Mińsku Litewskim, którego zakończenie datuje się na 1890 rok,
- kościół w Częstochowie, zaprojektowany w 1892 roku, a także i on pozostał na etapie projektu,
- kościół parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Sosnowcu, zrealizowany w 1893 roku, oraz jego plebania z 1901 roku,
- Kasa Oszczędnościowa z 1894 roku, która niestety nie została zrealizowana,
- teatr Bristol w Warszawie, zaprojektowany w 1899 roku – również do dziś nie zbudowany,
- przebudowa kościoła na Jasnej Górze w 1901 roku, która nie doczekała się realizacji,
- dom przy ulicy Nowogrodzkiej 46 w Warszawie, ukończony w 1909 roku,
- gmach Filharmonii Narodowej przy ulicy Jasnej, również z 1909 roku,
- budynek rotundy przy ulicy Oboźnej na Dynasach, zrealizowany w 1896 roku dla obrazu „Panorama Tatr”,
- budynek rotundy przy ulicy Karowej 18 w Warszawie, zaprojektowany dla obrazu Jana Styki „Golgota” w 1896 roku,
- kamienice czynszowe, m.in. przy ulicy Nowogrodzkiej 46 oraz Wilczej 22,
- dwór w Burcu,
- kościół w Miastkowie,
- przebudowa kościoła parafialnego w Żelechowie.
Upamiętnienie
W kruchcie bazyliki katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu znajduje się ważny symbol pamięci. Zostało tam wmurowane kamienne epitafium, które zostało ufundowane przez żonę oraz syna Karola Kozłowskiego w jego cześć.
Przypisy
- KatarzynaK. Puczyńska KatarzynaK., JoannaJ. Zętar JoannaJ., Karol Kozłowski (1847–1902) - Leksykon - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 30.10.2024 r.]
- AdamA. Gołębiowski AdamA., Katedra: 130. rocznica poświęcenia kamienia węgielnego - Diecezja Sosnowiecka [online], Katedra: 130. rocznica poświęcenia kamienia węgielnego - Diecezja Sosnowiecka, 25.10.2023 r. [dostęp 14.03.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: Karol Kozłowski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 30.07.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Anna Krystyna Cendrier | Karol Przanowski | Antoni Justat | Maciej Miłobędzki | Helena Morsztynkiewiczowa | Maciej Krasiński | Antoni Świątecki | Kazimierz Schiele | Zasław Malicki | Józef Handzelewicz | Stanisław Kontkiewicz (inżynier geolog) | Wojciech Żółtowski (inżynier) | Filip Pokutyński | Adolf Zeligson | Henryk Julian Gay | Tadeusz Zieliński (architekt) | Władysław Zalewski (konstruktor) | Marek Dziekoński | Witold Gutkowski | Stefan MareszOceń: Karol Kozłowski (architekt)