Jerzy Jurandot

---

Życiorys

Jerzy Jurandot, syn Tadeusza Glejgewichta i Sabiny z Bartów, rozpoczął swoją edukację w Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1928 roku ukończył gimnazjum. Po skoncentrowaniu się na matematyce i chemii, uzyskał absolutorium w 1934 roku. W 1937 roku związał się z Stefanii Grodzieńskiej, znaną tancerką, aktorką oraz piosenkarką, co otworzyło przed nim nowe horyzonty twórcze.

W swoim dorobku literackim zadebiutował w 1929 roku i wkrótce zdobył uznanie w latach trzydziestych. Tworzył na potrzeby teatrzyków kabaretowych, takich jak Cyrulik warszawski (1935), Morskie Oko, Banda, a także Małe Qui Pro Quo (1937–1939). W jego bogatym repertuarze znajdowały się piosenki wykonywane przez takie osobistości jak Jadwiga Andrzejewska, Chór Dana, Tadeusz Faliszewski, Stefcia Górska, Tola Mankiewiczówna, Tadeusz Olsza, Ludwik Sempoliński, Zofia Terné oraz Aleksander Żabczyński. Oprócz tego zaangażował się w pisanie dialogów filmowych, dostarczając teksty do produkcji takich jak Ada! To nie wypada!, Manewry miłosne oraz Pani minister tańczy.

Od 1940 roku, wraz ze swoją małżonką Stefanią, przebywał w getcie warszawskim, gdzie pełnił rolę dyrektora artystycznego oraz literackiego w Teatrze Melody Palace na ul. Rymarskiej 12. Po roku 1942 jego działalność przeniosła się do Teatru Femina, mieszczącego się przy ul. Leszno 35. W obliczu grożącej im niebezpieczeństwa deportacji do obozu zagłady w Treblince, ukrywali się w podwarszawskich Gołąbkach, gdzie Jerzy pracował jako stróż w stacji doświadczalnej ogrodniczej Mory. Przez niemal cały okres do wybuchu powstania warszawskiego ukrywali się w lokalu Heleny Niemyskiej przy ulicy Filtrowej 77.

Po zakończeniu drugiej wojny, Jurandot objął stanowisko dyrektora Rozgłośni Polskiego Radia w Lublinie. Działał także na niwie teatrów żołnierskich oraz w prasie satyrycznej, a był również naczelnikiem Wydziału Estrady Ministerstwa Kultury i Sztuki. W Łodzi złożył fundamenty dla Teatru Satyrycznego „Syrena”, w którym był dyrektorem w latach 1945–1950 oraz 1955–1957, a teatr ten przeniósł się do Warszawy w 1948 roku. Dodatkowo, w latach 1952–1955 piastował kierowniczą rolę w Teatrze Satyryków w stolicy, a także współpracował z tygodnikiem „Szpilki”.

Jerzy Jurandot zmarł w Warszawie, a jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera B37-1-7).

Twórczość

Jerzy Jurandot był niezwykle płodnym twórcą, znanym z licznych sztuk teatralnych, które pozostawiły trwały ślad w polskiej kulturze. Oto niektóre z jego najważniejszych dzieł:

• Plecy – 1945,
• Takie czasy – 1954,
• Trzeci dzwonek – 1958,
• Mąż Fołtasiówny – 1960,
• Operacja Sodoma, czyli dziewiąty sprawiedliwy – 1962,
• Pamiątkowa fotografia – 1966,
• Rachunek nieprawdopodobieństwa – 1971.

Oprócz sztuk, Jurandot zajął się również pisaniem wspomnień, które rzucają światło na jego życie i doświadczenia. Wśród nich znajdują się:

• Miasto skazanych. 2 lata w warszawskim getcie – 2014,
• Dzieje śmiechu – 1959.

Nie można również zapomnieć o jego książkach, które przyczyniły się do jego uznania jako pisarza:

• Frontem i afrontem – 1952,
• Moja tfurczość [sic] – 1966,
• Operacja „Sodoma” czyli dziewiąty sprawiedliwy – 1968.

Twórczość Jurandota to nie tylko sztuki, ale także dokumentacja emocji i doświadczeń, które wciąż inspirują kolejne pokolenia artystów i czytelników.

Teksty piosenek

Jerzy Jurandot pozostawił po sobie wyjątkowe teksty piosenek, które wciąż zachwycają miłośników muzyki. Wśród nich znajdują się utwory pełne emocji i pięknych melodii:

• „A jednak czegoś mi brak” (muzyka Henryk Wars),
• „A mnie w to graj” (muzyka Henryk Wars),
• „Ada to nie wypada” (muzyka Zygmunt Wiehler; utwór w repertuarze Ada Biedrzyńska, Irena Santor, Sława Przybylska, Sami Swoi),
• „Dziękuję ci moje serce” (muzyka Takis Morakis),
• „I wciąż się na coś czeka” (muzyka Franciszka Leszczyńska),
• „Idą leśni” (muzyka Jerzy Wasowski),
• „Jak odnaleźć twój ślad” (muzyka Ryszard Sielicki),
• „Jak za dawnych lat” (muzyka Henryk Wars),
• „Jest taki jeden skarb” (muzyka Jerzy Harald),
• „Już nie mogę dłużej kryć” (muzyka Henryk Wars),
• „Na moje wady już nie ma rady” (muzyka Henryk Wars),
• „Nie kochać w taką noc to grzech” (muzyka Zygmunt Wiehler),
• „Niedobrze, panie bobrze” (muzyka Jerzy Boczkowski),
• „Nikt mnie nie rozumie tak jak ty” (muzyka Zygmunt Wiehler),
• „Nie, psze pana” (muzyka Jerzy Boczkowski),
• „O jednej Wiśniewskiej” (muzyka trad. – stylizowana ballada dziadowska),
• „O królu Edwardzie i pani Simpson” (muzyka trad. – stylizowana ballada dziadowska),
• „Oj, dana” (muzyka Władysław Daniłowski),
• „Puste samoloty” (muzyka Hańba!),
• „Rosną w miastach domy” (muzyka Wawrzyniec Żuławski),
• „Sentymentalny, starszy pan” (muzyka Z. Dzięgielewski),
• „Szkoda, że niepogoda” (muzyka Marek Sart),
• „Tak jak mama nie gotuje nikt” (muzyka Andrzej Januszko),
• „Tak mało cię znam” (muzyka Władysław Szpilman),
• „Taka noc i walc, i my” (muzyka Henryk Wars),
• „Trzy listy” (muzyka Leon Boruński),
• „U cioci Pelagii” (muzyka Leon Boruński),
• „W ogródku Eldorado” (muzyka Leon Boruński),
• „Walczyk Warszawy” (muzyka Leon Rzewuski),
• „Wio, koniku” (słowa i muzyka oryginału Imre Garai),
• „Wiosną mi bądź” (muzyka Marek Sart).

Te piosenki ukazują różnorodność twórczości Jurandota i jego współpracy z wieloma uznanymi kompozytorami.

Ordery i odznaczenia

Jerzy Jurandot, znany polski artysta, został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami, które podkreślają jego wkład w kulturę i sztukę. Oto lista niektórych z jego odznaczeń:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1970),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1954),
• Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1946),
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974),
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (12 stycznia 1955),
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965),
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi.

Wszystkie te wyróżnienia świadczą o znaczącym dorobku artystycznym i społecznym Jurandota.

Nagrody

Jerzy Jurandot, znany jako utalentowany twórca, został wyróżniony licznymi nagrodami w ciągu swojej kariery. Oto niektóre z najważniejszych wyróżnień, które otrzymał:

• W 1955 roku zdobył wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za swoją sztukę Takie czasy,
• Również w 1955 roku uhonorowano go nagrodą w konkursie z okazji 10-lecia Polski Ludowej,
• W 1964 roku minister kultury i sztuki przyznał mu Nagrodę III stopnia za komedię Dziewiąty sprawiedliwy,
• W 1970 roku otrzymał po raz kolejny Nagrodę III stopnia od ministra obrony narodowej za Balladę o tamtych dniach (współpraca: Stefania Grodzieńska, muzyka: Jerzy Wasowski),
• W tym samym roku zdobył także nagrodę przyznaną przez Przewodniczącego Prezydium WRN w Koszalinie na IV Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu za utwór Idą leśni (muzyka: Jerzy Wasowski, wykonawca: Janusz Zakrzeński),
• Otrzymał ponadto nagrodę ZAiKS-u za libretto do Miss Polonia (muzyka: Marek Sart).

Ekranizacje

W temacie, o którym mowa, znajdziemy również kategorię: filmowe adaptacje dzieł Jerzego Jurandota.

---

Oceń: Jerzy Jurandot

---