Kayah, a właściwie Katarzyna Magda Rooijens ze Szczot, jest jedną z najważniejszych postaci polskiej muzyki. Urodziła się 5 listopada 1967 roku w Warszawie i od tamtej pory zyskała miano nie tylko utalentowanej wokalistki, ale także autorki tekstów, kompozytorki, producentki muzycznej, prezenterki radiowej oraz osobowości telewizyjnej. Aktualnie jest członkinią Rady Polskiej Fundacji Muzycznej oraz założycielką wytwórni płytowej Kayax.
Jej kariera muzyczna rozpoczęła się w 1988 roku, kiedy wydała swój debiutancki singiel „Córeczko”, za który zdobyła nagrodę specjalną na Festiwalu Piosenki Krajów Nadbałtyckich. Już w tym samym roku pojawił się debiutancki album studyjny zatytułowany po prostu Kayah, który zyskał anglojęzyczną wersję w 1991 roku. Szeroką rozpoznawalność przyniósł jej album Kamień z 1995, uznawany za jej pierwsze w pełni autorskie dzieło.
W tych latach artystka nie spoczęła na laurach, a jej dyskografia w następnych latach wzbogaciła się o kolejne 11 albumów, w tym:
- Zebra (1997),
- Kayah i Bregović (1999, współpraca z Goranem Bregoviciem),
- JakaJaKayah (2000),
- Stereo typ (2003),
- The Best & The Rest (2005),
- MTV Unplugged (2007),
- Skała (2009),
- Panienki z temperamentem (2010, z Renatą Przemyk),
- Kayah & Royal Quartet (2010),
- Transoriental Orchestra (2013),
- Gdy pada śnieg (2016).
Kayah ma na swoim koncie wiele przebojów, w tym „Fleciki”, „Na językach”, „Supermenka”, „Śpij kochanie, śpij” oraz „Ramię w ramię”. Jej twórczość cieszy się ogromną popularnością, co potwierdza m.in. fakt, iż trzy jej płyty dotarły na szczyt listy najchętniej kupowanych albumów w Polsce. Zdobyła liczne nagrody, w tym diamentową płytę oraz osiem złotych, cztery platynowe i jedną podwójnie platynową płytę.
Artystka jest również laureatką ośmiu Fryderyków, zyskała uznanie na koncertach, zdobywając nagrody takie jak Złota Superjedynka oraz sześć Superjedynek na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Wyróżniono ją także Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz tytułem Honorowego Ambasadora Stolicy Polskiej Piosenki w Opolu.
W 2013 roku znalazła się na liście „100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu”, zajmując 21. miejsce w zestawieniu miesięcznika „Forbes Polska”. Natomiast w 2010 roku „Machina” umieściła ją na czwartej pozycji na liście 50 najlepszych polskich wokalistek.
Pomiędzy projektami muzycznymi, Kayah pełniła rolę prowadzącej, jurorki i trenerki w kilku telewizyjnych programach rozrywkowych, a także brała udział w wielu dużych kampaniach reklamowych. Jej działalność nie ogranicza się jednak tylko do muzyki – artystka jest aktywna w sferze charytatywnej i społecznej, a także zdobyła tytuł ambasadorki Światowego Funduszu na rzecz Przyrody (WWF).
Rodzina i edukacja
Artystka jest córcą Polki i Żyda. W wieku 11 lat, niestety, jej ojciec zdecydował się opuścić rodzinę oraz wyjechać za granicę. Po stronie ojca ma dwie przyrodnie siostry.
Dzieciństwo spędziła w Białymstoku, gdzie mieszkała u swoich dziadków. W okresie młodzieńczym marzyła o tym, by zostać archeologiem, jednak w jej życiu obecne były także inne pasje.
Była aktywna sportowo i trenowała judo w szkole sportowej. Po ukończeniu liceum, podjęła decyzję o zakończeniu edukacji bez przystępowania do matury. W 1985 roku z powodzeniem uzyskała dyplom w klasie fortepianu u profesorki Anny Narkiewicz.
W dorosłym życiu, aby wspierać swoje finansowe potrzeby, pracowała jako sprzedawczyni krawatów.
Działalność muzyczna
Początki
Kayah swoją karierę muzyczną rozpoczęła w 1984 roku, współpracując z Kostkiem Joriadisem oraz zespołami Rasstar i Zgoda. Już w 1986 roku, z zespołem Tilt, nagrała przebój „Mówię ci, że…”, który szybko zyskał popularność w Polsce. Jej debiut na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu miał miejsce w 1988 roku, kiedy to zaprezentowała utwór „Córeczko” w 25. edycji festiwalu. Dzięki temu występowi zdobyła niemały rozgłos, a następnie jej talent został doceniony nagrodą specjalną na Festiwalu Piosenki Krajów Nadbałtyckich w Karlshamn oraz występem na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Jeszcze w tym samym roku, nakładem wytwórni Polskie Nagrania „Muza”, wydała swój debiutancki album, zatytułowany po prostu Kayah. Po chwilowym sukcesie zdecydowała się zakończyć współpracę z wytwórnią, uznając oferowany jej kontrakt za „ubezwłasnowolniający”. Decyzja ta była też wynikiem nieporozumień dotyczących organizacji koncertu promocyjnego, co stanowiło sprawczy powód do zerwania relacji.
Lata 1990–1999
W 1991 roku Polskie Nagrania wydały, bez zgody artystki, anglojęzyczną wersję jej pierwszego albumu. W tym czasie Kayah postanowiła na kilka lat wstrzymać swoją działalność muzyczną i osiedliła się w Wiedniu, gdzie pracowała jako modelka. Powróciła do muzyki jako wokalistka drugoplanowa, występując w chórkach zespołu Tilt oraz nagrywając partie wokalne dla takich artystów jak Obywatela G.C., Pawła Stasiaka, Mietka Szcześniaka, Kasi Stankiewicz i Andrzeja Krzywego.
W 1993 roku uczestniczyła w konkursie o Bursztynowego Słowika z piosenką „Liść”, a także w 30. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie z utworem „Cyganeria”. „Liść”, pod nową nazwą „Mówili o mnie”, znalazł się na albumie akustycznym zespołu Republika, zatytułowanym Bez prądu. Rok później wystąpiła z piosenką „Ja chcę ciebie” w koncercie „Premier” podczas 31. KFPP w Opolu, gdzie otrzymała nagrodę od prezydenta miasta oraz zajęła drugie miejsce na Festiwalu Piosenki Krajów Nadbałtyckich w Karlshamn. W listopadzie 1995 roku Kayah wydała swój pierwszy autorski album jazzowy pt. Kamień, promowany singlami: „Jak liść”, „Nawet deszcz”, „Santana” oraz „Fleciki”. Ostatnia z tych piosenek została uznana jednym z hitów roku i otrzymała wyróżnienie w kategorii „Złota Dziesiątka” od polskich stacji radiowych PlayBox. Album zdobył pozytywne recenzje, a Kayah otrzymała status złotej płyty za sprzedaż krążka oraz Fryderyka dla wokalistki roku.
Wiosną 1997 roku artystka wydała kolejny album, Zebra, na którym połączyła elementy disco i soul. W ramach promocji udała się z grupą dziennikarzy do warszawskiego zoo, gdzie przyjęła pod swoją opiekę zebrę Kaję. Album, który osiągnął sukces komercyjny, wkrótce po premierze przekroczył 100 tysięcy sprzedanych egzemplarzy, a w sumie wyniósł ponad 200 tysięcy, co pozwoliło artystce odebrać certyfikat podwójnie platynowej płyty. Wśród przebojów promujących album znalazły się „Na językach” i „Supermenka”, zdobywając dwie statuetki w konkursie PlayBox. Za całokształt albumu Kayah otrzymała Fryderyki w różnych kategoriach.
Na początku 1999 roku ukazał się album Kayah i Bregović, stworzony we współpracy z Goranem Bregoviciem. Promowany przez utwory „Śpij kochanie, śpij” oraz „Prawy do lewego”, album stał się gigantycznym bestsellerem, sprzedającym się w liczbie ponad 700 tysięcy egzemplarzy w Polsce, uzyskując certyfikat diamentowej płyty. Z kolei koncert promujący album, zrealizowany we wrześniu w warszawskim Służewcu, zgromadził ponad 50 tysięcy widzów. Popularność albumu przyczyniła się do jego wydania na rynkach międzynarodowych przez Bertelsmann Music Group. Duet został wyróżniony Fryderykiem za album roku, a także za wideoklip do „Prawy do lewego”. Kayah jednak po pewnym czasie skrytykowała Bregovicia, zarzucając mu brak uczciwości i elegancji, co stało się publicznie komentowane po zakończeniu współpracy.
Lata 2000–2009
12 maja 2000 roku premierę miał album JakaJaKayah, który uzyskał status platynowej płyty, sprzedając się w liczbie ponad 70 tysięcy egzemplarzy. Płytę promował tytułowy utwór, który zaowocował teledyskiem, będącym pierwszym klipem wyemitowanym na MTV Polska. Kayah odebrała statuetkę na Festiwalu Yach Film w kategorii najlepsza kreacja aktorska za swój występ w teledysku, a za album zdobyła pięć nominacji do Fryderyków. Na festiwalu KFPP 2000, który odbył się w czerwcu, Kayah zdobyła Superjedynki za „Najlepszą wokalistkę”, „Przebój roku” („Śpij kochanie, śpij”), „Najlepszą płytę pop” (Kayah i Bregović) oraz „Najlepszy teledysk” („Prawy do lewego”).
W 2001 roku artystka nagrała utwór „Embarcação” z Cesárią Évorą, a klip do utworu zdobył nagrodę za najlepszą reżyserię na X Festiwalu Yach Film. Piosenka trafiła na polską reedycję albumu JakaJaKayah. W tym okresie Kayah także promowała swoją twórczość, nagrywając piosenkę „Wiosna przyjdzie i tak” na potrzeby filmu Przedwiośnie oraz wystąpiła na koncercie dla polskich żołnierzy w Kosowie. 6 października 2002 roku wzięła udział w jubileuszu 40-lecia audycji radiowej „Trójka”, a 22 lutego 2003 roku zaśpiewała w Charatywnym Balu Dziennikarzy.
22 sierpnia 2003 roku ukazał się album Stereo typ, który stał się bestsellerem, zajmując pierwsze miejsce na liście płyt w Polsce i uzyskując status złotej płyty za sprzedaż 50 tysięcy egzemplarzy. Album ten przyniósł Kayah nominacje do fryderyków, a teledysk do singla „Testosteron” zdobył pierwszą nagrodę na festiwalu Yach Film. Kayah wystąpiła także na 40. MFP w Sopocie, gdzie jej występ śledziło ponad 5 milionów widzów. Jesienią odbyła trasę koncertową pod nazwą Stereo Tour. W 2004 roku była nominowana do Nagrody Muzycznej Radia Eska w kategorii artystka roku.
W 2005 roku artystka uczestniczyła w nagraniu singla „Pokonamy fale”, dedykowanego ofiarom trzęsienia ziemi na Oceanie Indyjskim, a jej koncert charytatywny zgromadził ponad 4 miliony widzów. Na początku 2005 roku wydany został podwójny album przeboju Kayah pt. The Best & The Rest, który uzyskał status złotej płyty i sprzedano go w ponad 50 tysiącach egzemplarzy. Promowała go duetem „Prócz ciebie, nic” z Krzysztofem Kiljańskim, za który oboje zdobyli Fryderyka za piosenkę roku. W 2005 roku Kayah wystąpiła w produkcji telewizyjnej Kopciuszek w reżyserii Krystyny Jandy, a także supportowała koncert Stinga w Warszawie.
7 marca 2006 roku wzięła udział w koncercie Lisy Stansfield, a kilka miesięcy później wystąpiła na „Festiwalu Jedynki” w Sopocie w towarzystwie zespołu Perfect. W grudniu 2006 roku Kayah wydała album Kolędy śpiewa Kayah oraz wystąpiła na gali Europejskich Nagród Filmowych. Jej twórczość znalazła też swoje miejsce w filmach Kochankowie Roku Tygrysa i Ryś. W październiku 2007 roku premierę miał album zespołu Zakopower, na którym zamieszczony został utwór „Zbuntowany anioł” autorstwa Kayah. Artystka brała również udział w licznych wydarzeniach, takich jak gala wręczenia Róż Gali w Teatrze Narodowym w Warszawie oraz plenerowy koncert „Sylwester pod dobrą gwiazdą” w Wrocławiu.
W sierpniu 2008 roku wystąpiła w Ostródzie w ramach Letniej trasy koncertowej RMF FM, a miesiąc później zagrała podczas PKO BP London Live – Polish Music Festival na Wembley Arenie. W 2009 roku miała okazję wystąpić w Warszawie z okazji 20-lecia wolności oraz odebrała Złotą Superjedynkę za zdobycie największej liczby Superjedynek w historii KFPP. Także w tym roku wydała album Skała, który nawiązywał do stylu jej wcześniejszego krążka Kamień, osiągając sukces komercyjny i uzyskując status złotej płyty już w dniu premiery.
Lata 2010–2019
W 2009 roku Kayah zapoczątkowała współpracę z Royal String Quartet, czego następstwem był wydany w marcu 2010 roku album Kayah & Royal Quartet, na którym znalazły się nowe aranżacje jej największych przebojów z wykorzystaniem instrumentów smyczkowych. Album przypomniał o jej obecności na scenie, a jego sprzedaż pozwoliła artystce na odebranie certyfikatu złotej płyty. Od marca do maja odbyła trasę koncertową, a w kwietniu wzięła udział w gali rozdania Fryderyków 2010, z kolei pod koniec maja podczas festiwalu TOPtrendy otrzymała wyróżnienie za wysoką sprzedaż płyt.
1 listopada premierę miał album Panienki z temperamentem, stworzony we współpracy z Renatą Przemyk. Zawierał on covery utworów Kabaretu Starszych Panów i osiągnął nakład 10 tysięcy sprzedanych egzemplarzy. W listopadzie artystka odbyła cztery koncerty w Anglii, a wiosną 2011 roku powróciła na listy przebojów z singlem „Za późno”, który uplasował się na wysokiej pozycji w rankingu najczęściej wyszukiwanych haseł.
Kayah pojawiła się na festiwalu TOPtrendy 2011 z recitalem, gromadzącym 1,9 miliona widzów. W kolejnych latach konfrontowała swoją muzykę z pamięcią o znanych artystach, występując jako gość na koncertach takich jak „Co ty na to? Z radiem lato” czy „Panna, madonna, legenda tych lat – w hołdzie Ewie Demarczyk”.
W 2012 roku Kayah wystąpiła na 14. Charytatywnym Balu Dziennikarzy, podczas letniej trasy koncertowej, a także koncertu w ramach „Solidarity of Arts” w Gdańsku. Także w tym roku artystka brała udział w IX Festiwalu Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera”, gdzie nagrała album pt. Transoriental Orchestra, wydany w listopadzie 2013 roku.
W czerwcu 2013 roku Kayah otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego, doceniając jej wkład w rozwój polskiej kultury. W grudniu wzięła udział w programie Gwiazdy kolędują z Dwójką i wzięła udział w koncercie z okazji 10-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Rok później, w 2014 roku, artystka nagrała cover „I Say a Little Prayer” z Andrzejem Piasecznym z okazji kampanii reklamowej Freshmarket, i wzięła udział w licznych wydarzeniach muzycznych, celebrujących współczesny dorobek kulturowy.
W 2015 roku Kayah zrobiła występ z okazji 25-lecia działalności RMF FM z jazzową wersją swoich przebojów, jak również prezentując utwory na festiwalu „Muzyczna biografia – 90 lat Polskiego Radia”. Latem wzięła udział w trasie „Lato z radiem”, a w listopadzie wydała reedycję albumu Kamień z okazji jego 20-lecia. W grudniu 2015 roku jej występ na „Sylwestrowej Mocy Przebojów” przyciągnął rekordową liczbę telewidzów. W 2016 roku Kayah ponownie wystąpiła w ramach „Letniej sceny Eski”, a także zdobywała uznanie za swoje kontynuacyjne projekty oraz występy kabaretowe.
Od 2020
W styczniu 2020 roku Kayah zaskoczyła publiczność wydając singiel „Ramię w ramię” z Viki Gabor, który skutkował nominacjami do Fryderyków 2021. W marcu ukazał się teledysk do piosenki „Przejazdem” w wykonaniu zespołu Pectus, gdzie Kayah dodała swoje głosy. W maju artystka zaangażowała się w akcję #hot16challenge2 dla wsparcia pracowników służby zdrowia w czasach pandemii COVID-19, a także współtworzyła utwór „Mimo wszystko” w hołdzie dla ludzi walczących o zdrowie innych. W sierpniu zaprezentowała singiel Karoliny Cichej o tytule „Płacz nad młodością, co odchodzi”, w którym również wzięła udział.
We wrześniu artystka zdobyła kolejny rozgłos, wydając utwór „Królestwo kobiet” w duecie z Mery Spolsky, na potrzeby promocji serialu TVN. Na początku października ukazał się utwór „Kocham cię” w wykonaniu Marii Sadowskiej, gdzie Kayah gościła z przekazem o miłości. W grudniu, w trakcie świątecznych występów, artystka wydała utwór „To spotkanie” w duecie z Małgorzatą Kościelniak. W czerwcu 2021 roku ukazał się nowy utwór „Kochaj różnym być” z Nickiem Sincklerem, a w kategoriach muzycznych, Kayah uczestniczyła w wielu znaczących wydarzeniach, m.in. podczas koncertu „Najlepsi z najlepszych” na Polsat SuperHit Festivalu 2021, a także w galach Fryderyków oraz na koncertach upamiętniających polską kulturę.
Na przestrzeni 2022 roku Kayah wzięła udział w wielu wydarzeniach charytatywnych, jak również wydała nowe single „Odnaleźć siebie” oraz „No, a ja?” (z Michałem Bajorem). W ramach projektu „Kayax XX Rework” powstały nowe wersje utworu Julii Wieniawy oraz jej piosenki „Po co”. Rok 2023 przyniósł kolejne mu muzyczne wydarzenia, w tym udział w telewizyjnych koncertach organizowanych przez Polsat oraz wiele nowych projektów nagraniowych.
W tym roku ukazały się również nowe single z Patricią Kazadi oraz Dominikiem Dudkiem. Ponadto, wystąpiła gościnnie w projekcie L.U.C.-a i Rebel Babel Film Orchestry „Jesień – tańcuj”, który promował film Chłopi i obecnie zajmuje III miejsce w polskich eliminacjach na 68. Konkurs Piosenki Eurowizji. W 2024 roku Kayah ogłosiła zakończenie współpracy z dotychczasowym menedżerem Tomaszem Grewińskim, a jej plany na przyszłość obejmują wiele nowych projektów artystycznych, które będą wzbogacać polską kulturę muzyczną.
Działalność biznesowa
Obok swojej kariery muzycznej, Kayah skupiła się również na działalności producenckiej, co znacząco wzbogaciło jej artystyczny dorobek. W 2001 roku, wspólnie z menedżerem Tomaszem „Tomikiem” Grewińskim, założyła spółkę producencką Kayax, która stała się kluczowym elementem jej kariery. Pierwszym owocem tej współpracy było stworzenie siedmiu utworów na album Ewy Bem pt. Mówię tak, myślę nie.
W kolejnych latach działalność Kayax przyniosła wiele sukcesów. W ramach tego projektu Kayah miała przyjemność współpracować z wieloma utalentowanymi artystami, wydając albumy, które zyskały uznanie wśród słuchaczy. Do grona wykonawców, z którymi współpracowała, należą Brodka, Zakopower, Hey, Andrzej Smolik, Urszula Dudziak, Artur Rojek, Krzysztof Kiljański, Maria Peszek, Krzysztof Zalewski, Daria Zawiałow oraz Mary Komasa.
Na zakończenie 2018 roku, Kayah uruchomiła projekt muzyczny My Name Is New, którego celem jest promowanie debiutujących wykonawców, co stanowi następny krok w jej działalności producenckiej i świadczy o jej zaangażowaniu w rozwój polskiej sceny muzycznej.
Działalność polityczna
W 2007 roku Kayah zdecydowała się nawiązać współpracę z nowo utworzoną Partią Kobiet, co zasygnalizowało jej zaangażowanie w kwestie polityczne dotyczące płci oraz praw kobiet.
W 2016 roku artystka podjęła współpracę z Komitetem Obrony Demokracji, uczestnicząc w marszu we wrześniu, podczas którego wygłosiła przemówienie, w którym krytykowała rządowe działania dotyczące aborcji.
W 2017 roku wystąpiła w kampanii społecznej Kultura Niepodległa, która wyrażała sprzeciw wobec wpływu polityki na kulturę, podkreślając znaczenie niezależności artystycznej.
Działalność społeczno-charytatywna
W swoich działaniach społecznych, Kayah aktywnie wspiera różnorodne inicjatywy, które mają na celu poprawę jakości życia innych. Współpracowała z Komitetem Ochrony Praw Dziecka oraz Fundacją Uli Jaworskiej, angażując się w akcje związane z profilaktyką zdrowotną. Jej rola w Radzie Polskiej Fundacji Muzycznej pokazuje, jak wiele znaczy dla niej kwestia wspierania kultury oraz zdrowia społeczności.
Artystka wzięła również udział w kampanii prowadzonej przez firmę farmaceutyczną Merck Serono, która miała na celu edukację na temat chorób tarczycy. W 2019 roku aktywnie uczestniczyła w akcji kanału Discovery Life, znanej pod hasłem #BadamPiersi, która zachęcała kobiety do regularnych badań piersi.
W ramach ogólnopolskiej kampanii Pij mleko! Będziesz wielki, Kayah promowała zdrowy tryb życia, a w 2007 roku wystąpiła na koncercie „Podziel się posiłkiem”, starając się zwrócić uwagę na problem dożywiania dzieci. Wspierała także kampanie takie jak Fundacji Polsat w latach 2008 i 2009, a także angażowała się w nagranie audiobooków dla dzieci w szpitalach: „Bajki oparte na Faktach” w 2013 oraz „Klub Sportowy Koźlątko” w 2016 roku.
Również w 2018 roku, podczas specjalnego odcinka teleturnieju Milionerzy, wspólnie z Grzegorzem Hyżym, przekazała wygraną w wysokości 40 tys. zł na rzecz Fundacji TVN „Nie jesteś sam”. Inicjatywa ta była kolejnym krokiem w jej działaniach charytatywnych. Wspierała także akcję „Podaruj wigilię” organizowaną przez Stowarzyszenie „Mali bracia ubogich” oraz wzięła udział w mikołajkowym bloku reklamowym telewizji Polsat, z którego dochód wynoszący ponad 1,2 miliona złotych przekazano na leczenie dzieci.
Kayah została także ambasadorką polskiego oddziału Światowego Funduszu na rzecz Przyrody, gdzie brała udział w akcji WWF Godzina dla Ziemi w 2009 roku. W 2018 i 2019 roku wystąpiła podczas koncertów „Gwiazdy dla Ziemi – Earth Festival”, mających na celu zwiększenie świadomości na temat problemu zanieczyszczenia środowiska. W 2019 roku zaangażowała się również w projekt Pauliny Przybysz „Women’s Voices. Kobiety ratują planetę”.
Nie można pominąć jej zaangażowania w kampanię społeczną Kultura się liczy, prowadzoną przez Narodowe Centrum Kultury. Kayah jest również sojuszniczką społeczności LGBT, co pokazuje poprzez różne inicjatywy, w tym powstanie albumu kompilacyjnego Music 4 Boys & Gays (2007) oraz jego kontynuacji Music 4 Queers & Queens (2020). W 2021 roku zadeklarowała, iż swoją Nagrodę Artystyczną Prezydenta Miasta Białegostoku przeznaczy na stowarzyszenie Tęczowy Białystok oraz Fundację „AXMAD”, która wspiera uchodźców z Czeczenii.
Pozostałe przedsięwzięcia
W 2004 roku Kayah miała zaszczyt uczestniczyć w sztafecie z ogniem olimpijskim, która miała miejsce podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atenach. Artystka pełniła rolę prowadzącej w autorskim programie rozrywkowym TVN, zatytułowanym To było grane (1998). Dodatkowo, jako jurorka w programie Fabryka gwiazd (2008) oraz uczestniczka jednego odcinka programu SuperSTARcie (2014), a także trenerka w pierwszej edycji The Voice of Poland (2011), zyskała uznanie w oczach widzów. Jej zaangażowanie w programie The Voice of Poland zaowocowało nominacją do Telekamer 2011 w kategorii juror.
Artystka nie szczędziła również swojego czasu na cele charytatywne, stając się uczestniczką specjalnej edycji teleturnieju Milionerzy w 2018 roku. Jej występy na scenie były równocześnie ściśle związane z festiwalami; współprowadziła koncerty podczas KFPP w Opolu w latach 1998, 2005 i 2024, a także festiwal TOPtrendy 2004 oraz Sopot Festival w 2007 roku. Ceremonie wręczenia Fryderyków w latach 2002, 2008 i 2014 to kolejne wydarzenia, w których miała swój udział.
Kaya była również aktywna w kampaniach promocyjnych; angażowała się w działania dla internetowego serwisu informacyjnego Arena.pl (2002) oraz rozgłośni radiowych, takich jak Radio Zet (2003, 2006), RMF Classic (2011) i Meloradio (2018). Jej udział w reklamach obejmował wiele znanych marek, takich jak Inblu (2003), Orange Pop (2005), Orange (2006), kanał VH1 Polska (2005), herbata Lipton (2007), kosmetyki AA (2009) oraz sieć Freshmarket (2014). Warto zwrócić uwagę, że za muzykę stworzoną do reklamy Orange Pop zdobyła nagrody na festiwalach Crackfilm, Kreatura oraz Złote Orły.
W 2004 roku Kayah wprowadziła na rynek swoją linię perfum oraz kosmetyków, a mianowicie „Kayah Women” oraz „Kayah Men”. Co więcej, artystka była współtwórczynią internetowego nRadio, a także współpracowała nad audycją „3 piosenki” w Radio Zet Chilli. W latach 2017–2022 prowadziła audycję „Tu i teraz” w Meloradiu, co jeszcze bardziej umocniło jej obecność w mediach.
W swoim bogatym dorobku artystycznym Kayah wzięła również udział w sesjach zdjęciowych do znanych czasopism, takich jak „Playboy” (1996, 1997, 2003), „Elle Polska” (1999), „Boutique” (2005), „Gala” (2006, 2010), „Viva!” (2007), „Olivia” (2011), „Zwierciadło” (2012) oraz „Sens” (2015). Dodatkowo w 2011 roku pracowała jako felietonistka dla „Gali”. Jej zdolności aktorskie zaowocowały gościnymi występami w serialach Niania (2005) oraz Druga szansa (2016).
Kayah zagrała również Marię Corazzi w filmie Dublerzy oraz w serialu telewizyjnym o tym samym tytule, które miały swoją premierę w 2006 roku. Uczestniczyła również w przesłuchaniach do ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza Ogniem i mieczem w reżyserii Jerzego Hoffmana, jednak ostatecznie nie została obsadzona w produkcji, w której rolę Horpyny zagrała Rusłana Pysanka. Jej ostatnim osiągnięciem filmowym jest rola w filmie Piksele z 2009 roku.
Ponadto, w styczniu 2019 roku, artystka zapowiedziała prace nad autobiograficzną książką, przy której współpracowała z Agnieszką Wójtowicz. Przyszłość z pewnością przyniesie kolejne interesujące zmiany w jej karierze.
Charakterystyka muzyczna i inspiracje
Na albumie Kamień, który artystka postrzega jako swój rzeczywisty debiut, zgromadzono materiał, który skutecznie łączy w sobie różnorodne brzmienia soulowe, jazzowe oraz R&B. Te elementy pojawiły się ponownie w czasie pracy nad płytą Skała. Z czasem Kayah zaczęła eksplorować także wpływy disco oraz elektroniczne, co stało się wyraźnie słyszalne na albumach Zebra i JakaJaKayah.
Po premierze płyt Kamień oraz JakaJaKayah zaczęto określać ją w mediach jako „uzdolnioną propagatorkę muzyki soul i R&B w Polsce”. W międzyczasie artystka nagrała również album Kayah & Bregović, który ukazywał jej fascynację muzyką bałkańską. W przypadku płyty Stereo typ powróciła do popowych brzmień, przeplatając je z nowymi inspiracjami.
Natomiast przy tworzeniu krążka Transoriental Orchestra artystka czerpała pełnymi garściami z muzyki żydowskiej, dając wyraz swojej wszechstronności, nagrywając utwory w językach takich jak hebrajski, arabski, jidysz oraz ladino, co czyni jej twórczość jeszcze bardziej różnorodną i unikalną.
Wpływ na popkulturę
Kayah to jedna z najbardziej charyzmatycznych i interesujących postaci w polskiej muzyce, której kariera wzbudza zachwyt i inspirację wśród wielu artystów. W programie rozrywkowym Telewizji Polsat Twoja twarz brzmi znajomo, utwory tej wokalistki wykonywali różni artyści, w tym Mariusz Totoszko, który wykonał „Prawy do lewego”, a także Anna Czartoryska-Niemczycka z interpretacją „Testosteron”, Agnieszka Twardowska, która zaśpiewała „Na językach”, Kasia Moś z utworem „Po co” oraz Katarzyna Ptasińska, która zaprezentowała „Byłam różą”.
Aktualnie nie można przecenić wpływu, jaki Kayah miała na swoją muzyczną uczennicę. W wywiadzie dla „Newsweeka” Magdalena Mielcarz podkreśliła, jak silnie Kayah oddziaływała na jej artystyczną twórczość. Wiele młodych talentów, takich jak Ralph Kaminski, Julia Wieniawa czy Reni Jusis, również wymieniają ją jako swoją idolkę oraz źródło inspiracji. Dzięki jej twórczości, muzyka polska zyskuje nie tylko na wartości, ale również na różnorodności stylów i melodii.
Życie prywatne
W latach 90. Kayah była w nieformalnym związku z gitarzystą Bogdanem Kowalewskim. W trakcie pracy nad programem To było grane miała okazję poznać producenta telewizyjnego Rinke Rooyensa. Ich miłość przerodziła się w małżeństwo, które miało miejsce 5 sierpnia 1998 roku. Dnia 1 grudnia 1998 na świat przyszedł ich syn, Roch. Rok później małżeństwo zdobyło Srebrne Jabłko, nagrodę, która była przyznana parom w plebiscycie czytelników miesięcznika Pani za tytuł „najwspanialszych polskich par”. W 2002 roku zakończyli swoją relację, a formalne rozwody dopełniły się w 2010 roku.
Po rozstaniu z Rinke Rooyensem, od 2005 do 2009 roku, Kayah była związana z Sebastianem Karpielem-Bułecką. Następnie, jej serce zaczęło bić dla senegalskiego muzyka Pako Sarra. W latach 2017-2023 jej partnerem był Jarosław Grzywiński, który piastował funkcję prezesa Giełdy Papierów Wartościowych.
Każda z tych relacji nie tylko wzbogaciła jej życie osobiste, ale także miała wpływ na jej karierę. Kayah wprowadzała w swoje życie różne wartości, w tym wegetarianizm i odniesienia do kabały, co również wpłynęło na jej podejście do sztuki. Niestety, boryka się z chorobą Hashimoto, co jest dla niej znaczącym wyzwaniem.
Artystka posiada dom w Rio de Janeiro, co świadczy o jej międzynarodowej renomie i zamożności. W 2007 roku jej majątek był szacowany na około 1,5 miliona złotych. Kayah była również uznawana za jedną z 100 najcenniejszych gwiazd polskiego show-biznesu według magazynu „Forbes Polska”.Jej wizerunek doceniano, ponieważ był on wyceniany przez reklamodawców na różne kwoty w latach 2008-2014.
Tak więc Kayah, jako ikona kultury, łączy bogate życie osobiste z dynamiczną karierą w branży muzycznej i medialnej.
Dorobek artystyczny
Muzyka
Kayah, jedna z najbardziej powszechnie rozpoznawalnych artystek w polskim przemyśle muzycznym, ma na swoim koncie bogaty dorobek płytowy. Poniżej przedstawiamy jej najważniejsze albumy studyjne:
- Kayah (1988),
- Kayah (1991),
- Kamień (1995),
- Zebra (1997),
- Kayah i Bregović (1999; z Goranem Bregoviciem),
- JakaJaKayah (2000),
- Stereo typ (2003),
- Kolędy śpiewa Kayah (2006),
- Skała (2009),
- Kayah & Royal Quartet (2010; z Royal String Quartet),
- Panienki z temperamentem (2010; z Renatą Przemyk),
- Transoriental Orchestra (2013),
- Gdy pada śnieg (2016).
Filmografia
Oprócz kariery muzycznej, Kayah również zadebiutowała na ekranie. Jej filmowy dorobek jest równie imponujący. W poniższej tabeli można znaleźć szczegóły dotyczące jej ról w filmach oraz serialach:
Rok | Tytuł | Rola | Dodatkowe informacje |
---|---|---|---|
2006 | Niania | ona sama | serial; odcinek „Oda do Kayah” |
Dublerzy | Maria Corazzi | film lub miniserial | |
2009 | Piksele | gwiazda | film |
2016 | Druga szansa | ona sama | serial; odcinek „Szansa” |
2018 | Zabawa, zabawa | gwiazda | film |
Przypisy
- „Najlepsi z Najlepszych” na Polsat SuperHit Festiwal 2021. [w:] Polsat [on-line]. polsat.pl, 26.06.2021 r.
- KAYAH, VIKI GABOR i NOCNY KOCHANEK rozgrzewają scenę Fryderyków 2021! [online], tvn.pl, 6.08.2021 r.
- Top of The Top Sopot Festival 2021: Kayah zaśpiewała "Poszłabym za tobą"! [online], tvn.pl.
- Kayah i Goran Bregović wyrzuceni z Life Festival Oświęcim za prorosyjskie komentarze. [w:] Wirtualnemedia.pl, 9.04.2015 r.
- Paweł Gzyl: Kayah: wszystko niosę na własnych barkach. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 11.06.2015 r.
- Goran Bregović wyrzucony z Life Festival Oświęcim za prorosyjskie komentarze. [w:] Wirtualnemedia.pl, 9.04.2015 r.
- Patryk Pallus: Najcenniejsze polskie gwiazdy: na czele Robert Lewandowski – Wojewódzki i Prokop w górę. [w:] Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 26.07.2013 r.
- Krzysztof Lisowski: Tegoroczny festiwal w Opolu pod znakiem jubileuszy. [w:] Wirtualnemedia.pl, 24.05.2011 r.
- Paweł Piotrowicz: Fryderyki 2024: Janerka czyni mistrza, czyli nokaut bez obecności [RELACJA]. Onet.pl, 23.03.2024 r.
- PawełP. Piotrowicz: Jak przetrwać Kayah. Po koncercie charytatywnym dla Ukrainy “Stay Together – Nie bądź obojętny” [online], Onet Kultura, 25.02.2023 r.
- MateuszM. Ryman: Kayah i Goran Bregović na trzech koncertach w 2019 roku!. [w:] JazzSoul.pl [on-line]. jazzsoul.pl, 10.10.2018 r.
- Wspólne kolędowanie – wigilijny koncert w TVN! [online], tvn.pl, 22.12.2023 r.
- AHA ma nowego klienta. [w:] Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 25.05.2004 r.
- Kayah stanęła na ślubnym kobiercu. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. gwiazdy.wp.pl, 17.02.2020 r.
- Kultowe okładki ELLE Polska: lata 90. – Okładka ELLE z Kayah, 01.05.1999 r.
- Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński: Encyklopedia Polskiego Rocka. Warszawa: Świat Książki, 1997 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Poliński | Filip Gębski | Michał Kwiatkowski (gitarzysta) | Tola Szlagowska | Monika Pikuła | Józefa Daszkiewicz | Wacław Wąsowicz | Katarzyna Butowtt | Zygmunt Noskowski | Jacek Drewnowski | Maciej Sinkowski | Janusz A. Zajdel | Adam Raczyński | Jerzy Jurandot | Halina Prugar-Ketling | Roch Siemianowski | Amelia Rotter-Jarnińska | Anna Sobik | Krzysztof Karasek | Małgorzata PieczyńskaOceń: Kayah