Janusz Zalewski, znany również jako Jan Zalewski, był osobą o wielu pseudonimach, takich jak „Chinek”, „Chińczyk”, „Zand”, „Henryk” oraz „Hynek”. Urodził się 21 lipca 1914 roku w Warszawie.
W trakcie swojej kariery związany był z różnymi formacjami wojskowymi. Zasłynął jako porucznik artylerii w Polskim Wojsku, a także w Polskich Siłach Zbrojnych oraz w Armii Krajowej. Jako cichociemny był jednym z odważnych żołnierzy, którzy brali udział w trudnych działaniach wojennych.
Jego losy w czasie II wojny światowej są owiane tajemnicą, a mówi się, że zmarł prawdopodobnie w 1943 roku.
Życiorys
Janusz Zalewski był synem Cezarego i Marii z domu Malickiej.Po ukończeniu gimnazjum w Grudziądzu w 1934 roku oraz odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, zdecydował się na kontynuację nauki. Zapisując się na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, równocześnie od 1937 roku pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa.
W obliczu narastającego zagrożenia wojennego, został zmobilizowany 31 sierpnia 1939 roku. Po ewakuacji swojego Instytutu, pozostał w Warszawie, wspierając obronę miasta na Pradze jako członek 360 Pułku Piechoty do momentu jego kapitulacji. 16 października przekroczył granicę polsko-łotewską i podjął dalszą drogę, która wiodła go aż do Francji, gdzie uczęszczał do Ośrodka Szkolenia Artyleryjskiego w Bressuire oraz do 4 pułku artylerii lekkiej 4 Dywizji Piechoty.
Po upadku Francji, Janusz został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie przydzielono go do 4 dywizjonu artylerii lekkiej 4 Brygady Kadrowej Strzelców. Zgłosił się na ochotnika do służby w kraju, poddając się szkoleniu wywiadowczemu w Polskiej Szkole Wywiadu, gdzie ukrywał się pod pretekstem udziału w Oficerskim Kursie Doskonalenia Administracji Wojskowej (OKDAW). Po zakończeniu konspiracyjnego przeszkolenia w zakresie wywiadu, złożył przysięgę 11 grudnia 1941 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza.
W nocy z 30 na 31 marca 1942 roku, Janusz został zrzucony w ramach akcji „Legging” kierowanej przez por. naw. Mariusza Wodzickiego, zrzut miał miejsce w pobliżu wsi Postoliska, w miejscu odbioru o nazwie „Błoto”. Po aklimatyzacji w Warszawie, w maju tego samego roku, otrzymał przydział do Referatu „Wschód” (wywiad ofensywny) Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej AK, pełniąc funkcję oficera ośrodka wywiadowczego w Kijowie.
Jednak 14 stycznia 1943 roku, jego losy przybrały tragiczny obrót, gdy został aresztowany przez Abwehrę w Kijowie. Do 8 marca przebywał w tamtejszym więzieniu, a dalsze losy Janusza Zalewskiego pozostają nieznane.
Awanse
Janusz Zalewski, znany jako cichociemny, uzyskał następujące stopnie wojskowe:
- podporucznik – z dniem 1 września 1939 roku,
- porucznik – z dniem 30 marca 1942 roku.
Odznaczenia
Janusz Zalewski, znany jako cichociemny, otrzymał wyjątkowe wyróżnienie za swoje zasługi. Wśród jego odznaczeń znajduje się:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – pośmiertnie nr 13425.
Upamiętnienie
W lewej nawie kościoła św. Jacka na ul. Freta w Warszawie w 1980 roku odbyła się ceremonia odsłonięcia tablicy upamiętniającej żołnierzy Armii Krajowej, a w szczególności cichociemnych – spadochroniarzy, którzy walczyli o wolność Polski, pochodząc z Anglii i Włoch. Na liście 110 poległych cichociemnych znajduje się również Janusz Zalewski.
Przypisy
- ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997 r., s. 537.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zbigniew Kozaczek | Roman Sołtyk | Jolanta Kolczyńska | Władysław Mrowiec | Eugenia Maria Cegielska | Witold Chludziński | Tadeusz Ślaski | Jerzy Uszycki | Tadeusz Stanisław Kierst | Wacław Sikorski | Zygmunt Brockhusen | Józef Rautenstrauch | Michał Bajer | Kazimierz Biesiekierski | Jan August Hiż | Mieczysław Kalinowski | Stanisław Komornicki | Zygmunt Horyd | Kazimierz Skuras | Ryszard SzymanikOceń: Janusz Zalewski (cichociemny)