Roman Sołtyk

---

Życiorys

Roman Sołtyk był synem senatora Stanisława Sołtyka oraz Karoliny z Sapiehów. W 1804 roku rozpoczął naukę w Liceum Warszawskim, jednak już rok później podjął decyzję o przeniesieniu się do Francji. Po ukończeniu politechniki w Paryżu, w 1807 roku dołączył do artylerii konnej Armii Księstwa Warszawskiego. W 1809 roku, jako kapitan artylerii, dowodził własną kompanią i wziął udział w wojnie z Austrią, gdzie szczególnie wyróżnił się w walkach o Zamość.

W 1810 roku objął stanowisko szefa szwadronu, a od 1811 roku służył w 6 pułku ułanów. W 1812 roku był adiutantem generała Michała Sokolnickiego i wstąpił do francuskiego sztabu generalnego. W tym samym roku wziął udział w Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego, uczestnicząc m.in. w kampanii moskiewskiej oraz saskiej. Niestety, jego losy zmieniły się, gdy w trakcie bitwy pod Lipskiem został wzięty do niewoli przez Rosjan. Po powrocie do kraju dołączył do Armii Królestwa Polskiego, ale w 1816 roku złożył dymisję.

Roman Sołtyk był aktywnie zaangażowany w życie polityczne, biorąc udział w organizacjach dążących do niepodległości w Warszawie. Jego działalność na rzecz chłopów objawiła się, gdy w 1829 roku, jako poseł sejmowy, złożył projekt ustawy o uwłaszczeniu chłopów. W trakcie debat sejmowych wspierał Jana Olrycha Szanieckiego, który również dążył do oczynszowania i uwłaszczenia tej grupy społecznej. Sołtyk był również związany ze spiskiem Piotra Wysockiego, a w 1830 roku pełnił funkcję wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego.

W momencie wybuchu powstania listopadowego, zgłosił się do służby, początkowo jako regimentarz zawiślański. Odegrał kluczową rolę w organizacji regularnej armii oraz ruchomej gwardii narodowej. W oblężonej Warszawie zastąpił dowódcę artylerii wałowej. 25 stycznia 1831 roku, na wniosek Romana Sołtyka, Sejm powstańczy jednogłośnie uchwalił detronizację cara Mikołaja I jako króla Polski. W tym samym roku awansował na stopień generała, jednak stał na stanowisku bezwzględnej obrony miasta, opowiadając się zdecydowanie przeciwko kapitulacji.

Po kapitulacji postanowił ruszyć z resztkami armii polskiej do Płocka, a stamtąd udał się w misji dyplomatycznej do Francji i Anglii. W późniejszych latach działał w polskich organizacjach politycznych na emigracji. Pozostałą część życia spędził we Francji, gdzie w 1834 roku został skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za swój udział w powstaniu listopadowym. Był również członkiem sejmu powstańczego na uchodźstwie. Dodatkowo, w 1819 roku związany był z lożą wolnomularską Bouclier du Nord.

Życie osobiste Romana Sołtyka również pełne było wydarzeń. W 1820 roku w Częstochowie ożenił się z Konstancją Heleną z domu Moszczeńską, z którą miał syna Romana (1820 lub 1822–1873), generała armii austriackiej, oraz córkę Helenę (1831–1908).

Twórczość

Roman Sołtyk był autorem wielu istotnych dzieł, które przyczyniły się do zrozumienia historii Polski oraz wydarzeń militarnych z nią związanych. Wśród jego najważniejszych publikacji znalazły się:

• – La Pologne, précis historique, politique et militaire de sa révolution… (1833, 2 t.),
• – Napoléon en 1812 (1836),
• – Relation des opérations de l’armée aux ordres du prince Joseph Poniatowski pendant la campagne de 1809… (1841),
• – oraz inne.

---

Oceń: Roman Sołtyk

---