Jan Więckowski

---

Życiorys

Jan Więckowski urodził się jako syn Aleksandra Więckowskiego, który był inżynierem architektem oraz pracownikiem Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. Aleksander Więckowski brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej oraz w II wojnie światowej. Jego matką była Helena z domu Braunstein, posiadająca tytuł doktora filozofii uzyskanego na Uniwersytecie Warszawskim. Helena była nie tylko wykształconą kobietą, ale również aktywną uczestniczką życia społecznego jako współpracowniczka Delegatury Rządu na Kraj, a także profesorem na Uniwersytecie Łódzkim i dyrektorką Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego.

Jan miał także siostrę, Marii Więckowską, która pełniła rolę łączniczki w I plutonie „Sad 2″ kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”. W okresie młodzieńczym Jan uczęszczał do Męskiego Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Ziemi Mazowieckiej, gdzie zdobywał wiedzę oraz nawiązywał przyjaźnie. Był kolegą z klasy Andrzeja Romockiego, z którym dzielił wiele ważnych chwil.

Od 1935 roku aktywnie działał w harcerstwie jako członek 21. Warszawskiej Drużyny im. gen. Ignacego Prądzyńskiego. Swoją edukację kontynuował w trudnych czasach. W 1941 roku rozpoczął studia na tajnej Szkole Głównej Handlowej, co świadczy o jego determinacji i zamiłowaniu do nauki pomimo zawirowań historycznych.

II wojna światowa

Konspiracja

Od roku 1940 Jan Więckowski podjął działalność w tajnej organizacji znanej jako PET. Po jej wcieleniu do struktury Szarych Szeregów, zastał przydzielony do Hufca Południe Sad-400, który był pod dowództwem Andrzeja Romockiego. W tym czasie aktywnie uczestniczył w akcjach prowadzonych przez Organizację Małego Sabotażu Wawer. W miarę rozwoju konspiracyjnej działalności, po powołaniu batalionu „Zośka”, objął zajmowane stanowisko szefa 2. kompanii „Rudy”, a od 1 czerwca 1944 roku pełnił także funkcję szefa bezpieczeństwa dla batalionu. Jego rodzinne mieszkanie na ulicy Smulikowskiego (obecnie Spasowskiego) pełniło rolę lokalizacji kontaktowej oraz archiwum dla kompanii.

Warto również zauważyć, że Więckowski ukończył drugi turnus Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola” z wysoką piątą lokatą, co podkreślał jego zaangażowanie w sprawy związane z obronnością kraju.

Akcje

Jan Więckowski brał udział w kluczowych działaniach, związanych z rozpoznaniem do akcji Lornetki, jak również brał czynny udział w przygotowaniach do akcji pod Gołębiem, która miała miejsce 30 czerwca 1943 roku. Główne zadanie tej operacji polegało na wysadzeniu pociągu, w którym podróżowali niemieccy żołnierze wracający z frontu wschodniego na urlop. W roli kwatermistrza, był zaangażowany również w przygotowania do akcji pod Sieczychami, zapewniając stan gotowości plutonów przed akcją Kutschera oraz przeprowadzając rozpoznanie przed akcją Tryńcza.

Powstanie warszawskie

W trakcie powstania warszawskiego, Więckowski walczył w ramach swojego batalionu na Woli oraz na Starym Mieście. Niestety, dziewiętnastego dnia walk odniósł kontuzję spowodowaną wybuchem granatnika, co skutkowało trwałą utratą słuchu w lewym uchu. 31 sierpnia, razem ze swoją kompanią „Rudy” oraz „Kolegium A” z Kierownictwa Dywersji Komendy Głównej AK, udało im się przez Ogród Saski, znajdujący się w rękach niemieckich, dotrzeć do Śródmieścia. Sukces tej próby był w dużej mierze wynikiem umiejętności Drogosława, który płynnie posługiwał się językiem niemieckim. Po przedostaniu się do Śródmieścia, Więckowski kontynuował działania w kierunku Czerniakowa, gdzie przełożony na „Brody 53″ zorganizował transport lżej rannych żołnierzy z powrotem do Śródmieścia, jednak tam został nieoczekiwanie odcięty od swojego batalionu „Zośka”. Od 13 września, znajdował się w grupie żołnierzy batalionu „Wigry”. Po zakończeniu powstania został wzięty do niewoli przez Niemców. Więckowski przebywał w obozach takich jak Bergen-Belsen, Gross-Born, Sandbostel oraz Lubeka (Oflag X C), gdzie udało mu się odzyskać wolność dzięki brytyjskim wojskom.

Lata powojenne

W maju 1945 roku Jan Więckowski rozpoczął swoją podróż do Meppen, gdzie przyłączył się do 1 Dywizji Pancernej. Następnie trafił do Francji, a potem do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Został przydzielony do dowództwa I Korpusu PSZ z siedzibą w Edynburgu.

Od stycznia 1946 roku znajdował się w Londynie, pracując w Sztabie Naczelnego Wodza, gdzie zasiadał w Komisji Historycznej Armii Krajowej, na czele której stali gen. Tadeusz Pełczyński oraz płk. Kazimierz Iranek-Osmecki. Wspólnie z gen. Tadeuszem Borem-Komorowskim, piastując funkcję adiutanta, odwiedzał jednostki wojskowe. Dodatkowo, był pierwszym sekretarzem Zarządu Głównego Koła byłych Żołnierzy Armii Krajowej.

Po zakończeniu służby w Polskich Siłach Zbrojnych, Więckowski osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. W latach 1948–1951 studiował na Stetson University w Deland, gdzie uzyskał tytuł magistra ekonomii międzynarodowej. Od 1951 roku pracował w Girard Banku w Filadelfii, a w 1976 roku awansował na stanowisko Wiceprezesa Zarządu tegoż banku.

Po przejściu na emeryturę w 1986 roku, Jan Więckowski angażował się w różne rady nadzorcze firm finansowych. Był czołową postacią Rady Konsultacyjnej Banku Polska Kasa Opieki SA w Nowym Jorku. W latach 1990-1996 pełnił funkcję doradcy prezesa Banku Pekao SA w Warszawie, wykazując aktywność również jako członek Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce.

Pasjonował się działalnością w kręgach „Zośkowców” i przekazał swoje pamiątki oraz dokumenty związane z powstaniem warszawskim do Archiwum Szarych Szeregów.

Jan Więckowski zmarł 11 lipca 2008 roku w Bryn Mawr w Pensylwanii. Został pochowany na cmentarzu Our Lady of Czestochowa w Doylestown.

Odznaczenia

Jan Więckowski był osobą, która zdobyła wiele znaczących odznaczeń za swój wkład i zasługi. Oto lista jego odznaczeń:

• Krzyż Walecznych, przyznany dwukrotnie w 1944 roku,
• Srebrny Krzyż za Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami, otrzymany w 1993 roku,
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP, nadany w 1996 roku.

---

Oceń: Jan Więckowski

---