Stefan Koc

---

Życiorys

Stefan Koc był osobą, której życie wypełniło wiele ciekawych i tragicznych wydarzeń. Urodził się jako syn Piotra, a swoją edukację zakończył na 6 klasach szkoły powszechnej. Jego pierwsze kroki na rynku pracy to funkcja gońca w banku, a następnie podjął zatrudnienie jako robotnik. W 1927 roku wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), a od 1930 roku organizacja ta zmieniła nazwę na Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej (KZMP). Od 1928 roku był aktywnym członkiem Komitetu Dzielnicowego ZMK na Pradze, a od roku 1929 zasiadał również w Komitecie Warszawskim ZMK.

W latach 1930-1931 spędził czas w Moskwie, gdzie uczestniczył w rocznym kursie w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej. Po powrocie do kraju odbył obowiązkową służbę wojskową w 1 Pułku Piechoty Legionów w Wilnie. Od 1933 roku, aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, pracował jako brukarzem w I Oddziale Inżynieryjnym służb miejskich. W tym okresie był również działaczem Związku Zawodowego Brukarzy i Pokrewnych Zawodów w Polsce, a także delegatem związku.

W 1935 roku stał się członkiem Centralnego Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Budowlanego, Drzewnego, Ceramicznego i Pokrewnych Zawodów w Polsce, a w latach 1936-1938 pełnił funkcję skarbnika Zarządu Oddziału Brukarzy. Zmobilizowany we wrześniu 1939 roku, wkrótce po tym został wzięty do niewoli przez Niemców, z której powrócił w styczniu 1941 roku. Od 1943 roku nawiązał współpracę z Polską Partią Robotniczą (PPR), a w listopadzie 1944 roku został członkiem Egzekutywy Komitetu Powiatowego PPR w Mińsku Mazowieckim. 1 grudnia 1944 roku objął stanowisko szefa PUBP w tym mieście, wkrótce potem przenosząc się do Ostrołęki, gdzie pełnił tę funkcję do stycznia 1945 roku.

W latach 1947-1949 pełnił obowiązki zastępcy naczelnika Wydziału III WUBP w Warszawie, a od 1949 do 1953 roku był naczelnikiem Wydziału Więzień i Więziennictwa w tym urzędzie. Później w 1953 roku pracował w centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, gdzie m.in. kierował sekcją ochrony przeciwpożarowej. Z kolei od 1955 roku był naczelnikiem Wydziału Ogólnego Centralnego Zarządu Zaopatrzenia. Na emeryturę przeszedł w 1959 roku.

Jako szef PUBP w Ostrołęce, Stefan Koc dał się poznać jako osoba wyjątkowo bezwzględna, zwłaszcza w działaniach przeciw zbrojnemu podziemiu niepodległościowemu. Był zaangażowany w organizowanie morderstw na działaczach niepodległościowych oraz brał aktywny udział w tych brutalnych akcjach. Jego działalność była wysoko oceniana przez przełożonych, gdyż przyczyniła się do rozbicia konspiracji WiN i NZW w powiecie ostrołęckim. Koc kierował także pacyfikacjami wsi; m.in. w dniu 22 kwietnia 1946 roku, w trakcie pacyfikacji Gruceli, ostrzelano wieś, a pięć gospodarstw zostało spalonych.

W kontekście społeczno-politycznym, komentując wyniki referendum z 30 czerwca 1946 roku, stwierdził, że zamiast rzucać bombę atomową na wyspę, Amerykanie powinni zrzucić ją na Ostrołękę, co w pełni odzwierciedlało jego podejście do sytuacji politycznej w kraju.

Ostatecznie Stefan Koc spoczął na wojskowych Powązkach (kwatera B2-14-20), gdzie został pochowany po swoim złożonym życiu i kontrowersyjnej działalności.

Odznaczenia

Stefan Koc otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń za swoje zasługi i osiągnięcia.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
• Krzyż Walecznych.

---

Oceń: Stefan Koc

---