Jan Karbowski (inżynier)

---

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

W 1890 roku Jan Karbowski zakończył naukę w Szkole Technicznej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, zlokalizowanej przy ul. Chmielnej w Warszawie. Następnie podjął studia wyższe inżynieryjne w Petersburgu, które otworzyły przed nim wiele możliwości zawodowych. Przez blisko 20 lat z pasją prowadził roboty budowlane, które przyczyniły się do rozwoju sieci kolejowej w Rosji.

W tym czasie nadzorował wiele znaczących projektów, w tym: budowę mostu na Donie oraz linii wschodniodonieckiej (1899-1900), rozbudowę stacji Bołogoje na linii Bołogoje-Siedlce, roboty przy budowie mostów na linii Kijów-Woroneż oraz budowę odcinka kolei windawsko-rybińskiej (1903-1904). Dodatkowo, Karbowski odpowiedzialny był za modernizację mostów na linii Ruzjewka-Penza między 1905 a 1909 rokiem oraz za konstrukcję odnogi kolei obwodowej w Moskwie w 1912 roku.

W latach 1913-1915 prowadził m.in. budowę kolei elektrycznej Petersburg-Oranienbaum oraz 47-kilometrowego odcinka Orsza-Worożba w 1916 roku. Swoją karierę zawodową rozpoczął od budowy koszar w Olicie, a jego pierwsze doświadczenia w branży zdobywał, pracując dla zewnętrznych przedsiębiorstw. Z czasem założył własną firmę, która podejmowała się realizacji zleceń od organów rządowych.

Po powrocie do Polski w 1918 roku, Karbowski objął stanowisko dyrektora zarządzającego w Polskim Towarzystwie Budowlanym SA, gdzie współpracował m.in. z inż. Kazimierzem Górskim oraz prof. Janem Łopuszańskim, kierującym lwowskim oddziałem firmy, znajdującym się przy ul. Kościuszki 6. W zarządzie towarzystwa zasiadali również prezes hr. Stanisław Mycielski, Jan Steczkowski oraz Stanisław Rybicki, a biuro mieściło się przy ul. Wierzbowej 9 w Warszawie. PTB angażowało się w budowę linii kolejowych oraz robót wodnych, a do jego majątku należały m.in. lasy, tartaki w Zgierzu i Grotnikach, cegielnia w Kaszewach oraz zakłady stolarskie. Najważniejszym osiągnięciem firmy było zrealizowanie mostu średnicowego w Warszawie.

W 1923 roku, Karbowski, wspólnie z inż. Józefem Kurowskim, założył biuro techniczne działające pod nazwą „J. Karbowski i J. Kurowski Towarzystwo Inżynieryjno-Budowlane SA”, które swoje siedziby miało w Warszawie, przy ul. Koszykowej 33. Biuro skupiło się na realizacji projektów kolejowych, w tym budowy odcinków: Kalety-Herby i Rusiec-Kozuby na linii części magistrali węglowej Śląsk-Gdynia, w latach 1925-1926, oraz kolejnych linii do 1934 roku. Pomimo jego śmierci, firma kontynuowała działalność i w 1937 roku przekształciła się w „Zjednoczone Firmy Towarzystwo Inżynieryjno-Budowlane J. Karbowski i J. Kurowski SA” z siedzibą przy ul. Mokotowskiej 46, przetrwała do 1951 roku.

Karbowski pełnił także funkcję członka zarządu Przemysłowych Zakładów Chemicznych „Zagożdżon” SA. Oprócz niego, w zarządzie zasiadali prezes Tadeusz Szulborski, wiceprezes hr. Kazimierz Kwilecki oraz inni znani członkowie. Niestety, zakład nie przetrwał konkurencji z Państwową Wytwórnią Prochu i Materiałów Kruszących, co doprowadziło do jego bankructwa w 1927 roku. Karbowski, poza działalnością inżynierską, był także autorem licznych publikacji dotyczących technologii budowlanej oraz współautorem istotnych opracowań teoretycznych.

Rodzina i działalność społeczna

W 1898 roku, Jan Karbowski ożenił się z Marią z Krzyżanowskich, z którą doczekał się trojga dzieci: Wacława (1901-1932), który służył w Wojsku Polskim, Włodzimierza (1903-1931), będącego przedsiębiorcą i urzędnikiem, oraz Marii zamężną Frankowską (1906-1996), wybitną etnolog. W około 1912 roku zakupił dawny pensjonat państwa Wiśniewskich przy ul. Kościuszki lub Chopina w Otwocku, który otoczyła piękna przestrzeń parku, oraz zlecił swojemu szwagrowi, dr. Stanisławowi Krzyżanowskiemu, prowadzenie sanatorium przeciwgruźliczego, będącego drugim tego rodzaju obiektem w mieście, po sąsiednim zakładzie dr. Józefa Geislera.

W 1915 roku, w obawie przed nadejściem niemieckich wojsk do Warszawy, rodzina Karbowskich ewakuowała się w głąb Rosji, gdzie osiedli w guberni czernihowskiej. Jan kontynuował tam pracę inżynieryjną dla władz carskich, związując się z potrzebami wojennymi. W 1918 roku Karbowscy repatriowali się do Warszawy, zamieszkując na ul. Poznańskiej 14 m. 31. Po śmierci dr. Krzyżanowskiego sanatorium w Otwocku zostało zamknięte około 1920 roku, a teren został przekazany miastu, które utworzyło tam zakład wychowawczy dla dzieci.

Od 1920 roku Jan Karbowski aktywnie uczestniczył w działalności społecznej w Polskim Czerwonym Krzyżu. Po jego śmierci został pochowany w rodzinnym grobie na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 139-1-4/5).

---

Oceń: Jan Karbowski (inżynier)

---