Figura Matki Boskiej Pasawskiej w Warszawie

---

Opis

Rzeźba Matki Boskiej Pasawskiej to znakomite dzieło autorstwa Józefa Bellottiego, które zostało stworzono w roku 1683. Artysta, będący zarówno rzeźbiarzem, jak i architektem, ufundował tę rzeźbę jako wotum dziękczynne za uratowanie siebie i swojej rodziny od straszliwej zarazy, która nawiedziła Warszawę w latach 1677–1679. Została również wzniesiona ku pamięci zwycięstwa króla Jana III Sobieskiego w czasie odsieczy wiedeńskiej. Bellotti podarował tę rzeźbę pobożnemu królowi, a jej lokacja jest niezwykle prestiżowa, znajduje się w miejscu końcowym odcinka Krakowskiego Przedmieścia, jakie jest najbliżej Zamku Królewskiego oraz murów obronnych.

Nazwa figury odnosi się do faktu, że rzeźba wzorowana jest na obrazie Matki Boskiej, znanym z wielu cudów, który znajduje się w kościele pielgrzymkowym Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych (Wallfahrtskirche Mariahilf in Passau) w niemieckiej Pasawie. Oryginalny obraz w tym kościele jest staranną kopią dzieła Lucasa Cranacha Starszego z Innsbrucka, powstałą w roku 1537, a sam proces kopiowania miał miejsce w 1620 roku. Wiek niewątpliwie istotnym był moment, gdy przed tym obrazem cesarz Leopold I modlił się o ocalenie Wiednia podczas oblężenia, a po pokonaniu Turków, obraz został uznany za cudowny w kontekście monarchii habsburskiej. Liczne kopie tego wizerunku trafiły do różnych kościołów na terenie Austrii.

Układ postaci warszawskiej figury przypomina strukturalnie układ z obrazu Cranacha. Istnieją spekulacje dotyczące możliwości, że rzeźbiarz Bellotti mógł odwiedzić Pasawę lub Innsbruck, jednak to tylko hipotezy. W takim przypadku mógł się posługiwać graficzną reprodukcją cudownego obrazu.

Figura stoi na eleganckim cokole wykutym z piaskowca, na którego czterech stronach znajdują się inskrypcje w języku łacińskim lub włoskim. W latach 30. XIX wieku figura została ukoronowana. Następnie w roku 1852 przeprowadzono jej restaurację, dokonując tego na koszt generała Aleksandra Haukego. Wówczas twórca ten złożył hołd za ocalenie Rzeczypospolitej od epidemii cholery, co potwierdza inskrypcja znajdująca się na postumencie. Dawne korony wykonane z cynkowej blachy, które były pomalowane na niebiesko, w wyniku funduszy Haukego zostały zastąpione nowymi, żelaznymi i złoconymi w ogniu.

Początkowo figura stała nieco na południe, w okolicy Krakowskiego Przedmieścia, w kierunku obecnego skweru Mickiewicza. W 1866 roku przeniesiono ją na obecne, znacznie bardziej eksponowane miejsce. Dodatkowo, po obu stronach figury w roku 1880 zainstalowano ozdobne latarnie. W 1905 roku cokół został podniesiony i ustawiony na kamiennej podstawie w stylu secesji, a wokół dodano kutą żelazną balustradę na kamiennych słupkach.

Warto dodać, że figura Matki Boskiej Pasawskiej przetrwała powstanie warszawskie. Cała konstrukcja została odnowiona w roku 2001 dzięki staraniom Franza Batthyany’ego oraz jego firmy, co potwierdza tablica umieszczona u stóp monumentu.

Napisy na czterech ścianach cokołu

Na czterech ścianach cokołu Matki Boskiej Pasawskiej umieszczono napisy, które zawierają cenne treści historyczne. Poniżej przedstawiamy zawartość tabel związanych z tym określonym dziełem.

Dnia XII września Roku Pańskiego MDCLXXXIII Najwyższy Król JOANNES III Z Bożym Wsparciem INNOCENTIUS XI Najwyższy Papież Ziemi Wsparcie W ALTERNACIE LEOPOLD I Najświetniejszy Cezar ZAPRASZA Oblegających Wiedeń Turków Chwalebnie pokonał.

W tym samym dniu Szczęśliwy czas dla Chrześcijańskiego Świata Najczystszy Kamień ZAPISU To z wdzięczności za Ofiarowanie Obelisk Wznoszę z myślą o DAVID ZAPPIUS PROKONSUL Od Miasta Warszawskiego otrzymany OD BOŻEGO PASAWIA JOSEPH BELLOTI WŁOCH Z własnych funduszy Postawił

Dnia września Dwunastego Roku tysiąc sześćset Osiemdziesiąt trzy GIOVANNI TERZO Król Świata W obronie Wiednia.

A Bellotti Włoch Który w tym miejscu Że to Miasto Królewskie Na dar Tego samego dnia Będąc w Warszawie Umieścił Matkę Z PASSAWIA

Następnie, istotna informacja tłumaczy się w poniższym kontekście:

W dniu 12 września Roku Pańskiego 1683 Najbardziej niezwyciężony wśród królów Jan III, z Bożego zsyłania, przy współpracy Inocentego XI Ojca Świętego rodaka Komeńskiego, oraz Leopolda I Najdostojniejszego monarchę, na wezwanie, oblegających Wiedeń Turków sławetnie pokonał.

Tego właśnie dnia, wśród pomyślnych dla chrześcijańskiego świata chwil, ku upamiętnieniu przedniej jasności skaliną, ten pomnik w bojaźni Bożej wdzięczności na gruncie, za czasów burmistrzowania Dawida Zappiego, przez miasto Warszawę mu wyznaczonym, Bogarodzicy Pasawskiej Józef Belloti Włoch ze swojego majątku wzniósł.

We wrześniu dnia dwunastego roku tysiąc sześćset osiemdziesiątego trzeciego JAN TRZECI ten wielki król świata zniósł oblężenie Wiednia.

Belloti, Włoch, na działce ziemi, którą mu ten królewski gród w darze ofiarował, tego samego dnia, będąc w Warszawie, umieścił Bogarodzicę Pasawską.

---

Oceń: Figura Matki Boskiej Pasawskiej w Warszawie

---