Albertyna Ewa Szczudłowska-Dembska, urodzona 9 grudnia 1934 roku w Warszawie, to postać istotna w polskim świecie nauki. Jako wybitna egiptolożka oraz koptolożka, znacząco wpłynęła na studiowanie historii i kultury Starożytnego Wschodu.
Zmarła 17 września 2013 roku w tym samym mieście, pozostawiając po sobie pozycje, które świadczą o jej wiedzy oraz pasji do badań nad cywilizacjami starożytnymi.
Prof. dr hab. Szczudłowska-Dembska stała się autorytetem w swoim fachu, przyczyniając się do zrozumienia wielu aspektów życia społecznego, religijnego oraz kulturalnego ówczesnych cywilizacji.
Życiorys
Albertyna Szczudłowska-Dembska była niezwykłą osobą, córką Mieczysława i Janiny. Okres okupacji spędziła w Warszawie, doświadczając trudnych chwil w czasie II wojny światowej. Po kapitulacji powstania warszawskiego, została skierowana do obozu w Pruszkowie, co wpłynęło na jej dalsze życie. Po wojnie skończyła liceum im. Narcyzy Żmichowskiej w 1951 roku, co otworzyło jej drzwi do wyższej edukacji.
W latach 1951–1956 studiowała filologię orientalną na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obroniła pracę magisterską pod tytułem „Rozwój partykuły m i n w języku egipskim”. W 1965 roku uzyskała doktorat, na podstawie dysertacji dotyczącej tzw. „papirusu Sękowskiego”, napisanej pod kierunkiem Rudolfa Ranoszka. W 1981 roku otrzymała tytuł doktora habilitowanego, co potwierdza jej znaczący wkład w dziedzinę egiptologii.
Albertyna Szczudłowska-Dembska przez wiele lat była związana z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie pełniła rolę kierowniczki Zakładu Egiptologii na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dodatkowo, była profesorem w Instytucie Historii Wydziału Historyczno-Socjologicznego Uniwersytetu Białostockiego. W latach 1987–1997 była aktywną członkinią Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN, a także w latach 1962–1972 Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego, co świadczy o jej zaangażowaniu w rozwój nauki.
Jej życie osobiste było również związane z nauką, gdyż jej mężem był orientalista Wojciech Dembski. Odeszła z tego świata 17 września 2013 roku, a zaledwie kilka dni później, 26 września, została pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 53G-1-5).
Wybrane publikacje
Albertyna Szczudłowska-Dembska jest autorką wielu ważnych publikacji związanych z kulturą i językiem koptyjskim, które mają istotne znaczenie w badaniach nad starożytnością oraz historią Egiptu. Poniżej przedstawiamy wybór jej najważniejszych prac, które ukazują jej wkład w rozwój tej dziedziny:
- (współautor: Wincenty Myszor), Chrestomatia koptyjska: materiały do nauki języka koptyjskiego dla studentów II roku Instytutu Orientalistycznego, Warszawa: Uniwersytet Warszawski 1974,
- Starożytny Egipt, praca zbiorowa pod red. Albertyny Szczudłowskiej, Warszawa: PWN 1976,
- Teksty z Nag-Hammadi, z koptyjskiego przetł. Albertyna Dembska i Wincenty Myszor, wstępem i komentarzem opatrzył oraz całość oprac. W. Myszor, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1979,
- Gramatyka koptyjska: skrypt dla studentów II i III roku Instytutu Orientalistycznego, Warszawa: Wydawnictwa UW 1985,
- (współautor: Wincenty Myszor), Podręczny słownik języka koptyjskiego, Warszawa: Instytut Orientalistyczny UW 1988,
- Ewangelia Tomasza, z koptyjskiego przetł. Albertyna Dembska i Wincenty Myszor, wstępem i komentarzem opatrzył oraz całość oprac. W. Myszor, Katowice: „Verbum” – Marek Górny 1992,
- Kultura starożytnego Egiptu: słownik, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1995,
- Podręczny słownik koptyjsko-polski, oprac. Albertyna Dembska, Wincenty Myszor, Warszawa: „Dialog” 1996,
- Chrestomatia koptyjska: materiały do nauki języka koptyjskiego, oprac. Albertyna Dembska, Wincenty Myszor, Warszawa: „Dialog” 1998,
- Klasyczny język egipski, Warszawa: „Dialog” 2004,
- Chrestomatia monastycznych tekstów koptyjskich, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog 2010.
Wszystkie te pozycje charakteryzują się bogatą treścią i staranną edycją, co czyni je cennym źródłem wiedzy dla studentów, badaczy oraz wszystkich zainteresowanych kulturą i językiem koptyjskim.
Przypisy
- Wojciech Stawiszyński, Profesor Albertyna Szczudłowska-Dembska (09.12.1934 r. – 17.09.2013 r.), "Vox Patrum" 34 (2014), t. 61, s. 703.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jarosław Ładosz | Hipolit Oleszyński | Jadwiga Jakubowska | Zbigniew Grabowski (inżynier) | Lech Paszkowski | Robert Moszyński | Jan Stecki (fizykochemik) | Wiktor Golde | Kazimierz Rouppert | Julian Marian Auleytner | Alina Cała | Jerzy Korolec | Bogdan Składanek | Aleksandra Rutkowska-Szwed | Arkadiusz Piekara | Krzysztof Birkenmajer | Maria Gutry | Wojciech Zabłocki | Szczepan Szczeniowski | Samuel DicksteinOceń: Albertyna Szczudłowska-Dembska