Samuel Dickstein

---

Życiorys

Samuel Dickstein był synem Rafała oraz Małgorzaty z Waldenbergów. Miał także brata, Szymona Dicksteina. W latach 1866–1869 studiował w Szkołach Głównych, a następnie w okresie 1878–1888 prowadził szkołę realną w Warszawie. W 1905 roku zainicjował na podstawie Uniwersytetu Latającego powstanie Towarzystwa Kursów Naukowych w stolicy.

W latach 1906–1908 był wykładowcą matematyki oraz dziekanem Wydziału Przyrodniczego Towarzystwa Kursów Naukowych. W 1915 roku objął posadę profesora na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie jego prace koncentrowały się głównie na teorii liczb oraz algebrze. W 1921 roku otrzymał zaszczytny tytuł doktora honoris causa, nadany mu przez Uniwersytet.

W 1920 roku był członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa, a cztery lata wcześniej współorganizował serię wydawniczą o nazwie Biblioteka Matematyczno-Fizyczna, która dostarczała podręczników akademickich dla młodzieży studiującej. Samuel był również założycielem oraz wydawcą czasopisma „Wiadomości Matematyczne”, które w latach 1897–1939 ukazało się w 47 tomach, a po wojnie wznowiono je w 1955 roku przez Polskie Towarzystwo Matematyczne jako jeden z dwóch roczników tegoż towarzystwa.

Założył także czasopismo „Prace Matematyczno-Fizyczne”, które wydawano w latach 1888–1951, a jego tradycja została zainaugurowana w 1955 roku przez „Commentationes Mathematicae” (Prace Matematyczne). W 1904 roku wygłosił wykład pod tytułem Wronski als Mathematiker na Międzynarodowym Kongresie Matematyków w Heidelbergu, co stanowiło pierwsze wystąpienie polskiego uczonego na tak prestiżowej konferencji z dziedziny matematyki.

Był członkiem korespondentem w Towarzystwie Nauk w Liège, a także członkiem Towarzystwa Naukowego w Pradze, Związku Czeskich Matematyków i Fizyków oraz Międzynarodowej Komisji Nauczania Matematyki. Pełnił także funkcję wiceprezesa Międzynarodowej Akademii Historii Nauk Ścisłych.

Dodatkowo, Samuel Dickstein interesował się historią nauki oraz wspierał finansowo i intelektualnie pracę Edwarda Stamma. Był współzałożycielem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie, gdzie współorganizował Pracownię Fizyczną. Był również pomysłodawcą sieci stacji meteorologicznych, a od 1902 roku kierował Centralną Stacją Meteorologiczną przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

Samuel był zaangażowany w Muzeum Rzemiosła i Sztuki Stosowanej w Warszawie, gdzie odpowiedzialny był m.in. za dział biblioteki. Należał do różnych organizacji naukowych, takich jak Towarzystwo Ogrodnicze Warszawskie oraz Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Mikołaja Kopernika. W latach 1900–1914 zasiadał w komitecie redakcyjnym Encyklopedii Wychowawczej, a w 1909 roku uczestniczył w I Zjeździe Neurologów, Psychiatrów i Psychologów Polskich. Samuel był jednym z założycieli żydowskiej partii „Zjednoczenie”, która stawiała sobie za cel będącą za asymilacją Żydów w Polsce.

W 1880 roku ożenił się z Pauliną z Natansonów, która żyła w latach 1861–1928. Jego życie zakończyło się tragicznie podczas bombardowania Warszawy we wrześniu 1939 roku. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, uliczka 4).

Ordery i odznaczenia

Samuel Dickstein został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami za swoje zasługi.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w dniu 27 listopada 1929,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 11 listopada 1937.

Upamiętnienie

Polskie Towarzystwo Matematyczne ustanowiło Nagrodę Dicksteina, która ma na celu docenienie wkładu w edukację, popularyzację oraz badania historyczne w dziedzinie matematyki.

---

Oceń: Samuel Dickstein

---