Aleksandra Maria Rutkowska-Szwed, urodzona 11 lutego 1940 roku w Warszawie, to postać, która pozostawiła istotny ślad w polskim świecie edukacji i działań społecznych. Zmarła w czerwcu 2020 roku w Markach, wciąż pozostając w pamięci wielu, którzy mieli przyjemność ją znać.
Była nie tylko nauczycielem dyplomowanym, ale również pełniła funkcję dyrektora szkoły, gdzie swoją pasją do nauczania zarażała kolejne pokolenia uczniów. Jej zaangażowanie w działalność partyjną oraz społeczną pokazuje, jak ważne były dla niej nie tylko kwestie edukacyjne, ale również sprawy społeczne, z którymi sympatyzowała i które starała się zmieniać na lepsze.
Życiorys
Aleksandra Rutkowska-Szwed urodziła się 11 lutego 1940 roku w Warszawie, jako córka Władysława i Marii Rutkowskich. Ukończyła studia na Wydziale Filologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz podjęła dodatkowe studia podyplomowe z zakresu wychowania przez sztukę i organizacji oraz zarządzania. W trakcie nauki pracowała w Młodzieżowym Domu Kultury w Warszawie.
W 1963 roku rozpoczęła swoją karierę zawodową jako nauczyciel polonista w Zespole Szkół Zawodowych w Przasnyszu, w Technikum Mechanicznym. Tam nauczała w takich specjalnościach jak budowa i naprawa maszyn rolniczych, urządzenia mechanizacji rolnictwa oraz obróbka skrawająca. W 1969 roku objęła rolę wychowawcy klas. Dwa lata później, na bazie zasadniczej szkoły zawodowej, powstało technikum mechaniczne, w którym również pełniła funkcję nauczyciela języka polskiego.
W 1971 roku została wicedyrektorem tej szkoły. W 1972 roku była współinicjatorką utworzenia ośrodka wypoczynkowego „Muszaki” w Zawadach koło Janowa, usytuowanego w pobliżu ośrodka pracowników służby zdrowia – „Leśny Poranek”. W 1977 roku szkole nadano imię mjr. Henryka Sucharskiego, a 12 listopada stał się Dniem Patrona Szkoły.
W 1978 roku Kurator Oświaty i Wychowania w Ostrołęce powołał ją na stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych w Przasnyszu. W trakcie swojej pracy pełniła również funkcję nauczyciela dyplomowanego języka polskiego oraz wychowawcy. Zdecydowanie poprawiła warunki materialne oraz atmosferę pracy dla nauczycieli i uczniów, którzy zdobywali liczne sukcesy na międzynarodowych, krajowych oraz lokalnych konkursach. Stworzono komfortowy internat, unowocześniono klasopracownie oraz bibliotekę szkolną.
Aleksandra była także inicjatorką programu praktyk zagranicznych. W ciągu 27 lat pracy w Zespole Szkół Zawodowych zorganizowała wiele wycieczek oraz integracyjnych obozów dla uczniów. Współpracowała z Teresą Lelińską i Józefem Stolarczykiem przy tworzeniu izby pamięci narodowej oraz izby historii i tradycji szkoły, a także zapraszała do swojej placówki wielu interesujących gości, w tym pisarzy, regionalistów oraz aktorów.
Pełniła wiele funkcji, w tym przewodniczącej i członka organizacji konkursów oraz szkolnych komisji egzaminacyjnych. Dyrektorem Zespołu Szkół Zawodowych pozostała aż do 1990 roku, kiedy to przeszła na emeryturę oraz zmieniła miejsce zamieszkania.
W latach 1990-1996 pracowała w Zespole Szkół Zawodowych w Markach. W 1992 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1997 roku podjęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Norwida w Radzyminie, gdzie była inicjatorką „Kawiarenki literackiej”. Realizowała również autorski program edukacyjny „Przeżyj to z nami”, skierowany do młodzieży z województwa mazowieckiego, w ramach współpracy z Oddziałem Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii w Warszawie oraz Towarzystwem Przyjaciół Radzymina.
Była egzaminatorem Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Warszawie z języka polskiego. Uczestniczyła w uroczystości z okazji 90-lecia szkolnictwa zawodowego w Przasnyszu oraz 50-lecia powstania Technikum Mechanicznego, w trakcie której, w klasztorze ojców pasjonistów w Przasnyszu, odsłoniła wraz z dyrektorami Zespołu Szkół Powiatowych tablicę pamiątkową dla upamiętnienia zmarłych pracowników i nauczycieli.
Aleksandra Rutkowska-Szwed była członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Zmarła w czerwcu 2020 roku, a uroczystości pogrzebowe miały miejsce 9 czerwca 2020 roku na cmentarzu katolickim w Markach.
Ordery, odznaczenia i wyróżnienia
W dorobku Aleksandry Rutkowskiej-Szwed znajdują się liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które potwierdzają jej wkład w różne dziedziny życia społecznego i kulturalnego. Poniżej przedstawiamy listę jej najważniejszych odznak oraz nagród:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Złoty medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Srebrny medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Brązowy medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Złota Odznaka ZNP,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- Złota Odznaka PCK,
- Złota Odznaka PTTK,
- nagroda od MOiW (3),
- nagroda od Kuratora Oświaty i Wychowania w Ostrołęce (9),
- nagroda od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
- laureatka II edycji konkursu „Kobieta z Marką”.
Przypisy
- Pożegnanie Aleksandry Rutkowskiej – Szwed, byłej dyrektor ZSP w Przasnyszu [online], infoprzasnysz.com [dostęp 09.09.2022 r.]
- Pożegnanie Aleksandry Rutkowskiej [online], zsp-przasnysz.edu.pl [dostęp 09.09.2022 r.]
- In memoriam [online], zsp-przasnysz.edu.pl [dostęp 10.09.2022 r.]
- „Nie chcemy powiedzieć żegnaj, a do zobaczenia…” [online], kurier-w.pl [dostęp 10.09.2022 r.]
- Historia [online], zsp-przasnysz.edu.pl [dostęp 09.09.2022 r.]
- Tu każdy jest prymusem [online], niedziela.pl [dostęp 09.09.2022 r.]
- Osoba w Krajowym Rejestrze Sądowym [online], rejestr.io [dostęp 10.09.2022 r.]
- a b c Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 10.09.2022 r.]
- Pamiętajmy o tych, którzy odeszli [online], marki.pl [dostęp 09.09.2022 r.]
- Zjazd Absolwentów ZSP w Przasnyszu [online], Powiat Przasnysz [dostęp 07.05.2020 r.]
- Medyk w szpitalu [online], Tygodnik Ostrołęcki [dostęp 26.05.2020 r.]
- Lemanowicz, Włodarczyk i Kruszewski 2014 ↓, s. 42.
- Lemanowicz, Włodarczyk i Kruszewski 2014 ↓, s. 51.
- Lemanowicz, Włodarczyk i Kruszewski 2014 ↓, s. 69–70.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Bogdan Składanek | Jerzy Korolec | Alina Cała | Albertyna Szczudłowska-Dembska | Jarosław Ładosz | Hipolit Oleszyński | Jadwiga Jakubowska | Zbigniew Grabowski (inżynier) | Lech Paszkowski | Robert Moszyński | Arkadiusz Piekara | Krzysztof Birkenmajer | Maria Gutry | Wojciech Zabłocki | Szczepan Szczeniowski | Samuel Dickstein | Marcin Łyskanowski | Piotr Witakowski | Justyna Napiórkowska | Tomasz StrzemboszOceń: Aleksandra Rutkowska-Szwed