Adam Czesław Rudnicki-Behczyc, urodzony 16 marca 1897 roku w Warszawie, to postać znana przede wszystkim jako dzielny działacz na rzecz niepodległości Polski.
Jego życie zakończyło się 7 grudnia 1964 roku w malowniczym Tyrolu, w Austrii. W ciągu swojej kariery odegrał znaczącą rolę w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), angażując się w działania mające na celu wolność kraju.
Rudnicki był również oficerem Wojska Polskiego, posiadającym stopień podpułkownika dyplomowanego piechoty, co świadczy o jego wysokich kompetencjach wojskowych oraz oddaniu sprawie narodowej.
Życiorys
Adam Rudnicki przyszedł na świat 16 marca 1897 roku w Warszawie, jako syn Adama i Zofii Anastazji z Joteyków. Jego edukacja rozpoczęła się w szkole handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy, a później kontynuował ją na SGGW oraz na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał absolutorium na wydziale prawa. Po ukończeniu studiów wstąpił do Wyższej Szkoły Wojskowej, gdzie zdobył cenne umiejętności wojskowe.
W okresie przed I wojną światową aktywnie uczestniczył w skautingu oraz w Organizacji Młodzieży Narodowej. Po wybuchu wojny w 1919 roku, Rudnicki objął dowództwo Okręgu Suwalskiego w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). W sierpniu tego samego roku zorganizował skuteczne odbicie Sejn z rąk Litewskich, które zajęły to miasto po wycofaniu się niemieckich wojsk. Już 1 czerwca 1921 roku rozpoczął pracę w Oddziale II Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego, gdzie był pełniącym służbę w 1 pułku piechoty Legionów.
W 1923 roku, w stopniu kapitana, pełnił obowiązki w Oddziale II Sztabu Generalnego, a także był oficerem nadetatowym 66 pułku piechoty stacjonującego w Chełmnie. Rok później, w 1924 roku, Rudnicki pozostał w szeregach 66 pułku piechoty, kontynuując swoją wojskową karierę. W dniu 2 listopada 1926 roku został przyjęty do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, gdzie zajął się studiami w VII Kursie Normalnym. W wyniku swoich osiągnięć i zaangażowania awansował na majora, uzyskując starszeństwo z dniem 1 stycznia 1928 roku.
Po ukończeniu kursu, 31 października 1928 roku, Rudnicki otrzymał dyplom oficera Sztabu Generalnego i został przydzielony do dowództwa 28 Dywizji Piechoty z siedzibą w Warszawie, gdzie pracował na stanowisku szefa sztabu. Na początku 1931 roku przeniesiono go do 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu, zajmującego się dowodzeniem batalionem. W listopadzie 1933 roku Rudnicki związał się z Wojskowym Instytutem Naukowo-Wydawniczym w Warszawie, gdzie sprawował funkcję redaktora naczelnego pisma „Polska Zbrojna”. Z dniem 27 czerwca 1935 roku uzyskał awans na podpułkownika, ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 roku i 34. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W styczniu 1936 roku objął stanowisko zastępcy szefa instytutu.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej Rudnicki został powołany do sztabu Grupy Operacyjnej „Jasło”. Po nieudanej kampanii wrześniowej dotarł do Węgier, gdzie uczestniczył w rozmowach dotyczących przerzucania polskich oddziałów na terytorium Węgier. Na przełomie 1939 i 1940 roku był pierwszym dowódcą tajnego Biura Ewakuacyjnego, które odpowiedzialne było za organizację przerzutów Polaków do Francji oraz Wielkiej Brytanii.
Po zakończeniu wojny Adam Rudnicki osiedlił się w Austrii, a jego działalność wywiadowcza odbywała się we współpracy z emigracyjnym rządem polskim w Londynie. Z dokumentów wynika, że komunistyczna bezpieka podejrzewała go o współpracę z wywiadem brytyjskim oraz amerykańskim. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie w wypadku samochodowym w Tyrolu.
Ordery i odznaczenia
Adam Rudnicki zdobył szereg prestiżowych nagród w ciągu swojej kariery wojskowej i publicznej. Oto lista jego odznaczeń:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4953 (1921),
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (12 marca 1931),
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
- Krzyż Węgierski Zasługi II Klasy (Węgry),
- Komandor Orderu Korony Jugosłowiańskiej (1937),
- Komandor Orderu Krzyża Orła (Estonia, 1938),
- Oficer Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1929),
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1937),
- Oficer Orderu Korony (Belgia),
- Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia),
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée),
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).
Przypisy
- Rudnicki, Adam (1897 – 1964) – Powstańcy sejneńscy [online], 30.01.2022 r. [dostęp 04.11.2023 r.]
- Jarosław Giziński, Węgierski azyl dla Polaków 30.03.2010 r. spoleczenstwo.newsweek.pl.
- Polityka.pl Adam Grzeszak – Gdzie Litwa, gdzie ojczyzna? 04.11.2009 r.
- Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 13.11.2014 r.]
- Rocznik Oficerski 1924, s. 280, 363.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 1759.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 33, 585.
- Rocznik Oficerski 1935, s. 24.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 2 z 26.01.1934 roku, s. 8.
- Pułk. Rudnicki kawalerem Legii Honorowej. „Gazeta Lwowska”, nr 85 z 16.04.1937 r.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 28.01.1931 roku, s. 10.
- Wacław Jędrzejewicz, Wspomnienia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993.
- Dziennik Personalny MSWojsk Nr 19/1929, s. 361.
- Spis oficerów 1921, s. 22, 851.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 33, 585.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych, nr 2 z 11.11.1937 r.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 126, 184.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 9, 314, 419.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Krzemiński | Stefan Pomarański | Jerzy Stańczykowski | Stanisław Gieysztor | Zofia Łazor | Edmund Baranowski (powstaniec warszawski) | Jan Włodarkiewicz | Spirydion Koiszewski | Stefania Wojtulanis-Karpińska | Władysław Chmielewski (rotmistrz) | Stanisław Adamski (oficer) | Aleksander Hauke-Nowak | Stanisław Aronson | Wacław Śniechowski (major) | Witold Komierowski | Irena Tomalak | Stanisław Lubodziecki | Mieczysław Sylwester Bobrownicki-Libchen | Lucjan Bornstaedt | Roman UmiastowskiOceń: Adam Rudnicki