Spirydion Stanisław Koiszewski, znany również pod pseudonimem „Topór”, urodził się 15 listopada 1886 roku w Warszawie. Był to niezwykle ważny inny okres w historii naszego kraju, a jego działalność zasługuje na szczególne uznanie.
Koiszewski zmarł 19 maja 1978 roku w swoim rodzinnym mieście, gdzie pozostawił po sobie niezatarte ślady jako pułkownik kawalerii Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodziny Spirydiona Koiszewskiego miały miejsce 15 listopada 1886 roku, w rodzinie o wojskowych tradycjach. Jego ojcem był Mikołaj (1850–1914), oficer armii carskiej, a matką Jadwiga Karolina z Kraszewskich (1857–1944). Po zakończeniu nauki w 7-letniej Szkole Kadetów w 1904 roku, Spirydion kontynuował swoją edukację w Mikołajewskiej Szkole Kawalerii w Petersburgu, którą ukończył w 1906 roku.
Początkowo służył jako oficer w armii carskiej, a po 1917 roku dołączył do tworzącego się Wojska Polskiego na Syberii. W okresie od 1918 do 1919 roku sprawował funkcję przedstawiciela polskich wojsk przy sztabie głównego dowództwa wojsk rosyjskich oraz sprzymierzonych sił francuskich, prowadzonych przez atamana Siemionowa. Wziął również aktywny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie dwukrotnie odniósł rany.
Po bitwie pod Zasławiem, która miała miejsce 23 września 1920 roku, objął dowództwo nad 5 Pułkiem Ułanów Zasławskich. Dnia 26 maja 1921 roku, po przywiedzeniu pułku do Ostrołęki, pełnił nad nim dowództwo aż do 23 stycznia 1925 roku. Następnie przeniesiony został do 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Prużanie, gdzie dowodził aż do 29 lutego 1932 roku. Po zakończeniu służby jako dowódca pułku, został skierowany do dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W grudniu 1932 roku Spirydion Koiszewski został członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Z dniem 30 czerwca 1934 roku przeszedł w stan spoczynku. W czasie II wojny światowej, 20 lipca 1944 roku, został mianowany komendantem okręgu NSZ-AK nr 1 Warszawa-miasto. Po wybuchu powstania warszawskiego przewodził wszystkim siłom NSZ zaangażowanym w walki. Z czasem otrzymał przydział do legii oficerskiej Armii Krajowej.
Po kapitulacji warszawskiego zrywu trafił do niewoli niemieckiej, gdzie jego numer jeniecki to 224839. Do Polski powrócił w 1946 roku. Spirydion Koiszewski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w sektorze 50-3-28,29.
Ordery i odznaczenia
Spirydion Koiszewski był uhonorowany wieloma odznaczeniami, które odzwierciedlają jego zasługi i poświęcenie. Wśród przyznanych mu odznaczeń znalazły się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 14 września 2010),
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Order Korony Rumunii (Rumunia),
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja, 1931).
Życie prywatne
W dniu 14 września 1920 roku, w stolicy naszego kraju, Warszawie, Spirydion Koiszewski połączył swe życie z Stanisławą Wandą Szlichert, która odeszła w 1967 roku.
W ich rodzinie przyszła na świat córka Mileną, która urodziła się w 1927 roku i zmarła w 2004 roku. Córka ta odegrała ważną rolę w historii Polski, uczestnicząc w powstaniu warszawskim.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: ELEONORA SZLICHERT, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.01.2020 r.]
- Marek Jerzy Minakowski: Spirydion Stanisław «Topór» Koiszewski. [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego [on-line]. sejm-wielki.pl, 15.01.2018 r. [dostęp 15.01.2018 r.]
- a b Powstańcze Biogramy - Spirydion Koiszewski. 1944.pl. [dostęp 15.01.2018 r.]
- Powstańcze Biogramy - Milena Koiszewska. 1944.pl. [dostęp 15.01.2018 r.]
- a b c d e f g h i j Mijakowski, Rozdżestwieński i Kukawski 2013, s. 76.
- Dziennik Personalny MSWojsk Nr 2/1931, s. 81
- M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi położone w akcji przeciwdywersyjnej na terenie województw wschodnich”.
- M.P. z 2010 r. nr 90, poz. 1044 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”
- Dodatek specjalny IPN, Niezależna Gazeta Polska, Nr 8 (42) z 7 sierpnia 2009 r., ISSN 1895-4960, s. V.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stefania Wojtulanis-Karpińska | Władysław Chmielewski (rotmistrz) | Andrzej Malinowski (harcmistrz) | Stanisław Perko | Piotr Abakanowicz | Urszula Plenkiewicz | Witold Kirszenstein | Tadeusz Prauss | Stanisław Machowicz | Henryk Borucki | Jan Włodarkiewicz | Edmund Baranowski (powstaniec warszawski) | Zofia Łazor | Stanisław Gieysztor | Jerzy Stańczykowski | Stefan Pomarański | Mieczysław Krzemiński | Adam Rudnicki | Stanisław Adamski (oficer) | Aleksander Hauke-NowakOceń: Spirydion Koiszewski