Ulica Piwna w Warszawie

---

Historia

Na przełomie XIII i XIV wieku powstała Ulica Piwna w Warszawie, znana początkowo jako Pywna, co zostało udokumentowane w źródłach z roku 1493. Nazwa ta najprawdopodobniej nawiązywała do obecnych w okolicy piwiarni oraz browarów. Czasami nazywano ją także Szynkarską, co było związane z zawodem jej pierwszych mieszkańców. Odcinek między ulicą Wąski Dunaj a ul. Piekarską nosił inną nazwę, a mianowicie platea S. Martini, Mnichów lub Św. Marcina, podczas gdy reszta trasy aż do placu Zamkowego też była znana jako Piwna, co ostatecznie ustaliło się w roku 1743.

Wśród najstarszych budowli przy tym szlaku znajduje się kościół św. Marcina, stworzony w latach 1353-54 jako obiekt drewniany, a potem zastąpiony murowanym w XV wieku z gotyckimi elementami, mającymi absydę od strony ulicy Piwnej. W pobliżu kościoła istniał klasztor oraz cmentarz; w 1442 roku księżna Anna ofiarowała fundusze na przytułek obok świątyni. W XVII wieku kościół przeszedł znaczącą przebudowę, w której to nową bryłę obrócono, by główne wejście było skierowane właśnie na ulicę Piwna. Po raz kolejny zmiany wnętrza i fasady miały miejsce przed 1752 rokiem.

U schyłku XV wieku ulicę wzbogaciła pierwsza w Warszawie apteka, co znacząco wpłynęło na rozwój miejsca. Do XVII wieku zachodnią pierzeję zabudowano murowanymi domami; w 1705 roku nie znaleziono już ani jednego budynku drewnianego. Zjawisko to było rezultatem częstych pożarów, które spustoszyły tę część ulicy w latach 1478, 1580 oraz 1669. Każda z odbudów wprowadzała zmiany, dlatego ostateczny kształt zabudowy stabilizował się dopiero w XVII wieku. Wschodnia pierzeja ulicy powstała dzięki tylnej zabudowie kamienic przy ul. Świętojańskiej oraz bloku budynków Rynku Starego Miasta.

Na przełomie XVII wieku nowych budowli, głównie trzypiętrowych, wznoszono na miejscu dawnych oficyn, co tworzyło nową dwufrontową zabudowę wzdłuż ul. Świętojańskiej. Aby ułatwić pieszą komunikację pomiędzy Piwna a równoległą Świętojańską, stworzono dwie wąskie uliczki; pierwsza z nich została wzniesiona między domami 10 a 12 przed 1656 rokiem i odbudowana po 1945 roku, druga istniała jeszcze w 1743 roku, lecz odtworzono ją jedynie od strony ulicy Piwnej.

W 1831 roku rozebrano narożną kamienicę przy ul. Zapiecek, aby poszerzyć ulicę. W 1869 roku dawny klasztor augustianów przeznaczono na przytułek dla osób niewidomych, a od 1907 roku działała tam bursa oraz szwalnia Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. W 1949 roku prymas Stefan Wyszyński przekazał kościół i klasztor Zgromadzeniu Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, które podjęły się ich odbudowy w latach 1950-1959. Pozostała zabudowa, która została zniszczona w czasie II wojny światowej, odtworzono w latach 1952-54 w dość swobodny sposób, wprowadzając wiele zmian.

Jan Grudziński wznawiając projekt rekonstrukcji kościoła św. Marcina, zainspirował się grafiką Johanna Matthiasa Steudlina z roku 1730. Należy jednak dodać, że artysta przedstawiał swoją wizję, dość znacząco różniącą się od pierwotnego wyglądu kościoła.

Ważniejsze obiekty

Na Warszawskiej ulicy Piwnej znajdują się interesujące obiekty, które zasługują na uwagę. Wśród nich wyróżnia się Kościół św. Marcina, znany z bogatej historii i wyjątkowej architektury.

Innym godnym polecenia miejscem jest Muzeum Farmacji im. mgr Antoniny Leśniewskiej, które oferuje fascynujący wgląd w historię farmacji oraz niezwykle wartościowe zbiory.

Inne informacje

W 1953 roku, podczas odbudowy kamienicy przy ulicy Piwnej 6, na jej wejściu zainstalowano kamienny portal, który został upiększony rzeźbiarską grupą gołębi. To dzieło, stworzone przez Jadwigę Karwowską na podstawie projektu Haliny Kosmólskiej, miało na celu uczczenie pamięci Kazimiery Majchrzak. Była to pierwsza powojenna mieszkanka tej ulicy, znana z opieki nad staromiejskimi gołębiami, które karmiła dzięki wsparciu warszawiaków.

Warto również wspomnieć, że od 1952 do 2000 roku w narożnej kamienicy pod numerem 25 mieszkał Bronisław Geremek. W celu upamiętnienia tej postaci, w dniu 13 lipca 2009 roku odsłonięto tablicę pamiątkową, która upamiętnia jego pobyt w tym miejscu.

Kolejną ciekawą informacją jest, że w kamienicy nr 21/13 w latach 1966-1992 mieszkał Tadeusz Łomnicki, a na jego cześć umieszczono przy wejściu tablicę pamiątkową.

Warto również dodać, że kamienica nr 31, oznaczona hipoteką nr 103, była już w 1704 roku w posiadaniu znanego architekta Tylmana z Gameren, co świadczy o bogatej historii tego miejsca.

---

Oceń: Ulica Piwna w Warszawie

---