Pomnik Dowborczyków

---

Opis

Rzeźba, która jest przedmiotem opisu, została stworzona przez Michała Kamieńskiego. Ukazuje ona smukłego żołnierza, który nosi francuski hełm. W jego prawej ręce uniesiona jest szabla, a lewym ramieniu oparty jest sztandar. Odlana została w warszawskim zakładzie Braci Łopieńskich.

Monument został uroczyście odsłonięty 1 listopada 1930 roku, a jego miejsce usytuowane było na Wybrzeżu Kościuszkowskim, przy wylocie ul. Karowej. Pomimo przetrwania II wojny światowej, władze komunistyczne uznały go za ideologicznie niewłaściwy i w roku 1949 dokonano jego rozbiórki.

W wyniku inicjatywy Stowarzyszenia Odbudowy Pomnika Dowborczyków, które kierowane było przez Edwarda Mazika, podjęto kroki mające na celu odtworzenie rzeźby. Na podstawie dostępnych archiwalnych zdjęć, rzeźba została stworzona przez Antoniego Pastwę i odlana w brązie w 1997 roku w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych.

Stowarzyszenie zdecydowało wówczas, że pierwotna lokalizacja pomnika nie jest wystarczająco reprezentacyjna. Dlatego zamierzano go ustawić na osi ulicy Lipowej. Próby te jednak spotkały się z oporem ze strony wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz gminy Warszawa-Centrum. W odpowiedzi na decyzje konserwatora, stowarzyszenie odwołało się do Ministra Kultury oraz do sądu administracyjnego.

Po oddaleniu skargi kasacyjnej przez stołeczny Naczelny Sąd Administracyjny w roku 2003, stowarzyszenie postanowiło ofiarować rzeźbę Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Monument znalazł swoje miejsce na cokole przed siedzibą muzeum, tuż przy bramie. W obliczu planowanego przeniesienia muzeum do nowej lokalizacji na terenie Cytadeli Warszawskiej, placówka poinformowała o zamiarze przewiezienia pomnika oraz ponownym jego odtworzeniu w projektowanym parku.

---

Oceń: Pomnik Dowborczyków

---